آموزش انتخاب درست ، نکات مهم در انتخاب راه درست
اگر کمی واقع بین باشیم انتخاب های درست و غلط در زندگی ما باعث میشوند که به نتایج خوب یا بد برسیم. این روزها همه افراد به دنبال راهی هستند تا بتوانند در انتخاب هایشان موفق عمل کنند. انتخاب های درست میتوانند در طول زمان نتایج فوقالعادهای برای شما داشته باشند.
بسیاری از افراد این گونه فکر میکنند که تصمیم های درست و غلط در همان لحظه اثرگذار است و نتیجه خود را نشان میدهد اما نتیجه تحقیقات نشان داده است که نتیجه بعضی از تصمیمهای غلط تا چندین سال مشخص نمیشود.
برای مثال کسانی که سیگار میکشند مشخصا در زمان جوانی و نوجوانی به مشکل نمیخورند اما بعد از ۶۰ سالگی دچار مشکلات تنفسی و قلبی زیادی میشوند که متاثر از همان تصمیم دوران جوانی است.
یکی از مهمترین مراحل تصمیم و انتخاب درست در زندگی شخصی این است که در وهله اول مسئولیت تمام زندگیتان را بپذیرید. با افرادی که در زندگی شخصی، کاری و زناشویی موفق نیستند بپرسید که چرا این اتفاقات افتاده است؟! جالب است بیشتر آنها این گونه پاسخ میدهند که این موضوع تقصیر فلان شخص یا فلان اتفاق است.
برای مثال بیشتر افرادی که دارای شغل مناسبی نیستند وضعیت بد جامعه را مقصر میدانند در حالی که در همین شرایط بسیاری از افراد با گذراندن سختیهای متفاوت به خواستهشان رسیدهاند.
فقط خود شما هستید که میتوانید شرایط زندگیتان را تغییر دهید. هیچ کس نمیتواند شرایط زندگی شما را بهبود ببخشد جز خود شما. البته در این مسیر سخت کمک گرفتن از افراد موفق و مربیهای موفقیت، نه تنها اشکالی ندارد بلکه در سریع شدن این روند هم تاثیر مثبتی دارد.
بیشتر متخصصان روانشناسی هفت گام را برای گرفتن انتخاب درست در زندگی معرفی میکنند که در این مقاله میخواهیم این ۷ گام را بررسی کنیم. البته ممکن است شما متناسب با نیازتان برخی از گامها را حذف کنید یا حتی مراحلی به آن اضافه کنید.
-
تهیه چک لیستی از راه گزینههای موجود
قطعا برای هر مشکلی در زندگی ما راههای زیادی وجود دارد که باید از بین این راهها بهترین گزینه را انتخاب کنیم. در برخی از موارد بخاطر احساسات غالب بر افکار نمیتوانیم راه درست را انتخاب کنیم. در این شرایط بهترین کار این است که تمامی راههای موجود را بنویسیم و از بین آنها بهترین را انتخاب کنیم. در نوشتن لیست سعی کنید حتی راههای حلهای دشوار و نشدنی را هم یادداشت کنید. این کار کمک میکند در هنگام تصمیم دید بازتری به مسئله و راه حل آن داشته باشید.
-
تعیین زمان برای انتخاب درست یا تصمیم
خب مشخص است که هر انتخاب درست یا تصمیم در یک زمان مشخصی باید اجرا شود. برای مثال زمانی که شما ۱۰ میلیون پول دارید و میخواهید آن را سرمایهگذاری کنید راههای زیادی پیش رو دارید اما ممکن است باتوجه به تورم موجود در کشور یک ضربالعجل یک هفتهای برای خود مشخص کنید.
البته بسیاری از تصمیمها هم در لحظه اتفاق میافتد و امکان اختصاص زمان ندارد. برای مثال زمانی که شما در حال رانندگی هستید و یک خودرو به سمت شما میآید، فقط چند ثانیه فرصت دارید تا تصمیم بگیرید فرمان را به چپ هدایت کنید یا راست!
