مقاله کامل درباره مدل کسب و کار پلتفرمی ، معرفی  انواع کسب و کار پلتفرمی

مدل کسب و کار پلتفرمی یک رویکرد استراتژیک است که در حال حاضر در صنعت‌های مختلف به عنوان یک شاخصه اصلی برای ایجاد ارزش و رقابت‌پذیری شناخته می‌شود. پلتفرم‌ها، زیرساخت‌هایی هستند که امکان اتصال کاربران و ارائه‌دهندگان خدمات را در یک بستر مشترک فراهم می‌کنند.

این مدل کسب و کار بر اساس دو عنصر اصلی تشکیل شده است: ابتکار کسب و کار و شبکه کاربران. در مدل کسب و کار پلتفرمی، شرکت سازنده پلتفرم به عنوان میزبان عمل می‌کند و بستری را فراهم می‌کند که کاربران و ارائه دهندگان خدمات بتوانند در آن به صورت مستقل فعالیت کنند و به تبادل اطلاعات، خدمات و محصولات بپردازند.

بطور کلی، مدل کسب و کار پلتفرمی امکان تعامل و همکاری بین افراد و ارائه‌دهندگان خدمات را تسهیل می‌کند و این امر به ایجاد شبکه‌های کاربری، رشد سریع و افزایش ارزش میانجی می‌شود. مزایای کسب و کار پلتفرمی شامل این است که به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا درآمدهای پایدار و استقلال مالکیت را تجربه کنند، هزینه‌های راه‌اندازی و نگهداری را کاهش دهند و به سرعت به بازار جدید وارد شوند.

علاوه بر این، کاربران نیز از انعطاف بیشتر، دسترسی به خدمات گسترده‌تر و تجربه کاربری بهتر بهره‌مند می‌شوند. با توجه به رشد روزافزون فناوری و تغییرات نوآورانه، کسب و کار پلتفرمی به عنوان یک راهبرد مهم در زمینه کسب و کارهای آینده مطرح است و بسیاری از شرکت‌ها از این مدل برای ایجاد ارزش و رشد استفاده می‌کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با این نوع کسب و کار به طور کامل آشنا شوید.

پلتفرم چیست؟

پلتفرم یک ساختار یا محیط است که به کمک آن، نرم‌افزارها، سرویس‌ها و تکنولوژی‌های دیگر می‌توانند اجرا، توسعه و تعامل کنند. پلتفرم‌ها می‌توانند شامل سخت‌افزار، نرم‌افزار، پروتکل‌ها، رابط‌ها و خدماتی باشند که امکان توسعه و اجرای برنامه‌ها و سرویس‌ها را فراهم می‌کنند. به طور مثال، پلتفرم‌های سخت‌افزاری شامل سرورها، کامپیوترها، تلفن‌های همراه و دستگاه‌های IoT هستند. پلتفرم‌های نرم‌افزاری شامل نرم‌افزارها، کتابخانه‌ها، ابزارها و سرویس‌ها هستند که توسعه‌دهندگان از آنها برای ایجاد و اجرای برنامه‌ها استفاده می‌کنند.

پلتفرم‌ها معمولاً به عنوان محلی برای تعامل بین توسعه‌دهندگان، کاربران و سرویس‌ها عمل می‌کنند و امکاناتی مانند رابط‌های برنامه‌نویسی (API) را فراهم می‌کنند تا ارتباط و تبادل داده بین اجزای مختلف را سهل سازند. این پلتفرم‌ها از توسعه نرم‌افزار، ارائه خدمات آنلاین، تجارت الکترونیک و برنامه‌های ابری تا اینترنت اشیا و هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف کاربرد دارند.

 پلتفرم ها چگونه فعالیت می کنند؟

پلتفرم‌ها عموماً با ایجاد یک بستر و محیطی برای تعامل بین مخاطبان خود، فعالیت می‌کنند. آنها امکان اجرای برنامه‌ها و سرویس‌ها را بر روی خود فراهم می‌کنند و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا برنامه‌های خود را بر این پلتفرم‌ها بسازند و اجرا کنند. پلتفرم‌ها نقش میانجی را در تبادل اطلاعات و ارتباط بین اجزای مختلف دارند. آنها ابزارها، رابط‌ها، وب سرویس‌ها و APIها را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند تا بتوانند با پلتفرم تعامل کنند و از قابلیت‌ها و خدمات آن بهره‌برداری کنند.

