مفهوم مهارت ارتباطی ، اهمیت و کاربرد مهارت ارتباطی

مهارت ارتباطی چیست؟ مهات ارتباطی نوعی مهارت است که تمام زندگی یک انسان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به واسطه این توانایی انسان می‌تواند ایده‌ها، خواسته‌ها و یا هرگونه اطلاعاتی را به اشخاص دیگری منتقل کند. نوشتن، گفتن و یا حتی حالات صورت یا زبان بدن همگی جزئی از مهارت‌های ارتباطی شناخته می‌شوند.

اگر می‌خواهید بدانید مهارت ارتباطی چیست باید بگوییم که مهارتی است که در زندگی عملی انسان استفاده‌های فراوانی دارد. روند برقراری ارتباط با توجه به روشی که برای این کار استفاده می‌شود متفاوت است. ارتباط می‌تواند از طریق مکالمه، سخنرانی، نوشتن‌نامه و یا حتی دست دادن برقرار شود.

تمامی مشاغل به برقراری تعامل انسانی نیاز دارند. این تعامل می‌تواند با سرپرستان، همکاران یا مشتریان برقرار شود. با توسعه مهارت‌های ارتباطی خود می‌توانید به سهولت با دیگران ارتباط برقرار کنید. این مهارت شما را قادر می‌سازد تا در هر موقعیت شغلی که قرار دارید بهتر عمل کنید.

 

توانایی برقراری ارتباط موثر یکی از مهمترین مهارت‌های زندگی برای هر فرد است. ارتباطات همان عاملی است که باعث می‌شود بتوانید دیگران را به خوبی درک کنید. در خصوص این که مهارت ارتباطی چیست باید به شما بگوییم که یک ابزار ارتباطی ضروری بوده وجود این مهارت در زندگی هر فرد امری حیاتی است.

برقراری ارتباط از تمامی مهارت‌هایی که انسان باید در زندگی خود فرا بگیرد مهمتر است. در ادامه به آموزش مهارت های ارتباطی می پردازیم.

برای این که بهتر متوجه شوید که منظور از مهارت‌ های ارتباطی چیست و چه کاربردی دارند در ادامه این مقاله بیشتر با شما در این خصوص صحبت خواهیم کرد. همچنین انواع مهارت‌های ارتباطی را نیز به شما معرفی می‌کنیم. پس انتهای مقاله با ما همراه باشید.

اهمیت مهارت ارتباطی چیست؟

داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی در همه جنبه‌های زندگی (از زندگی حرفه ای گرفته تا زندگی شخصی) کمک کننده است. از نظر تجاری کلیه معاملات ناشی از ارتباطات هستند. داشتن مهارتهای ارتباطی برای این که دیگران و خودتان بتوانید اطلاعات را با دقت و سرعت بیشتری درک کنید ضروری است.

مهارت‌های ضعیف ارتباطی منجر به سو‌تفاهم و ناامیدی در اشخاص می‌شود. در یک نظرسنجی که سال ۲۰۱۶ انجام شد سوال «مهارت ارتباطی چیست؟» در صدر لیست بیشترین جست‌وجو در بین کارفرمایان قرار داشت. مهارت ارتباطی قوی عاملی است که می‌تواند تجارت شما را زیر و رو کند.

مهارت ارتباطی در تجارت مثل آتشی است که شما را میان مشتریان‌تان داغ نگه می‌دارد. طی مطالعاتی که توسط انجمن مدیریت منابع انسانی (SHRM) روی 400 شرکت انجام شده است، مشخص شده به طور متوسط هر شرکتی که ارتباطات ناکافی دارد سالانه 62.4 میلیون دلار ضرر می‌کند.

در دوره‌ای که هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های دیجیتالی در حال تغییر زندگیمان هستند؛ مهارت‌های ارتباطی حتی بیشتر از قبل به تقویت نیاز دارند.

 

به منظور تقویت این مهارت شما ابتدا باید بدانید که اصلا مهارت ارتباطی چیست و سپس در صدد ارتقا آن برآیید. در تمام سطوح یک سازمان ارتباطات، کلید اصلی حفظ روابط کاری قوی است. خطوط باز ارتباطی باعث ایجاد اعتماد بین کارمندان می‌شود. این اعتماد در نهایت می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری و تقویت روحیه تیمی شود.

در حال حاضر داشتن مهارت ارتباطی بالا به ضرورتی برای استخدام توسط کارفرمایان تبدیل شده است. به طور خلاصه مهارت‌های ارتباطی به شما این امکان را می‌دهد که اطلاعات بدهید و دریافت کنید.