البته تستهای روانشناسی زیادی هم وجود دارد که عملکرد زمان تصمیمگیری مغز شما را میسنجد اما باید در نظر داشته باشید که این تستها فقط زمان پاسخگویی مغز شما را تحلیل میکنند و در مورد خوب یا بد تصمیم اتخاذ شده نظری نمیدهند. در برخی از موارد ممکن است افزایش زمان تصمیم، کیفیت تصمیم شما را بیشتر کند. در چنین شرایطی بهتر است کمی زمان بدهید تا تصمیم درستتری بگیرید.
-
مسئولیتپذیری انتخاب درست و غلط در زندگی
بهترین راه این است که در هنگام تصمیم نظر افراد مختلف را بشنوید و در انتها خودتان با سبک سنگین کردن، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. بعد از انتخاب شما دیگر نباید کسی را مقصر انتخابتان بدانید، متاسفانه این موضوع به قدری رایج است که حتی علت بسیاری از طلاقها از زبان زوجین، انتخاب همسر توسط خانواده بیان میشود.
اگر سعی کنید در زندگی روزمرهتان، مسئولیت تمام شکستها و موفقیتهایتان را قبول کنید میتوان مطمئن بود که واقعا بهدنبال انتخاب درستترین راهها و تصمیمها هستید.
-
جمع آوری اطلاعات پیرامون انتخاب
فرض کنید قرار است یک تلفن همراه بخرید و به دنبال بهترین تلفن ممکن با بودجه مورد نظرتان هستید. در این مواقع احتمالا جستوجوهایی در سطح اینترنت انجام میدهید یا به بازار میروید و با فروشندگان مختلف صحبت میکنید تا اطلاعاتی پیرامون انتخابتان به دست بیاورید.
این اطلاعات ممکن است از منابع زیادی به شما برسد و هیچ اشکالی هم ندارد که اطلاعاتتان را از کانالهای زیادی به دست بیاورید. در هنگام جمعآوری اطلاعات سعی کنید از منابع مختلفی استفاده کنید تا اطلاعات شما قابل اطمینان باشند. دقت داشته باشید که اطلاعات به دست آمده، نقش زیادی در انتخاب درست یا غلط شما دارند.
-
به دست آوردن میزان ریسک و خطای هر انتخاب
بعد از جمع آوری اطلاعات احتمالا گزینههای زیادی به دست آمده است که حالا در این مرحله هر کدام را از نظر میزان ریسک بررسی میکنیم. در برخی انتخابها مانند خرید یک وسیله خاص، ریسک کار زیاد نیست اما میزان ریسک بعضی از انتخابها به قدری زیاد است که روی آینده شما و زندگی شما تاثیر میگذارد.
برای مثال دانشآموزی که کنکور داده است و حالا میخواهد انتخاب رشته کند قطعا باید تمامی جوانب را بسنجد تا انتخاب درستی داشته باشد. البته از طرفی ریسک برخی از انتخابهای روزمره ما آنقدر ناچیز است که مشاوران و روانشناسان توصیه میکنند آنها را نادید بگیریم.
برای مثال فرض کنید شما هر روز ۲ مسیر برای رفتن به محل کارتان دارید. در این شرایط خیلی فرقی نمیکند که کدام مسیر را انتخاب کنید؛ شاید تفاوت این دو انتخاب نهایتا چند دقیقه دیر و زود رسیدن به محل کار باشد.
-
سنجش مزایا و معایب هر انتخاب
قطعا هر انتخابی مزایا و معایبی دارد که قبل از انجام باید آنها بسنجیم. عدم سنجش مزایا و معایب یک تصمیم میتواند عواقب خطرناکی را به همراه داشته باشد.
برای سنجش مزایا و معایب یک انتخاب بهتر است یک جدول رسم کنید و مزایا و معایب را در آن یادداشت کنید. این کار کمک میکند دید بهتری نسبت به هر کدام از انتخابهایتان داشته باشید و در نهایت باعث میشود انتخاب درستی بکنید. البته ممکن است برخی از انتخابهای روزمره نیازی به رسم چنین جدولی نداشته باشند.
-
مرحله آخر تصمیمگیری
در این قسمت شما باید به کمک ۶ مرحله قبل و تفکر استراتژیک ، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. داشتن انتخاب درست فقط به ۶ مرحله قبل بستگی ندارد و این مرحله هم اهمیت زیادی دارد چرا که بسیاری از افراد در این مرحله دچار غلبه احساس بر فکر میشوند و نمیتوانند گزینه درست را انتخاب کنند.
