آشنایی با ماتریس تجز یه و تحلیل swot و کاربرد آن برای کسب و کارها

امروزه استفاده از روش‌های تحلیلی در دنیای کسب و کار آنقدر باب شده که کمتر شرکت موفق را می‌توان یافت که از این ابزارها برای رشد و موفقیت خود استفاده نکند. روش‌های تحلیل به صاحبان کسب وکارها کمک می‌کند تا عملکرد خود را بهتر بررسی کنند و تصمیمات درستی را در مورد سرمایه‌گذاری، فروش، بازاریابی و غیره بگیرند.

تحلیل PESTEL، تحلیل رقابتی پورتر، بنچمارک در مدیریت و بسیاری از روش‌های دیگر در دنیای کسب و کار، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با یک دید علمی و دقیق به عملکرد خود نگاه کنند و تصمیمات بهتری را برای رشد و شکوفایی خود بگیرند.

یکی از ابزارهایی که می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا در بازار رقابتی به عنوان «گل سر سبد» شرکت‌های برتر شناخته شوند، تحلیل swot است.

رویکرد مدیریت استراتژیک چیست؟

رویکرد مدیریت استراتژیک یک روش کلی برای برنامه‌ریزی و اجرای کسب‌وکارها است. این شیوه براساس تحلیل محیط خارجی و داخلی سازمان، تعیین اهداف، تدوین راهکارهای مناسب، پیاده‌سازی و نظارت بر آنها برقرار است.

در رویکرد مدیریت استراتژیک، ابتدا محیط خارجی و داخلی سازمان شناسایی و تحلیل می‌شود. پس از آن، فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف سازمان شناسایی می‌شوند. سپس در مرحله بعد، اهداف کلی سازمان تعیین می‌شوند و استراتژی‌های مناسب برای دستیابی به این اهداف تدوین می‌شود.

چرا مدیریت استراتژیک در سازمان ها نقش مهمی دارد؟

مدیریت استراتژیک (strategic Managment) یکی از مهم‌ترین عوامل برای موفقیت و رشد سازمان‌ها است و در بسیاری از جوامع تجاری به عنوان یک ابزار کارآمد برای رسیدن به اهداف کسب و کار به کار گرفته می‌شود.

به طور مثال، مدیریت استراتژیک به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرصت‌های جدید را کشف کنند و تهدیدهای احتمالی را پیش بینی کند. این اطلاعات باعث می شوند تا برای استفاده از فرصت‌‌ها و مقابله با تهدیدها بهترین عکس‌العمل را داشته باشد.

به طور خلاصه می‌توان مزایای مدیریت استراتژیک را به موارد زیر طبقه بندی کرد:

• شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها
• تعیین اهداف و راهکاری مناسب
• تبدیل اهداف به عمل
• ارزیابی عملکرد کسب وکارها

به طورکلی، مدیریت استراتژیک به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در راهی درست قدم بگذارند و از حاشیه‌ها و موانع مسیر موفقیت در تجارت دور بمانند. در ادامه به ابزار تحلیل swot و مزایای استفاده از آن می‌پردازیم.

ابزار تحلیل swot چیست؟

ابزار swot یا همان تجزیه و تحلیل swot به تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در هر کسب‌وکاری می‌پردازد. این ابزار به مدیران کمک می‌کند تا محیط داخلی و خارجی سازمان را بررسی کرده و با شناسایی تهدیدها، آنها را به نحواحسن به فرصت‌ها تبدیل کنند.

تحلیل swot در چهار مرحله  برای شناسایی نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)،  فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) به کاربرده می‌شود.

با شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها، مدیران می‌توانند برنامه‌هایی برای بهبود نقاط ضعف پیاده‌سازی کنند و با شناسایی فرصت‌ها، می‌توانند بهترین روش‌های رقابتی را برای کسب و کار خود تدوین کنند.

۴ جز اصلی ماتریس swot چیست؟

تحلیل swot یک ابزار مدیریتی است  که کمک می‌کند تا برنامه‌های موفقی را برای بهبود عملکرد و افزایش راندمان برای کسب وکارها را ایجاد کرد.