افراد دارای این مهارت به گونه‌ای بسیار با ملاحظه به حرف دیگران گوش می‌دهند و برای آن‌ها وقت می‌گذارند. افراد دارای این خصلت همواره در برقراری تعاملات خود مهربان و قابل اعتماد هستند. ارتباطات جزء مهارت‌های نرم به حساب می‌آید. اصولا افرادی که منصبی همانند رهبری دارند، دارای مهارت ‌بالایی در برقراری ارتباط با دیگران هستند.

معرفی ۱۰ تا از مهم ترین مهارت‌ های ارتباطی

حال که فهمیدیم مهارت ارتباطی چیست دیگر زمان آن است انواع مهارت های ارتباطی را به شما معرفی کنیم. مهارت‌های ارتباطی موثر شامل چندین و چند مهارت مختلف می‌شوند. تمامی این مهارت‌ها در شرایط مختلف با همکاری یکدیگر می‌توانند شما را به فردی موفق و محبوب تبدیل کنند.

شما علاوه‌بر زندگی شخصی خود در کارتان نیز می‌توانید از این مهارت‌ها استفاده کنید. با به کارگیری صحیح مهارت‌های تعاملی می‌توانید به سرعت به نتایج مطلوبی دست یابید. در ادامه شما را با انواع مهارت‌های ارتباطی آشنا می‌کنیم.

1. مهارت گوش دادن فعال

گوش دادن فعال به این معنا است که شما توجه کامل خود را به شخصی می‌دهید که با آن صحبت می‌کنید. افرادی که مهارت گوش دادن فعال دارند به دلیل احترامی که به دیگران می‌گذارند بسیار محبوبند. این افراد در طول زندگی خود از شهرت خوبی میان همکلاسی‌ها و همکاران خود برخوردار می‌شوند.

شما به هنگام گوش دادن به دیگران می‌توانید به واسطه پرسیدن سوالاتی مرتبط توجه خود را به آنان نشان دهید. درک آنچه دیگران قصد دارند به ما بگویند نوعی مهارت ارتباطی شناخته می‌شود.

گوش دادن فعال می‌تواند هم به صورت شفاهی و هم به صورت کتبی و یا رسانه‌ای انجام شود. شما با توجه به حالات چهره و زبان بدن دیگران می‌توانید به گونه‌ای بهتر با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.

2. توانایی انطباق با سبک ارتباطی مخاطب

منظور ما از این کار انتخاب سبک و روشی مناسب برای برقراری ارتباط است. شما این کار را باید براساس شخص یا افرادی که قصد برقراری ارتباط  با او را دارید برگزینید. به عنوان مثال اگر دانشجوی دانشگاه هستید و می‌خواهید با یکی از اساتید دانشکده ارتباط برقرار کنید مناسب‌ترین و بهترین روش ارسال ایمیل به جای پیام است.

شما می‌توایند در برنامه‌های رسانه اجتماعی مانند فیس بوک، واتس اپ یا حتی یک اس ام اس با او ارتباط برقرار کنید. باید بتوانید موقعیت‌های مختلفی را که باید در آن با دیگران ارتباط برقرار کنید بسنجید.

3. مهربانی و همدلی

مهربانی در واقع تمام رفتارهای مثبتی است که شما به دیگران روا می‌دارید. مهربانی حتی می‌تواند شامل کارهای بسیار ساده و کوچکی باشد که شما هنگام برقراری ارتباط انجام می‌دهید. برای مثال لبخندی که به همکارتان میزنید یا تعریف و تمجیدی که از او می‌کنید. تمامی این حالات و رفتار نشان دهنده رفتار تعاملی شما با دیگران و مهربانی است.

حال که دیگر می‌دانید مهارت ارتباطی چیست راحت‌تر می‌توانید انواع آن را درک کنید. همدلی شامل درک مشترک احساسات دیگران است. این توانایی به هنگام برقراری ارتباط در محل کار بسیار مهم است. اگر بتوانید درک کنید که اشخاص چه احساسی دارند، می‌توانید نحوه برقراری ارتباط‌‌‌تان با آن‌ها را تنظیم کنید.