توصیه میشود بعد از اتمام ۶ مرحله قبل، کمی صبر کنید؛ البته نمیتوان زمان خاصی را برای این صبر کردن مشخص کرد اما متناسب با اهمیت آن انتخاب توصیه میشود چند روز یا چند ساعتی صبر کنید تا عقل و احساسات شما به حالت کنترل شدهای در بیاید. اگر تصمیم یا انتخاب بسیار مهمی پیش رو دارید
چطور “انتخاب درست” داشته باشیم؟ + ۸ نکته انتخاب راه درست
-
مفهوم انتخاب
قطعا همه ما کموبیش با معنی کلمه انتخاب آشنایی داریم و همه ما تا کنون دست به انتخابهای بیشماری در زندگی خود زدهایم. انتخاب یک توانایی ذاتی است که از قدرت اختیار در انسان سرچشمه میگیرد. در واقع معنی لغوی انتخاب، برگزیدن یک چیز از بین چندین گزینه موجود است.
انتخابگر شخصی است که دست به انتخاب کردن میزند. اگرچه انتخاب کردن یک امر بدیهی است و همه ما انسانها به صورت یک انتخابگر زاده میشویم؛ اما با این حال مسئله مهم این است که بتوانیم یک انتخابگر حرفهای باشیم؛ زیرا چه بخواهیم چه نخواهیم لازم است همیشه انتخابهایی انجام دهیم. پس بهتر است انرژی ما صرف انتخاب راه درست شود.
-
عوامل تاثیرگذار در داشتن یک انتخاب درست
قطعا فرآیند تصمیمگیری و انتخاب، یک روند پیچیده و چند بعدی دارد و عوامل بسیار زیادی روی انتخابهای ما در زندگی تاثیر میگذارند. اگر بخواهیم چکیده و خلاصه عوامل تاثیرگذار بر انتخاب درست را ذکر کنیم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- خود شخص انتخابگر: شاید بتوان گفت مهمترین و اصلیترین عاملی که روی انتخابهای ما تاثیر میگذارد، خود ما هستیم. هنگام تصمیمگیری برای انتخاب راه درست عوامل فردی مانند؛ میزان خودآگاهی شخص، سطح اطلاعات فردی، هوش کلامی ، هیجانات و احساسات فرد انتخابگر و ارزشها و باورهای او روی انتخابهایش اثر زیادی دارند.
- نوع مسئله: موضوعی که میخواهیم در مورد آن تصمیمگیری کنیم هم در نوع انتخاب ما تاثیر به سزایی دارد. زیرا هرچقدر آن موضوع مهمتر یا پیچیدهتر و بزرگتر باشد، آنگاه تصمیمگیری برای آن حساستر و دشوارتر میشود و فرد خود را با چالش بزرگتری روبهرو میبیند.
- عوامل خارجی: شاید تاثیر عوامل خارجی کمتر از دو موردی باشد که قبلا ذکر کردیم؛ اما با این حال نمیتوان تاثیر عوامل خارجی را در انتخاب راه درست در زندگی نادیده گرفت. اما منظور ما از عوامل خارجی چیست؟ عواملی مانند: خانواده، دوستان و اطرافیان، زمان، رسانههای اجتماعی، فرهنگ جامعه، دین و مذهب فرد، تبلیغات و…
تصمیمگیری و انتخاب را درست در هر زمینهای یکی از مهمترین و دشوارترین کارهایی است که انسان در طول زندگیاش انجام میدهد. برای این که بتوانیم بهترین تصمیم را در هر زمینهای بگیریم باید نکات زیادی را مورد توجه قرار دهیم. در ادامه مقالات تعدادی از این نکات را ذکر خواهیم کرد.