به عنوان مثال، پلتفرم اپل برای توسعه برنامه‌های iOS ابزارها و رابط‌هایی مانند Xcode و iOS SDK را فراهم می‌کند. توسعه‌دهندگان می‌توانند از این ابزارها استفاده کنند و برنامه‌های خود را بر روی دستگاه‌های iOS اجرا کنند. پلتفرم‌ها همچنین اکوسیستم‌هایی را برای توسعه‌دهندگان و کاربران ایجاد می‌کنند. آنها می‌توانند فروشگاه‌های برنامه، بازارهای آنلاین و جوامع توسعه‌دهندگان را فراهم کنند تا تعاملات و تبادل داده بین اعضای اکوسیستم را تسهیل کنند.

کسب و کار پلتفرمی چیست؟

مدل کسب و کار پلتفرمی یک نوع مدل کسب و کار است که فعالیت‌ها و تعاملات بین گروه‌های مرتبط از جمله مشتریان و تامین‌کنندگان یا سرویس‌دهندگان را تسهیل می‌کند. این مدل کسب و کار با ایجاد یک بستر مشترک برای این گروه‌ها و مشاوره کسب وکار، ارزش افزوده به وجود می‌آورد و تعاملات را بهبود می‌بخشد. در این مدل، پلتفرم به عنوان واسطه‌ای عمل می‌کند که به تامین‌کنندگان و مشتریان امکان می‌دهد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و تعامل داشته باشند. انواع کسب و کار پلتفرمی عبارتند از:

• پلتفرم‌های دو وجهی
• پلتفرم‌های چند وجهی

 انواع کسب و کار پلتفرمی

اصول راه اندازی کسب و کار، به صورت‌های مختلف وجود دارد؛ که هر کدام ویژگی‌ها و راه‌های خلق ارزش منحصربه‌فردی دارند. در زیر برخی از رایج‌ترین انواع آنها را بررسی می‌کنیم.

پلتفرم های دو وجهی

این نوع پلتفرم‌ها تعاملات بین دو گروه متمایز مانند خریداران و فروشندگان را تسهیل می‌کنند. آنها با دریافت کارمزد یا کمیسیون از تراکنش‌های موجود در این ارتباطات، درآمد ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، Uber، Airbnb و eBay از این نوع پلتفرم‌ها هستند.

پلتفرم های چند وجهی

مدل کسب و کار پلتفرم چندوجهی تعامل بین گروه‌های متعدد را تسهیل می‌کنند و هر کدام ارزش پیشنهادی متمایز خود را دارند. به عنوان مثال، یک پلتفرم که نویسندگان آزاد را با شرکت‌ها و اپراتورهای پلتفرم که به دنبال خدمات تولید محتوا هستند، متصل می‌کند. این پلتفرم با دریافت کارمزد یا کمیسیون از تراکنش‌های بین این گروه‌ها، درآمد ایجاد می‌کند.

چگونه مدل کسب و کار پلتفرمی پیاده سازی کنیم؟

توانایی مدل کسب و کار پلتفرمی در فراهم کردن امکانات و خدمات متنوع، ایجاد شبکه‌ها و جوامع، پرداخت‌های آنلاین و مدیریت تراکنش‌ها و چرخه کسب و کار باعث می‌شود تا ارزش افزوده برای هر دو طرف به وجود آید. مدل کسب و کار پلتفرم به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله خدمات اینترنتی، تجارت الکترونیک، حمل و نقل، ارتباطات، خدمات مالی و بسیاری دیگر. این مدل کسب و کار به عنوان یک راهکار استراتژیک برای ایجاد امکانات جدید، رشد سریع و تبدیل شدن به یک اکوسیستم گسترده استفاده می‌شود.

 انواع مدل های کسب و کار پلتفرمی

در دنیای مدل کسب و کار پلتفرمی، نوع‌های مختلفی از انواع کسب و کار وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و راه‌های خلق ارزش خاص خود را دارند. در ادامه، به برخی از رایج‌ترین انواع پلتفرم‌ها اشاره می‌کنیم:

مدل کسب و کار پلتفرمی مبتنی بر پرداخت

ساختار کسب و کار پلتفرمی مبتنی بر پرداخت یک نوع از مدل کسب و کار پلتفرمی است که از طریق تسهیل تراکنش‌ها بین خریداران و فروشندگان درآمد ایجاد می‌کند.

1. بازارهای آنلاین: این نوع پلتفرم‌ها مانند آمازون، eBay، Etsy و Shopify معاملات بین خریداران و فروشندگان را تسهیل می‌کنند. آنها امکان فروش محصولات فیزیکی یا دیجیتال را به فروشندگان می‌دهند و به خریداران امکان می‌دهند از یک بازار گسترده انتخاب و خرید کنند.
2. فروشگاه‌های اپلیکیشن: اپ استورهایی مانند اپل اپ استور و گوگل پلی استور، توسعه‌دهندگان برنامه را قادر می‌سازند تا برنامه‌های خود را به کاربران تلفن همراه بفروشند. این پلتفرم‌ها امکان دسترسی به برنامه‌های مختلف را برای کاربران فراهم می‌کنند و توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازند درآمدزایی کنند.
3. شبکه‌های پرداخت: شرکت‌هایی مانند ویزا، مسترکارت و پی‌پال از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها با اتصال مصرف‌کنندگان، بازرگانان و صادرکنندگان کارت، فرآیند پرداخت را تسهیل می‌کنند. آنها به کاربران امکان می‌دهند به راحتی پرداخت‌های آنلاین را انجام دهند و تراکنش‌های مالی را سریع‌تر و آسان‌تر بسازند.

مدل های کسب و کار پلتفرمی مبتنی بر نوآوری

کسب و کار مبتنی بر پلتفرم و نوآوری مانند iOS و Android با دریافت هزینه دسترسی و دریافت سهمی از درآمد، کسب درآمد می‌کنند. اپل، سالانه 99 دلار هزینه اشتراک را از توسعه‌دهندگان برنامه‌های اپلیکیشن دریافت می‌کند و 30 درصد از درآمد برنامه‌ها را کاهش می‌دهد. این سیاست به اپل این امکان را می‌دهد تا به عنوان پاداشی برای ایجاد فرصت‌های نوآورانه عمل کند. در زیر، به برخی از نمونه‌های این نوع پلتفرم‌های نوآورانه اشاره می‌کنم:

1. سیستم‌عامل‌های موبایل: iOS و Android از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند تا برنامه‌ها و ابزارهای مکمل را برای دستگاه‌های همراه بسازند. آنها به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند برنامه‌های خود را به دستگاه‌های مختلف منتقل کرده و از امکانات پیشرفته سیستم‌عامل بهره ببرند.
2. کنسول‌های بازی: پلی‌استیشن، ایکس‌باکس و نینتندو از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها به توسعه‌دهندگان بازی اجازه می‌دهند تا بازی‌های خود را برای کاربران کنسول به‌روزرسانی و ارائه دهند. آنها توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازند تا از قدرت سخت‌افزاری و ابزارهای منحصربه‌فرد کنسول‌ها بهره‌برداری کنند.
3. ابزارهای توسعه‌دهنده: ابزارهایی مانند GitHub، Docker و Twilio از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا روی پلتفرم‌های اصلی، برنامه‌ها و ابزارهای خود را ایجاد کنند. آنها امکان همکاری، مدیریت کد، توسعه برنامه‌ها و ارائه خدمات متنوع را به توسعه‌دهندگان می‌دهند.

مدل های کسب و کار پلتفرمی یکپارچه ساز

در این مدل کسب و کار پلتفرمی مانند AWS، عمدتاً از هزینه‌های استفاده برای تولید درآمد استفاده می‌کنند. AWS، برای منابع محاسباتی که توسط توسعه‌دهندگان برای ساخت برنامه‌های کاربردی در بالای زیرساخت خود استفاده می‌شود، هزینه دریافت می‌کند. هرچه فعالیت بیشتری در سرویس‌های AWS انجام شود، درآمد آن افزایش می‌یابد. در زیر، به برخی از نمونه‌های این نوع پلتفرم‌های یکپارچه‌سازی اشاره می‌کنم:

1. زیرساخت ابری: AWS، Azure و GCP از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها منابع محاسباتی اولیه را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کنند. آنها امکاناتی مانند سرورهای مجازی، ذخیره‌سازی ابری و سرویس‌های شبکه را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند تا بتوانند برنامه‌های خود را بر روی زیرساخت ابری اجرا کنند.
2. سیستم‌عامل‌های تعبیه‌شده: اندروید، QNX و VxWorks از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها به سازندگان دستگاه‌ها اجازه می‌دهند بر روی سیستم‌عامل‌های جاسازی‌شده خود برنامه‌ها را ایجاد کنند. سازندگان می‌توانند برنامه‌های مختلف را برای دستگاه‌های خود توسعه داده و از قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد سیستم‌عامل‌های جاسازی‌شده بهره‌برداری کنند.
3. شبکه‌های بلاک‌چین: اتریوم، پولکادوت و کاسموس از این دسته هستند. این پلتفرم‌ها پروتکل‌های اساسی را برای برنامه‌های غیرمتمرکز فراهم می‌کنند. آنها به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند برنامه‌های بر پایه بلاک‌چین را توسعه داده و از خصوصیات و قابلیت‌های شبکه‌های بلاک‌چین استفاده کنند.