تحلیل swot مخففِ چهار کلمه Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدیدات) است. که در ادامه هرکدام از آنها را تجزیه و تحلیل می‌کنیم.

نقاط قوت (Strengths): نقاط قوت به مزایای موضوع مورد نظر اشاره دارد. به عنوان مثال، یک شرکت ساختمانی را در نظر بگیرید. چهار قسمت SWOT Analysis را می توان به صورت زیر برای هرکدام از اجزای تحلیل swot در نظر گرفت.

نقاط قوت را می‌توان تجربه و تخصص کارکنان در زمینه ساخت و ساز، داشتن تجهیزات و ابزارهای پیشرفته برای ساخت و ساز، داشتن روابط خوب با تأمین‌کنندگان و پیمان‌کاران و غیره دانست.

نقاط ضعف (Weaknesses): نقاط ضعف به مشکلات و معایب داخلی یک سازمان  را بررسی  می‌کند. به عنوان مثال اگر همان شرکت ساختمانی را در نظر بگیرید، تجهیزات قدیمی، مشکلات مالی و یا دانش پایین کارمندان در مورد فناوری های جدید (سوشال مدیا)، عدم داشتن برنامه‌ریزی دقیق ، عدم دسترسی به بازارهای جدید و نوآوری‌های جدید در صنعت ساختمانی و وابستگی به تغییرات قیمت مواد اولیه  را می‌توان گوشه‌ای از نقاط ضعف در این کسب‌وکار دانست.

فرصت‌ها (Opportunities): فرصت‌ها  به مزایایی که در محیط خارج از یک سازمان وجود دارد،  گفته می‌شود. به عنوان مثال، تغییرات در قوانین و مقررات پیش فروش آپارتمان، رقابت کم در بازار، رشد بازار ساختمانی در مناطق شهری و روستایی، افزایش تقاضا برای خدمات ساختمانی با کیفیت بالا، افزایش توانایی خرید مشتریان در بازار را جز فرصت‌ها در تحلیل swot  دانست.

تهدیدات (Threats): تهدیدات  به مشکلاتی که در خارج کسب وکار وجود دارد،  اشاره می‌کند. اگر با همان شرکت ساختمانی در نظر بگیریم، مواردی مانند رقابت شدید، تغییرات در رفتار مشتریان، تحریم‌های اقتصادی، تحریم‌های مصالح ساختمانی، تغییرات ناگهانی در بازار و افزایش قیمت مواد اولیه، مشکلات ناشی از بحران اقلیمی و تغییرات آب‌وهوایی که ممکن است به مشکلات در ساخت و ساز منجر شود و بسیاری موارد دیگر را می‌توان از تهدیدات در تحلیل swot  دانست.

با توجه به تحلیل swot، شرکت ساختمانی می‌تواند بر اساس این چهار قسمت  در بازار پر تلاطم امروزه، راهکارهای مناسبی را برای مقابله با آن‌ها در نظر بگیرد و بتواند کشتی کسب و کار خود را به سلامت به ساحل موفقیت برساند.

انواع استراتژی های حاصل از ماتریس و تحلیل سوات چیست؟

استراتژی‌های حاصل از ماتریس و تحلیل swot بستگی به نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شناسایی شده در هر سازمان دارند. در ادامه به برخی از انواع استراتژی‌های حاصل از ماتریس و تحلیل SWOT اشاره می‌کنیم:

۱. استراتژی نگهداری (Hold): در صورتی که نقاط قوت و فرصت‌های سازمان بیشتر از نقاط ضعف و تهدیدها باشند، استراتژی نگهداری پیشنهاد می‌شود. در این روش، سازمان سعی می‌کند وضعیت فعلی خود را حفظ کرده و بهبودهای لازم را در جهت بقای خود داشته باشد.