شما ابتدا باید به ارزیابی شخص مورد نظر بپردازید و سپس روش صحیحی برای برقراری ارتباط  انتخاب کنید. اگر قادر به درک و همدلی با دیگران نباشید، هیچگاه موفق به برقراری ارتباط نمی‌شوید. شما باید احساسات دیگران را درک کنید تا بتوانید کلمات مناسب را برای پاسخ دادن به آن‌ها انتخاب کنید. همدردی با شخصی که احساس ناراحتی می‌کند به بهبود وی کمک می‌کند.

4. اعتماد به نفس

مردم اغلب تمایل به برقراری ارتباط با افرادی دارند که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار هستند. حتی بیان ایده‌های نه چندان خلاقانه و جذاب با اعتماد به نفس می‌تواند توجهات را به خود جلب کند. حال ممکن است یک ایده بسیار بزرگ توسط شخصی ارائه شود که نسبت به خود و کارش اطمینان کافی ندارد. قطعاً در چنین شرایطی مردم موفق به برقراری ارتباط با ایده او نمی‌شوند.

شما با دانستن این که مهارت ارتباطی چیست یا این که چگونه این مهارت را ارتقا دهید، آینده خود را متحول می‌کنید. اعتماد به نفس به ویژه در محل کار بسیار مهم است؛ زیرا همانطور که گفتیم ایده‌هایی که با اطمینان ارائه شوند نظرات بیشتری را به خود جلب می‌کند.

 

اعتماد به نفس را می‌توان از طریق تماس چشمی، تن صدا و وضعیت بدنی نشان داد. تسلط به این مهارت به شما کمک می‌کند تا هنگام ارائه و یا استدلال کاملا آماده باشید. شما با مسلط بودن به اعتماد بنفس می‌توانید نظرات خود را با کمال ادب دیگران بگویید.

5. تن صدا

به هنگام برقراری ارتباط با دیگران صدای شما باید واضح باشد بگونه‌ای که خیلی راحت شنیده شود. توانایی انتخاب لحن و تن صدای مناسب یک مهارت اساسی در برقراری ارتباط شناخته می‌شود.

صدای بلند در برخی شرایط ممکن است بیانگر بی‌ادبی و عدم احترام شما به دیگران باشد. در حالی که صدای کم در موقعیت‌های مختلف نشان دهنده ضعف و عدم اعتماد به نفس شما است. شما باید با سنجش محیط، انسان‌ها و شرایطی که دارید تن صدای مناسب را انتخاب کنید.

صدای واضح و تن صدا جزء انواع مهارت های ارتباطی است. شما با شناخت اینکه مهارت ارتباطی چیست می‌توانید به خوبی در تمام این زمینه‌ها مهارت کسب کنید.

6. توجه

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های احترام گذاشتن دانستن زمان مناسب برای شروع صحبت یا پاسخگویی است. حال فرقی ندارد که در حال برقراری ارتباط با یک نفر یا گروهی از افراد هستید. فضا دادن به دیگران برای صحبت کردن بدون قطع کردن صحبت‌شان احترام تلقی می‌شود.

شما برای این که بتوانید با شخصی تعامل برقرار کنید در وهله اول باید به او احترام بگذارید.

7. شناخت زبان بدن

درصد زیادی از ارتباطات از طریق زبان بدن برقرار می‌شوند. اساساً خواندن نشانه‌های غیر‌کلامی یک مهارت اساسی در برقراری ارتباط با دیگران است. شما ابتدا باید درک کنید که شخص مقابل سعی دارد با کلمات خود چه چیزی به شما بگوید. سپس اقدام به خواندن سیگنال‌هایی کنید که با بدن خود به شما نشان می‌دهد.

به منظور رسیدن به چنین جایگاهی شما باید ابتدا از زبان بدن آگاهی کاملی داشته باشید. استفاده از تماس چشمی، استفاده از حرکات دست و دقیق شدن به تن صدای افراد به منظور فهم حال آن‌ها زبان بدن نامیده می‌شود. شما می‌توانید از این مهارت به گونه‌ای استفاده کنید که بتوانید به دیگران نزدیک شوید. اگر درباره شناخت زبان بدن خود و دیگران به دنبال اطلاعات بیشتری هستید

تماس چشمی جزء آن دسته از مواردی است که در برقراری ارتباط بسیار مهم است. شما باید به چشم اشخاص نگاه کنید تا حالات آن‌ها را متوجه شوید. اما توجه داشته باشید که هیچ‌گاه خیره نشوید؛ زیرا انجام این کار باعث ناراحتی دیگران می‌گردد.