مدل های کسب و کار پلتفرمی مبتنی بر ارتباطات

کسب و کار هوشمند پلتفرمی ارتباطی مانند فیسبوک و لینکدین، بر اساس مدل کسب و کار خود، به طور قابل توجهی به تبلیغات وابسته است. با جذب کاربران و ایجاد تعامل بیشتر، آنها قادرند مکان‌های تبلیغاتی با ارزش بالا را برای فروش فراهم کنند. در زیر، به برخی از نمونه‌های این نوع پلتفرم‌های ارتباطی اشاره می‌کنم:

1. شبکه های اجتماعی: پلتفر‌هایی مانند فیسبوک، توییتر، لینکدین و اسنپ چت، به کاربران امکان اتصال و تسهیل اشتراک‌گذاری را می‌دهند. آنها می‌توانند کاربران را به یکدیگر متصل کنند و امکان اشتراک‌گذاری محتوا و اطلاعات را فراهم سازند. با جلب توجه کاربران و افزایش تعاملات، این پلتفرم‌ها مکان‌های تبلیغاتی با ارزش بیشتری را به تبلیغ‌دهندگان به فروش می‌رسانند.
2. پیام‌رسانی فوری: مانند واتساپ، مسنجر، وی چت و اسلک. این پلتفرم‌ها ارتباط بلافاصله و بلادرنگ را فراهم می‌کنند. با امکان ارسال پیام‌های فوری و برقراری ارتباط مستقیم با دیگران، آنها به تبلیغ‌دهندگان اجازه می‌دهند پیام‌های تبلیغاتی را به طور مستقیم و به موقع به کاربران ارسال کنند.
3. چت های تصویری: پلتفرم‌های مانند زوم، اسکایپ و گوگل میت، میزبانی کنفرانس‌ها و رویدادهای تصویری را فراهم می‌کنند. آنها به کاربران امکان می‌دهند کنفرانس‌ها و جلسات تصویری را برگزار کنند و به تبلیغ‌دهندگان امکان می‌دهند در این نوع رویدادها تبلیغات خود را نمایش دهند.

مدل های کسب و کار پلتفرمی همسان ساز

Business Platform همسان‌ساز مانند اوبر و ایربنب، کمیسیونی از تراکنش‌های فعال بین گروه‌ها دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، اوبر بین ۲۰ تا ۲۵ درصد از کارمزد سفر را به عنوان کارمزد سواری بین رانندگان و مسافران دریافت می‌کند. برخی از مثال‌های دیگر از این پلتفرم‌ها عبارتند از:

1. تاکسی آنلاین: اوبر، لیفت، اولا. این پلتفرم‌ها باعث مطابقت بین رانندگان و مسافران می‌شوند.
2. اشتراک گذاری خانه: ایربنب، وی‌آربو، بوکینگ.کام. این پلتفرم‌ها به مسافران امکان مطابقت با صاحبان ملک را می‌دهند.
3. بازارهای فریلنسری: آپورک، فایور، فریلنسر. این پلتفرم‌ها به کسب و کارها امکان متصل شدن به فریلنسرها را می‌دهند.

 نمونه هایی از موفق‌ترین کسب و کارهای پلتفرمی خارجی و ایرانی

موفق‌ترین مدل کسب و کار پلتفرمی خارجی عبارت‌اند از:

1. اوبر (Uber): پلتفرمی برای سرویس سواری درخواستی که در بیش از ۶۰۰ شهر جهان فعالیت دارد.
2. ایربنب (Airbnb): پلتفرمی برای اشتراک‌گذاری مسکن که به مسافران اجازه می‌دهد ملک‌های موجود را رزرو کنند.
3. اوبر ایتس (Uber Eats): پلتفرمی برای سفارش و تحویل غذا از رستوران‌ها و فروشگاه‌ها.
4. ایتچ (Hitch): پلتفرمی برای اشتراک‌گذاری سفر با خودروی شخصی که در چین فعالیت دارد.
5. آمازون (Amazon): یکی از بزرگترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی که محصولات مختلف را به مشتریان ارائه می‌دهد.

موفق‌ترین کسب و کارهای پلتفرمی ایرانی عبارت‌اند از:

1. دیجی‌کالا: یکی از بزرگترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی در ایران که محصولات متنوع را به مشتریان ارائه می‌دهد.
2. سنترال: پلتفرمی برای خرید و فروش محصولات الکترونیکی و لوازم خانگی.
3. اسنپ فود: پلتفرمی برای سفارش و تحویل غذا از رستوران‌ها و فروشگاه‌ها در شهرهای مختلف ایران.

توجه داشته باشید که این فقط چند نمونه از موفق‌ترین کسب و کارهای پلتفرمی خارجی و ایرانی هستند و در هر دسته‌بندی بسیاری از کسب و کارهای دیگر نیز وجود دارد.

مزایا مدل کسب و کار پلتفرمی چیست؟

ویژگی‌های مدل کسب و کار پلتفرمی نسبت به مدل‌های کسب‌وکار سنتی عبارتند از:

1. کارایی: پلتفرم‌ها قادرند به طور قابل توجهی هزینه‌های تراکنش و هماهنگی بین گروه‌های مختلف را کاهش دهند. این امکان را فراهم می‌کنند تا ارزش افزوده‌ای برای همه گروه‌ها ایجاد شود و به عنوان میزبان معاملات، می‌توانند مقداری از ارزش را برای خود تحت کنترل داشته باشند.
2. اثرات شبکه‌ای: پلتفرم‌ها به دلیل اثرات شبکه‌ای خود به سرعت رشد می‌کنند. وقتی که تعداد کاربران آنها افزایش می‌یابد، پلتفرم برای کل اکوسیستم ارزشمندتر می‌شود، اما در عین حال آنها نیز آسیب‌پذیرتر و در برخی موارد جایگزینی آنها سخت می‌شود.
3. نوآوری بالا: برخی از پلتفرم‌ها نوآوری را تحریک می‌کنند. به عنوان مثال، پلتفرم‌هایی مانند iOS یا ویندوز، توسعه برنامه‌ها را آسان‌تر می‌کنند و استانداردهایی را برای توسعه‌دهندگان ایجاد می‌کنند که ارائه محصولات جدید را برای شرکت‌کنندگان در این پلتفرم‌ها آسان‌تر می‌سازد.
4. مقیاس‌پذیری: پلتفرم‌ها می‌توانند به صورت تصاعدی با هزینه‌های حاشیه‌ای کم مقیاس شوند. به عنوان مثال، یک پلتفرم با ۱۰۰ میلیون تعامل کاربری به راحتی می‌تواند ۵۰۰ میلیون تعامل را مدیریت کند و درآمد را پنج برابر افزایش دهد در حالی که هزینه‌ها به میزان اندکی افزایش می‌یابد. این امر با پویایی بالقوه برنده می‌شود و به پلتفرم‌ها امکان می‌دهد تا به حاشیه سود بسیار بالاتری دست یابند و از آن برای خارج کردن رقبای بالقوه از بازار استفاده کنند.
5. بینش end-to-end: پلتفرم‌ها به دلیل مدیریت و ضبط تمام داده‌هایی که بین گروه‌ها مبادله می‌شود، بینش دقیقی در مورد رفتار و نیازهای کاربران دارند. این اطلاعات به آنها کمک می‌کند تا خدمات و محصولات خود را بهبود بخشند و به مشتریان خود پیشنهادهای بهتری ارائه دهند. این بینش پایان به انتها به پلتفرم‌ها اجازه می‌دهد تا به طور مداوم بازخورد بگیرند و فرآیندهای خود را بهبود بخشند.
6. پتانسیل بالای درآمدزایی: پلتفرم‌ها می‌توانند ارزش اقتصادی قابل توجهی ایجاد کنند. آنها از طریق درآمدزایی از تراکنش‌ها، تبلیغات، سرویس‌های اشتراکی و سایر راه‌های درآمدزایی، سود قابل توجهی به دست می‌آورند. همچنین، پلتفرم‌ها می‌توانند رقبای جدید را از بازار خارج کنند و به عنوان یک بازار تکنولوژیکی درآمدزایی کنند.

معایب مدل کسب و کار پلتفرمی چیست؟

مدل کسب و کار پلتفرمی هم با معایب و چالش‌های خاص خود همراه است. در ادامه به برخی از معایب این مدل کسب و کار پرداخته می‌شود

• سرمایه گذاری اولیه بالا

1. نیاز به سرمایه گذاری قابل توجه در فناوری، زیرساخت، بازاریابی و سایر منابع

• حاکمیت و مقررات

1. مواجه شدن با چالش‌های قانونی و قانون‌های مرتبط با حریم خصوصی داده‌ها، ایمنی کاربر، حقوق مالکیت معنوی و غیره

• اثرات شبکه می تواند از بین برود

1. آسیب پذیری پلتفرم‌ها در برابر از دست دادن کاربران
2. اثرات آبشاری که می تواند باعث از بین رفتن اعتماد و رقابت شود
3. کاهش بیش از ۵۰ درصدی درآمد

• عدم تعادل قدرت

1. کنترل ارائه‌دهنده پلتفرم بر کانال‌های کلیدی برای کاربران
2. دسترسی به داده‌های کاربران و ارتباط تنها از طریق پلتفرم

• عدم تقارن اطلاعاتی

1. داشتن داده‌های گسترده در مورد شرکت کنندگان در اکوسیستم
2. پرسش‌ها در مورد شفافیت و انصاف

• اصطکاک فرهنگی

1. مشکلات شرکت‌های قدیمی در انتقال به مدل‌های پلتفرم باز و مشارکتی

• تجمیع بازار

1. واسطه‌گری پلتفرم‌ها و صرفه‌جویی در مقیاس
2. ادغام شدن بازار و فشار بر کسب‌وکارهای کوچک‌تر

 مدل کسب و کار پلتفرم در مقابل مدل کسب و کار پایپ

مدل کسب و کار پلتفرمی تعاملات بین گروه‌های مختلف را تسهیل می‌کند و به ایجاد ارتباط و تبادل اطلاعات بین خریداران و فروشندگان، ارائه‌دهندگان خدمات و مشتریان، یا سازندگان محتوا و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند. این مدل کسب و کار از طریق دریافت کارمزد یا کمیسیون در تراکنش‌هایی که روی پلتفرم انجام می‌شود، درآمد ایجاد می‌کند. هدف اصلی این مدل کسب و کار، ایجاد یک اثر شبکه است که با افزایش تعداد کاربران و مشارکت آن‌ها، ارزش پلتفرم افزایش می‌یابد. همچنین، این مدل بر انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و سازگاری با شرایط متغیر بازار یا نیازهای کاربران تأکید دارد. به عنوان مثال، شرکت‌های معروفی مانند Uber، Airbnb، Amazon و Facebook مدل کسب و کار پلتفرم را به خوبی نمایندگی می‌کنند.

مدل کسب و کار پایپ بر تولید و ارائه محصولات یا خدمات از طریق یک توالی خطی از فعالیت‌ها متمرکز است. در این مدل، درآمد اصلی از فروش مستقیم محصولات یا خدمات به مشتریان حاصل می‌شود. این مدل کسب و کار بر کارایی، بهینه‌سازی و کاهش هزینه برای بهبود سودآوری و رقابت تأکید دارد. برای موفقیت در این مدل، شرکت‌ها باید انعطاف‌پذیرتر و سازگارتر با شرایط متغیر بازار یا نیازهای مشتریان باشند. به عنوان مثال، شرکت‌های تولیدی سنتی، فروشگاه‌های خرده‌فروشی و عمده‌فروشی از این مدل کسب و کار استفاده می‌کنند.

سخن پایانی

در این مقاله، ما با مدل کسب و کار پلتفرمی آشنا شدیم. مدل کسب و کار پلتفرمی یک رویکرد استراتژیک است که امروزه در صنعت‌های مختلف به عنوان شاخصه اصلی برای ایجاد ارزش و رقابت‌پذیری شناخته می‌شود. پلتفرم‌ها امکان اتصال کاربران و ارائه‌دهندگان خدمات را در یک بستر مشترک فراهم می‌کنند. این مدل کسب و کار بر اساس دو عنصر اصلی، یعنی ابتکار کسب و کار و شبکه کاربران، تشکیل شده است.

سوالات متداول

۱- انواع مدل کسب و کار پلتفرمی مبتنی بر پرداخت کدامند؟

بازارهای آنلاین، فروشگاه‌های اپلیکیشن و شبکه‌های پرداخت

۲- انواع کسب و کار پلتفرمی کدامند؟

کسب و کارهای پلتفرمی به دو دسته کلی پلتفرم های دو وجهی و چند وجهی تقسیم می شوند.