۲. استراتژی توسعه (Growth): در صورتی که نقاط قوت سازمان بیشتر از نقاط ضعف باشد و فرصت‌ها بیشتر از تهدیدها باشند، استراتژی توسعه پیشنهاد می‌شود. در این روش نیز کسب وکارها سعی می‌کنند به بازارهای جدید وارد شوند و بیشترین سود را کسب کنند.

۳. ریتنشن مارکتینگ یا همان بازاریابی بازگشتی (retention marketing): در صورتی که نقاط ضعف سازمان بیشتر از نقاط قوت باشند و تهدیدها بیشتر از فرصت‌ها باشند، استراتژی بازترکیبی پیشنهاد می‌شود. در این رویکرد، سازمان سعی می‌کند با کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد، به وضعیت بهتری برسد.

4. استراتژی ترکیبی (Combination): در صورتی که نقاط قوت و ضعف سازمان مساوی باشند و همچنین فرصت‌ها و تهدیدها مساوی باشند، استراتژی ترکیبی پیشنهاد می‌شود. در این روش، سازمان سعی می‌کند برای رفع نقاط ضعف خود، از فرصت‌های موجود استفاده کند.

این استراتژی‌ها فقط برخی از مثال‌هایی هستند که می‌توانند از تحلیل SWOT و ماتریس استراتژی‌های آن برآورد شوند. استراتژی‌های دیگری همچون استراتژی تخصیص منابع  استراتژی رقابتی و استراتژی رشد بازار نیز می‌توانند از این تحلیل‌ها حاصل شوند. در نهایت، استراتژی پیشنهادی برای هر سازمان به شرایط خاص آن بستگی دارد و باید با توجه به نیازهای سازمان و محیط کسب و کار تدوین شود.

ماتریس swot چه کاربردهایی دارد؟

ماتریس swot یک ابزار مهم در مدیریت استراتژیک است و بسیاری از سازمان‌ها از آن برای شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای خود استفاده می‌کنند. این ابزار به مدیران کمک می‌کند تا محیط داخلی و خارجی سازمان را بررسی کرده و نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان و فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی را شناسایی کنند.

بعضی از کاربردهای ماتریس swot عبارتند از

• تدوین استراتژی
• بهبود عملکرد سازمان
• شناسایی فرصت‌ها
• شناسایی تهدیدها
• اخذ تصمیم‌گیری درست

به طورکلی، ماتریس swot  به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات را برای سازمان خود بگیرید.

مزایا و معایب استفاده از ابزار تحلیل استراتژیک swot

در این قسمت از مقاله به بررسی مزایا و معایب استفاده از ابزار تحلیل swot  می‌پردازیم.

۱. شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی: با استفاده ابزارswot، می‌توانید نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان خود را به خوبی شناسایی کنید و برنامه‌هایی برای بهبود آن‌ها پیاده‌سازی کنید.

۲. شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی: با شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی، می‌توانید بهترین استراتژی‌های رقابتی را برای کسب و کار خود تدوین کنید و با بهره‌گیری از فرصت‌های موجود، سازمان خود را بهبود بخشید.

۳. ارائه اطلاعات برای تصمیم‌گیری: شما می‌توانید با تحلیل swot  اطلاعات قابل اعتمادی را در مورد سازمان خود جمع‌آوری و تحلیل کنید و تصمیمات بهتری در مورد سازمان خود بگیرید.

۴. افزایش شفافیت: در آخر باید بگوییم با تحلیل سوات می‌توانید در مورد نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای سازمان خود شفافیت ایجاد کنید و افراد مختلف در سازمان خود را در جریان آن قرار دهید.

در مورد معایب استفاده از ابزار تحلیل استراتژیک swot نیز می‌توان به صورت زیر گفت:

۱. اطلاعاتی که در این ابزار استفاده می‌شود، ممکن است ناکامل و ناقص باشد و در نتیجه تصمیمات نادرستی گرفته شود.

۲. این ابزار ممکن است به تنهایی کافی نباشد و برای تدوین استراتژی‌های موثرتر، نیاز به استفاده از ابزارهای دیگری مانند تحلیل پنج نیروی رقابتی پورتر و تحلیل PESTEL داشته باشید.