-
ترفند « ۵ چرا» برای داشتن انتخاب درست
در واقع این ترفند برای بررسی علت رخ دادن یک اشتباه است. به این صورت که اگر کاری را اشتباه انجام دادید از خودتان ۵ علت برای آن اشتباه بخواهید. به عبارتی با آوردن ۵ دلیل برای کار غلطی که مرتکب شدهاید؛ میتوانید ابعاد اشتباهتان را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
این تکنیک نخستین بار توسط بنیانگذار شرکت تویوتا ارائه شد و برای انتخاب راه درست در زندگی نیز کاربرد دارد. به این ترتیب که هنگام انتخاب یک راه، ۵ دلیل برای خودتان بیاورید که چرا میخواهید این راه را انتخاب کنید. با این کار یک دید جامع از انتخابهای خود خواهید داشت.
-
پیروی کردن از غریزه برای دست یابی به یک انتخاب درست
برای داشتن یک انتخاب درست بد نیست که گاهی از غریزه و قدرت ذهن خود کمک بگیرید. در واقع در این جا منظور ما از غریزه همان ضمیر ناخودآگاه انسان است. بدون شک کم و بیش با تواناییها و شگفتیهای ضمیر ناخودآگاه در انسان آشنایی دارید.
شاید شما هم با خود فکر کنید برای این که دست به یک انتخاب درست بزنید باید خیلی در مورد آن فکر کنید. اما جالب است بدانید که تحقیقات نشان میدهد کسانی که هنگام تصمیمگیری، بسیار با وسواس و دقت رفتار میکنند معمولا تصمیمهای درست و خوبی نمیگیرند.
در مقابل اشخاصی که سریع تصمیم میگیرند به مراتب از نتیجه کار راضیتر هستند. دلیل این موضوع این است که چنین افرادی اولا با آرامش بیشتری تصمیم میگیرند و دوما هنگام تصمیمگیری از ضمیر ناخودآگاه خود استفاده میکنند. زمانی که شما نیاز دارید از بین چندین گزینه یک انتخاب درست داشته باشید؛ ضمیر ناخودآگاه شما بسیار بهتر و کارآمدتر از ضمیر خودآگاهتان عمل میکند.
-
تقویت خودآگاهی برای انتخاب راه درست در زندگی
شاید یکی از بهترین پاسخها برای پرسش چگونه راه درست را انتخاب کنیم؟ تقویت مهارت خودآگاهی و توسعه فردی باشد. طبیعتا برای داشتن انتخاب درست و آگاهانه شما نیاز دارید که ابتدا خودتان را بشناسید. به این ترتیب شما قادر خواهید بود که علت انتخابهایتان و سبکهای انتخابی خودتان را بشناسید.
به علاوه با کسب خودآگاهی، شما میتوانید هنگام تصمیمگیری برای انتخاب راه درست هیجانات خود را کنترل و مدیریت کنید. زیرا گاهی ما مجبور میشویم ناگهانی و به سرعت انتخاب کنیم و تصمیم بگیریم. اکثر افراد در چنین لحظاتی دچار سردرگمی میشوند؛ زیرا احساسات و هیجانات به آنها غلبه میکنند.
در صورتی که خودآگاهی خود را تقویت کنید انتخابها و تصمیمهای شما بیشتر از روی تفکر و منطق خواهند بود و احساسات و هیجانات در آنها نقش زیادی ندارند. بنابراین توصیه میشود که قبل از تصمیمگیری در هر زمینهای ابتدا روی خودتان کار کنید و هیجانات، احساسات و واکنشهای مثبت و منفی خود را بشناسید.
-
برای انتخاب راه درست در زندگی مشورت بگیرید
اگرچه هر کسی خودش بهتر میتواند شرایط زندگی خود را درک کند و دست به یک انتخاب درست برای زندگیاش بزند؛ اما با این حال برای همه افراد زمانهایی در زندگی پیش میآیند که نمیتوان به تنهایی تصمیم گرفت و انتخاب کرد.
گاهی افراد برای تصمیمگیری بین دو یا چند راه مردد میشوند و نمیتوانند دست به انتخاب درستی بزنند. هنگامی که از کسی برای داشتن یک انتخاب درست مشورت میگیریم؛ در واقع آن شخص مسئله ما را از یک دیدگاه دیگر و متفاوت با زاویه دید ما بررسی میکند.