8. نشانه‌ های غیر کلامی

بسیاری از ارتباطات از طریق نشانه‌های غیرکلامی مانند زبان بدن، حالات صورت و تماس چشمی اتفاق می‌افتند. هنگام گوش دادن به شخص باید به گفته‌های وی و همچنین زبان غیرکلامی او توجه کنید. هنگام برقراری ارتباط غیر کلامی باید از زبان بدن خود آگاه باشید تا بتوانید نشانه‌های مناسبی را برای دیگران ارسال ‌کنید.

9. ذهن باز

زمانی که شما با دیگران مخالفید، مهم است که با دیدگاه آن‌ها هم‌درد باشید نه این که سعی بر اعمال خشونت داشته باشید؛ حال فرقی نمی‌کند که شخص مورد نظر کارفرما، کارمند یا حتی یک دوست باشد. شما همیشه باید به نظر دیگران احترام بگذارید و هرگز کسانی که با شما موافق نیستند را تحقیر نکنید.

اگر شما بدانید که معنای حقیقی مهارت ارتباطی چیست از انجام چنین کارهایی خودداری می‌کنید. این نکته را در نظر بگیرید که هدف شما تقویت مهارت‌های ارتباطی است. انجام چنین کارهایی تنها شما را از هدف اصلی‌تان دور می‌کند.

 

بهتر است با ذهن باز به برقراری ارتباطات در محل کارتان بپردزاید. باید بپذیرید که ممکن است همیشه با دیدگاه شخصی افراد موافق نباشید. اما سعی‌تان را کنید تا با دیدگاه او همدل باشید و همیشه احترام بگذارید. به این ترتیب می‌توانید دوستانه مخالف باشید و از ایجاد کدورت‌های که ممکن است در کارهای آینده تأثیر بگذارد خودداری کنید.

10. استفاده از رسانه صحیح

همانطور که می‌دانید چندین فرم مختلف ارتباطی برای استفاده وجود دارد. مهم است که صحیح‌ترین آن‌ها را با توجه به موقعیت‌تان انتخاب کنید. به عنوان مثال برقراری انتخاب ارتباط حضوری در مورد مسائل جدی (اخراج، تغییر حقوق و غیره) مناسب‌تر از ارسال ایمیل در مورد موضوع است.

پس استفاده از رسانه صحیح عامل دیگری در برقراری ارتباط موثر است.

توصیه‌ های عملی برای بهبود مهارت‌ های ارتباطی

آیا تا به حال اصطلاح “KISS vs KILL” را شنیده‌اید؟ این اصطلاح یکی از مهم‌ترین راهکارهای ارتباطی برای فروش موثر است. فراموش نکنید که قبل از به‌کارگیری این ترفند باید به خوبی بدانید که مهارت ارتباطی چیست.

شما می توانید این استراتژی را در سایر زمینه‌های زندگی خود نیز به کار بگیرید. انجام این کار به منظور برقراری ارتباطات موثر است. کلمه KISS در این زمینه مخفف کلمه “کوتاه و ساده باشد” است. در اصل این لغت در این زمنیه به معنای «بوسه» نیست بلکه به معنای اختصار است. در حالی که KILL مخفف “Keep it long and longy” است. معنای این کلمه طولانی نگه داشتن است.

برای دستیابی به ارتباطات موثر و رشد مهارت‌های خود در این زمینه باید همیشه در سخنان یا نوشتن خود مختصر و موثر عمل کنید. ما در ادامه چند نکته به منظور بهبود مهارت های ارتباطی برای شما ذکر کردیم:

• سعی کنید همیشه موثر باشید

ارتباطات موثر ناشی از کیفیت کار شما می‌شوند. شما باید یاد بگیرید از شر چیز‌های اضافه در کلمات خود خلاص شوید. استفاده از کلماتی مانند «صادقانه بگویم»، «به عنوان مثال» و یا موارد این چنینی را حذف کنید. هر کلمه‌ای را که در طول سخنرانی‌های خود زیاد مورد استفاده قرار می‌دهید را حذف کنید.

فرض کنید همکار شما از شما در خصوص تعطیلات تابستانی که داشتید پرسیده است؛ به دو پاسخ زیر نگاه کنید و تفاوت آن را بفهمید:

1. اممممم، بد نبود، منظورم … اممممم، این که ما رفتیم با دوستانم به ساحل شنا کردیم. اما اممممم فهمیدم که شنا دشوارتر از آن است که من تصور میکردم.
2. تعطیلات من خوب بود. من و دوستانم به ساحل رفتیم و شنا کردیم. اما متوجه شدم که شنا دشوارتر از تصور من است.