۳. این ابزار به صورت عمده برای تحلیل داخلی سازمان استفاده شود و تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی کمتر به آن توجه شود.

در آخر باید بگوییم که ابزار تحلیل SWOT مزایا و معایبی دارد که باید در تصمیم‌گیری‌های مدیر یتی حتماً مورد توجه قرار گیرد.

نمونه های Analysis SWOT

امروزه تحلیل swot در سراسر جهان استفاده می‌شود و در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر، به 3 نمونه‌ از تحلیل های موفق در جهان می پردازیم.

۱. شرکت فورد یکی از شرکت‌های بزرگ تولید خودرو در جهان است که با استفاده از تحلیل swot، نقاط قوت خود را در تولید خودروهای اقتصادی بهبود داد و با بهره‌برداری از فرصت‌های خارجی، مانند بازارهای نوظهور، موفق شد.

۲. شرکت کوکاکولا، یکی از برندهای محبوب نوشابه در جهان است که با استفاده از این تحلیل ، نقاط قوت خود در بازاریابی را بهبود بخشید و با بهره‌گیری از فرصت‌های خارجی، مانند بازارهای رو به رشد در کشورهای در حال توسعه، توانست به موفقیت زیادی برسد.

۳. شرکت آمازون نیز که یکی از بزرگترین شرکت‌های خرده‌فروشی در جهان است ، با استفاده از تحلیل swot،  توانست با بهره‌گیری از فرصت‌های خارجی، مانند بازارهای جدید در آسیا و اروپا، موفق شود.

این نمونه ها نشان می‌دهند که امروزه تحلیل swot برای  موفقیت برای سازمان‌ها و شرکت‌های کوچک و بزرگ در سراسر جهان یک نیاز اساسی است.

مشاوره کسب و کار و تحلیل استراتژیک کسب و کار

از آنجایی که مشاوره در هرکاری با اهل فن می‌تواند به نتایج درخشانی ختم شود؛ بنابراین مشاوره کسب وکار هم می‌تواند به شرکت‌ها و کسب و کارها کمک می‌کند تا به اهداف خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دست یابند.

تحلیل استراتژیک کسب و کار، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نقاط ضعف خود را شناسایی کنند و راهکارهایی برای بهبود عملکرد خود پیدا کنند. از طرفی، مشاوره کسب و کار به شرکت‌ها کمک می‌کند تا منابع خود را بهینه‌سازی کنند و از آن‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.

همچنین به کمک مشاوره کسب و کار، اکثر بیزینس ها می‌توانند به سرعت در  اهداف خود پیشرفت کنند.تحلیل استراتژیک کسب و کار با کمک ماتریس  swot(ماتریس سوات) به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به شکل بهتری با رقبای خود رقابت کنند و در بازار رقابتی بهترین عملکرد را از خود نشان دهند.

حال که به اهمیت تجزیه و تحلیل کسب و کارها پی بردید، می توانید با مشاوره کسب و کار ما در دکتر ویز از خدماتی مانند تحلیل کسب و کار با تمامی ابزارهای استراتژی بازار بهره‌مند شوید.

جهت رزرو وقت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در دکتر ویز تماس بگیرید.

سؤالات متداول

1- چرا ماتریس SWOT مهم است؟

تجزیه و تحلیل SWOT شما را راهنمایی می کند تا اگر در کسب وکارتان کمبودی دارید برطرف کنید و فرصت‌های جدید را به دست آورید و خطرات را به حداقل برسانید.

2- ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس معمولاً مربعی است که به چهار قسمت تقسیم می‌شود که در هر قسمت نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و در نهایت تهدیدها را می‌نویسند.

3- آیا تحلیل SWOT به عوامل داخلی می‌پردازد یا خارجی؟

تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند تا عوامل داخلی را ارزیابی کنید که ممکن است بر کسب و کار شما (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها) تأثیر بگذارد. شما باید نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل SWOT را بررسی کرده و براساس آن عمل کنید.