ممکن است زوایا و نکاتی در تصمیمگیری و انتخاب ما نهفته باشد که خود ما از آن آگاهی درستی نداشته باشیم. البته ناگفته پیداست که با هر کسی نباید مشورت کنید و برای نظر سنجی و مشورت، باید به فردی آگاه و دلسوز مراجعه کنید که قابل اطمینان باشد و بتواند به خوبی شما را در انتخاب راه درست کمک کند.
-
قاطعیت درونی خود را تقویت کنید
اگر میخواهید بدانید که چگونه راه درست را انتخاب کنیم، باید به شما بگویم که انتخاب کردن فقط کافی نیست؛ بلکه شما باید یاد بگیرید که چگونه قاطعانه و محکم انتخاب کنید. گاهی با افرادی برخورد میکنیم که برای انتخاب راه درست در زندگی، مدت زیادی فکر میکنند و از افراد زیادی مشورت میگیرند؛ اما هنگامی که دست به انتخاب زدند بعد از مدت کوتاهی دچار پشیمانی میشوند.
یا از این بدتر اشخاصی هستند که علیرقم تفکر بسیار و زمان زیادی که صرف انتخاب کردن میکنند باز هم نمیتوانند تصمیم بگیرند و انتخاب درستی داشته باشند. چنین اشخاصی هنگام تصمیم گیری و انتخاب، یا اسیر هیجانات منفی خود میشوند؛ مثلا دچار استرس و اضطراب بیش از حد شده یا دچار حالت انفعال میشوند و از تصمیمگیری فرار میکنند. اگر میخواهید به این حالتها دچار نشوید و یک انتخاب درست داشته باشید باید یاد بگیرید که چگونه قاطعانه و محکم انتخاب کنید و تصمیم بگیرید.
-
بررسی خطاهای تصمیمگیری
شاید تصور کنید که اگر شخصی تمامی نکات لازم برای داشتن یک انتخاب درست را رعایت کند و با افراد متخصص مشورت کند، به طور قطع دست به یک انتخاب درست میزند و امکان ندارد تصمیمگیری او با شکست مواجه شود. اما باید بگوییم که حتی در این صورت هم احتمال شکست خوردن در تصمیمگیری و دست زدن به یک انتخاب غلط همچنان وجود دارد. در ادامه به بررسی خطاهای تصمیمگیری میپردازیم؛ تا با شناخت آنها و اجتناب از آنها بتوانید انتخاب مطمئنتر و بهتری داشته باشید. این خطاها عبارتند از:
- بیصبری: قبلا اشاره کردیم که اگر شخصی نتواند قاطعانه انتخاب کند و بیش از حد تعلل کرده و وسواس به خرج دهد، دست به انتخاب درستی نمیزند. در مقابل این موضوع مبحث عجولانه تصمیم گرفتن و بیصبری قرار دارد. در واقع هرچند وسواس بیش از حد مناسب نیست؛ از طرفی اینکه بلافاصله اولین راهحل را انتخاب کنیم هم کاملا اشتباه است. در واقع شما باید بیاموزید که بین این دو تعادل برقرار کنید.
- داشتن تعصب: قطعا تعصبات غلط میتوانند شما را از یک انتخاب درست فرسنگها دور کنند. کسی که ذهن بستهای دارد و قدرت انعطافپذیری پایینی دارد قطعا نمیتواند از مشورت دیگران بهره بگیرد. گاهی هم افراد از اینکه از منطقه امن خود خارج شوند و جور دیگری به مسائل نگاه کنند میترسند و نمیتوانند تصمیم درستی بگیرند.
-
با توجه به شرایط بهترین تصمیم ممکن را بگیرید
قطعا برای انتخاب راه درست در زندگی استانداردهای خاصی وجود دارد و مطالعات گستردهای در این زمینه انجام شده است؛ اما گاهی شرایط به نحوی است که شما نیاز دارید بهترین تصمیم ممکن را در آن شرایط خاص بگیرید. پس همیشه داشتن قدری انعطافپذیری ضروری و کمک کننده است.
بهتر است هنگام تصمیمگیری و انتخاب راه درست واقع بین باشیم تا بتوانیم با توجه به شرایط موجود بهترین انتخاب را داشته باشیم و بهترین تصمیم ممکن را بگیریم. همچنین گاهی نیاز داریم به سرعت در مورد مسئلهای تصمیمگیری کنیم و دست به یک انتخاب سریع بزنیم؛ پس باید قبلا و در موقعیتهای مختلف این موضوع را تمرین کرده و توانمندی داشتن انتخاب درست را در خود تقویت کرده باشیم.