همان طور که می‌بینید هر دو جمله معنی یکسانی دارند. اما جمله اول شامل مقدار زیادی جملات بی معنی و صداهای غیرضروری است. استفاده از چنین مواردی تاثیر سخن شما را کاهش می‌دهد.

• از کلمات خود هوشمندانه استفاده کنید

برای هر جمله‌ای که می‌گویید از انشعاب مکالمه استفاده کنید. انشعاب مکالمه آن چیزی است که به عنوان رشته مکالمه شناخته می‌شود. برای درک بهتر این موضوع به جمله زیر نگاهی بیندازید:

1. من در پایتخت زندگی می‌کنم اما همیشه دوست داشتم به حومه شهر بروم؛ زیرا من طبیعت را دوست دارم و حضور در مناطق شلوغ من را آزار می‌دهد.

به عنوان مثال این جمله را می‌توان به بسیاری از موضوعات دیگر تقسیم کرد: درباره نگاه خود به زندگی در حومه شهر صحبت کنید. صحبت کنید که چقدر طبیعت را دوست دارید و از آن لذت می‌برید. در مورد افراد ضد‌اجتماعی صحبت کنید که آرامش و سکون را ترجیح می‌دهند. در مقاله “کلمات محترمانه در مکالمه” می توانید لیستی از کلمات محترمانه را مشاهده کنید که به کار بردن آنها در جملات روزمره موثر است.

همیشه جملاتی را انتخاب کنید که به شما امکان می‌دهد در مورد موضوعات جانبی صحبت کنید. به این ترتیب امکان ادامه روند برقراری ارتباط و در نتیجه موثرتر شدن آن را فراهم می‌کنید.

• به جای سوال پرسیدن از جملات تاییدی استفاده کنید

مردم تصور می‌کنند که پرسیدن سوال ساده‌ترین راه برای برقراری ارتباط است. عده کمی می‌دانند که تایید کردن جملات دیگران می‌تواند منجر به برقراری ارتباط موثرتری با آن‌ها شود. برای مثال شما می‌توانید به دیگران بگویید:

1. به نظر می‌رسد شما فردی مثبت هستید، فکر می‌کنم نقاط مشترک زیادی با همدیگر داریم.

شخص مورد نظر ممکن است به شما پاسخی دهد که منجر به پیشرفت مکالمه گردد. شما ممکن است یکی از پاسخ‌های زیر را دریافت کنید:

1. “شما اشتباه می‌کنید من یک فرد بسیار منفی هستم و غالباً افکار بدی دارم.”
2. “اشتباه می‌کنید اما چه چیزی باعث شد فکر کنید من فرد مثبتی هستم؟”
3. “شما کاملا درست می‌گویید من عاشق مثبت اندیشی و خوش بینی هستم
4. از کجا فهمیدی که من این گونه هستم؟”

توجه کنید که صحبت‌های قبلی شما منجر به دستیابی به چنین گفت‌وگوی عمیق و طولانی شده‌اند. حال اگر شما از شخص مورد نظر سوال می‌پرسیدید ممکن بود تنها یک پاسخ کوتاه دریافت می‌کردید.

نتیجه گیری

ما در این مقاله سعی کردیم تا به توضیح این مبحث بپردازیم که مهارت ارتباطی چیست و انواع مهارت‌های ارتباطی کدامند. همان طور که در طول مقاله بارها برای‌تان تکرار کردیم مهارت‌های ارتباطی تاثیر موثری بر روابط کاری و شخصی شما می‌گذارند. با ارتقاء این مهارت‌ها و درک این که منظور از مهارت‌های ارتباطی چیست می‌توانید در روابط و شغل خود پیشرفت کنید.

برخی از سوالات رایج:

۱. مهارت ارتباطی را توضیح دهید؟

به مجموعه مهارت‌هایی در جهت برقرار ارتباط با افراد مختلف را مهارت ارتباطی می‌گویند. البته در برخی موارد بهتر است تا به فراگیری مهارت‌های مختلف برای برقراری ارتباط بپردازیم.

۲. چند مهارت ارتباطی مهم را نام ببرید؟

۱. مهارت خوب گوش‌دادن
۲. مهربانی و همدلی
۳. اعتمادبه‌نفس

۳. توصیه‌های مناسب برای بهبود عملکرد ارتباطی چیست؟

۱. همیشه مؤثر باشید.
۲. از کلمات مناسب استفاده کنید.
۳. از کلمات تأکیدی مناسب استفاده کنید.