- شما مجاز هستید که گاهی اشتباه کنید!
هر چند هنگام تصمیمگیری، به خصوص برای مسائل اساسی زندگی مانند ازدواج کردن، شما باید به دقت همه جوانب را بررسی کنید، مراحل لازم برای داشتن انتخاب درست را طی کنید و از افراد مناسبی مشورت بگیرید؛ اما باز هم همه چیز در دنیا تحت کنترل ما قرار ندارد و هر انسانی ممکن است گاهی اشتباهاتی در زندگی خود داشته باشد؛ این موضوع کاملا طبیعی و بدیهی است.
بنابراین اگر علیرقم تلاشهای فراوان باز هم دست به یک انتخاب درست نزدید نباید دلسرد و ناامید شوید؛ زیرا زندگی سراسر تجربه و آزمون است. البته این سخن به این معنی نیست که از تصمیمگیری صحیح شانه خالی کنید؛ به خصوص این که گاهی برخی از انتخابهای غلط تبعات بسیار بدی برای افراد خواهند داشت و چه بسا قابل جبران هم نباشند. با این حال شما موظف هستید تمامی مراحل لازم برای تصمیمگیری و انتخاب درست را طی کنید اما همیشه احتمال شکست را هم در نظر داشته باشید.
جمع بندی
انتخاب درست شامل یک فرآیند ۷ مرحلهای است که باید در تمامی مراحل دقت زیادی داشته باشد. اشتباه در هر مرحله میتواند شما را به یک انتخاب نادرست هدایت کند. بهترین کار برای گرفتن تصمیم درست سنجش تمامی جوانب است که در تعمیم یافته آن همان مراحل بالا میشود.
باید بدانید که گاهی اوقات به تنهایی نمیتوان بهترین انتخاب را داشت و باید از افراد کاربلد کمک گرفت. البته این افراد همیشه مشاوران و متخصصان نیستند بلکه در برخی از مواقع دوستانمان میتوانند در یک انتخاب درست ما را همراهی کنند.
تشخیص این موضوع برعهده خود ما است و با کمی فکر کردن میتوانیم بهترین شخص را برای راهنمایی انتخاب کنیم. در بسیاری از موارد کمک گرفتن از اشخاصی که اطلاعی از جزییات گزینههای پیشروی ما ندارند باعث رخ دادن یک فاجعه در زندگیمان میشود. اگر برای انتخابهایتان نیاز به یک شخص دارید بهتر است حتما روی انتخاب آن شخص حساسیت به خرج دهید.
برخی از سوالات رایج:
۱.چطور میتوانیم یک انتخاب درست داشته باشیم؟
- تهیه چک لیستی از راه گزینههای موجود
- مسئولیتپذیری انتخاب درست و غلط در زندگی
- جمع آوری اطلاعات پیرامون انتخاب
- به دست آوردن میزان ریسک و خطای هر انتخاب
- تصمیمگیری
- سنجش مزایا و معایب هر انتخاب
۲.عوامل تاثیرگذار در داشتن یک انتخاب درست کدامند؟
قطعا فرآیند تصمیمگیری و انتخاب، یک روند پیچیده و چند بعدی دارد و عوامل بسیار زیادی روی انتخابهای ما در زندگی تاثیر میگذارند. اگر بخواهیم چکیده و خلاصه عوامل تاثیرگذار بر انتخاب درست را ذکر کنیم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- خود شخص انتخابگر
- نوع مسئله
- عوامل خارجی
۳.ترفند ۵ چرا چیست و چه کاربردی دارد؟
از ترفند ۵ چرا برای بررسی علت رخ دادن یک اشتباه استفاده میشود. به این صورت است که اگر کاری را اشتباه انجام دادید باید از خودتان ۵ علت برای آن اشتباه بخواهید. به عبارتی با آوردن ۵ دلیل برای کار غلطی که مرتکب شدهاید؛ میتوانید ابعاد اشتباهتان را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
نظرات شما عزیزان: