استرس شغلی ، آموزش کاهش و مدیریت استرس شغلی در محیط کار و زندگی شخصی
قبلا در مطلب تعریف شغل و انواع شغل ها با اینکه به چه کسانی شاغل میگویند آشنا شدیم. اما همراه شغل معمولا استرس شغلی نیز ما را درگیر خود میکند. انواع استرس شغلی در کسب و کار و اهمیت آن زمانی آشکار میشود که ما بدانیم در مقطعی از زمان زندگی می کنیم که، پیوستگی زیادی میان خودمان و عملکردمان وجود دارد. اغلب با عملکردمان یا کاری که انجام می دهیم سنجیده و شناخته میشویم.
امروزه میان زندگی فردی و شغلی مرز مشخصی وجود ندارد، مرزها را جا به جا کرده ایم و درهمه حال به فکر خلق شرایط بهتر و بالا بردن کیفیت سبک زندگیمان هستیم. این امر واضح است که یکی از درگاه های ما برای دستیابی به خواسته هایمان و تجربه لذت تحقق هدف مسیر کسب و کار زندگی ماست.
لازم است تا در این به هم پیوستگی بین خودمان وشغلمان هوشیارانه کاری را انتخاب کنیم و انجام دهیم که نه تنها موجبات اولیه زندگی و سطحی از رفاه را برای ما فراهم می کند بلکه کسب و کار زندگی ما نیز باشد. (در این زمینه توصیه می کنیم مقاله‌ی چگونه شغل مورد علاقه خود را پیدا کنیم را بخوانید.) شغل ما جنبه ای از زندگی ماست که صرف نظر از تامین منابع مالی، دیگر نیازهای اساسی آدمی را مثل اشباع روانی وبدنی، تمایلات اجتماعی واحساسی و دیگر ارزشمندی‌های ما را پاسخ می دهد.
با این وجود می تواند منبع فشار روانی نیز باشند. از آنجایی که ما بیشتر زندگی خود را صرف انجام کسب و کار زندگیمان می کنیم لازم است با حفظ آرامش تجربه لذت و انعطاف پذیری شغلی را در خود ایجاد کنیم و از این جهت قصد داریم تا درباب مدیریت استرس شغلی برای دستیابی به حس رها سازی پتانسیل درونی برای کشف نقاط قوت منحصربه فرد و همچنین افزایش کیفیت سبک زندگیمان گفتگو کنیم.
در ابتدا لازم است به صورت کوتاه درباب تعریف استرس شغلی بحث کنیم.
تعریف استرس شغلی
طبق نظر سازمان ملی امنیت و سلامت شغلی ایالات متحده ( NIOSH ) در پاسخ به سوال “استرس شغلی چیست؟” میتوانیم فشار روانی ناشی از کسب و کار راچنین تعریف کنیم:
پاسخ های فیزیکی و احساسی مضری هستند که، وقتی الزامات کار مطابق توانایی‌ها، منابع یا نیازهای کارگر نیست، به وجود می‌آید. این امر ممکن است به بیماری یا جراحت منجر شود.
به زبان ساده‌تر انواع استرس شغلی زمانی تجربه می شود که رابطه متقابل میان فرد شاغل و محیط کاری به گونه ای باشد که درخواست های محیط از توانایی و ظرفیت فرد بیشتر باشد. در این شرایط حالتی در فرد شاغل پدید می آید که ترکیبی از واکنش های فیزیکی و گفتگوهای ذهنی استرس‌زا است.
ارتباط استرس شغلی با عملکرد
عملکردی که فرد دارد، با توجه به ویژگی های شخصی و تجربی او، میزان و شدت فشار روانی حس شده و ایدئولوژی تشکیلات مربوطه شکل می‌گیرد .
در این شرایط مدیریت استرس شغلی در سطح فردی یا در سطوح بالاتر ( سطح مدیران ) میتواند موجب رفع فشار و حرکت رو به جلو درجهت اهداف سازمانی و اهداف فردی شاغل شود.
زمانی که تنش‌های روانی ناشی از کار رخ می دهد، نتیجه آن مثبت یا منفی تحت تاثیر شرایط است و کاملاً واکنشی است یا عکس العمل محسوب می شود.
برای داشتن عملکردی سازنده و مثبت لازم است استرس خود را با روش کارآمد رفع کنیم. برای این منظور به روند بررسی و رفع آن می پردازیم.
استرس به همان میزان که می تواند آسیب‌زا باشد به شرط مدیریت و هوشیاری به آن، میتواند سازنده و تاثیر گذار نیز باشد. از این جهت تعریف استرس شعلی مفید به میان می‌آید.
استرس شغلی مفید
استرس شغلی مفید آن مقدار از هیجان پروسه و اتمام کاراست که از قبل از شروع و تا پایان انجام کاری احساس می کنیم که موجب توسعه فردی نیز می شود. این مفهوم نباید با نگرانی اشتباه شود. وقتی استرس وجود نداشته باشد کارکنان دچار تنبلی و کسالت می شوند و وقتی درصد آن افزایش یابد عملکرد و سرعت بالا می رود و کارکنان آمادگی ذهنی برای رویارویی با چالش‌ها را به دست می‌آورند.
فاکتورهای اساسی برای بررسی استرس شغلی :
شناسایی عوامل و نشانه ها استرس شغلی
شناسایی افراد مستعد به استرس شغلی
شناسایی راهکارهای مدیریت استرس شغلی
عوامل و نشانه‌های استرس شغلی:
همانطور که گفتیم فشار روانی کاری به دلیل رابطه متقابل میان فرد شاغل و شرایط کاری ایجاد میشود. در این بین عناصر سازنده این رابطه ممکن است منبع ایجاد یا شدت‌گیری استرس ما باشند.
در مورد دلیل ایجاد تنش‌های روانی نظرات و دیدگاه های متفاوتی وجود دارد اما اتفاق نظر
در باره‌ی مولفه‌های اصلی آن این دلایل را به سه دسته تقسیم میکند. از این مولفه‌ها با عنوان محرک‌های استرس‌زا یاد میکنیم.
عوامل فردی
عوامل محیطی
عوامل سازمانی
بررسی عوامل فردی:
سوال‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد که ویژگیهای شخصیتی شاغل اهمیت بیشتری دارد یا شرایط کاری وی؟
در واقع این سوال‌ها مهم است چرا که پاسخ به آنها در شیوه‌ها‌ی مربوط به کاهش یا جلوگیری از ایجاد استرس موثرند.
برخی بر این باورند که تفاوت‌های فردی شامل شخصیت، مهارت‌ها و توانایی‌های منحصر به فرد، طیف تغییرات در ظرفیت و انعطاف پذیری که از مهمترین عوامل این مساله هستند، نقش پررنگتری را ایفا میکنند.
چیزی که برای یک فرد استرس‌زاست شاید برای فرد دیگری آزاردهنده نباشد. توجه به ایجاد تفاوت‌های فردی در خلق راهکارهایی کارآمد در جهت مداخله در تنش‌های کاری بسیار مهم هستند.
چند نمونه از شخصیت‌هایی که ایجاد استرس میکنند
۱-افرادی که موقعیت‌های استرس‌زا را تکرار میکنند:
این افراد در ذهنشان مدام تجربه‌های استرس‌زای گذشته را مرور میکنند. ممکن است هر بار راه حل‌های بهتری را برای مقابله با آن مساله‌ی تنش‌زا را پیدا کنند، اما زمان اکنون را از دست میدهند که در واقع تنها زمانیست که در اختیار دارند تا عملکرد بهتری نسبت به قبل نشان دهند.
ساختار ذهن به گونه‌ای عمل میکند که تفاوتی میان چیزی که به آن فکر میکنیم و اتفاقی که واقعا در حال انجام است نمیگذارد. در نتیجه وقتی به چیزی فکر میکنیم احساسی را در ما ایجاد میکند که تشخیص میدهد در این شرایط باید تجربه کنیم.
توصیه‌ای که به این افراد میکنیم داشتن افکار و گفتگوهای درونی مثبت است. گذشته در گذشته است و آینده جایی است که در حال حاضر مقدماتش را فراهم میکنیم. لازم است زمانی را برای مدیتیشن یا مراقبه و آماده سازی ذهنمان برای دریافت انرژی‌های مثبت در نظر بگیریم.
۲-افرادی که آماده اتفاقات ناگواراند:
این افراد در گفتگوهایشان با خودشان پیش از وقوع واقعه‌ای یا انپتمام کاری بدترین حالت ممکن را تجسم میکنند و حتی ممکن است یک مرحله جولوتر رفته و راه حلی برای مساله پیش نیامده و ساختگی خود تعریف کنند. این افراد در حقیقت بازی‌های از پیش باخته را شروع و تمام میکنند. حتی اگر به موفقیت هم دست بیابند، نمیتوانند لذت آن را کامل بچشند، زیرا نگرانی شکست و دلهره اتفاقات ناگوار به آنها اجازه لذت بردن از پیروزی‌هایشان را نمیدهد.
توصیه‌ای که به این افراد میکنیم در سیستم پرسش و پاسخ در ذهنمان بررسی میشود.
ذهن ما بسیار قدرتمند و آماده است، درواقع ذهن ما همانطور که تربیتش میکنیم بار می‌آید. وقتی خوراک ذهنمان از جنس موفقیت و دلگرمی باشد، تمام تلاش و پتانسیل درونی ما طوری مدیریت میشود که در جهت اهدافمان کارایی داشته باشیم. برعکس اگر خوراک ذهن ما شکست و دلهره باشد به سختی بر تحقق خواسته‌هایمان تمرکز میکند.
لازم است گفتگوهای درونیمان را مدیریت کنیم.
سوال‌هایی که از خودمان میپرسیم باید از جنبه‌ی حل مساله و راه حل باشند تا اینکه ما را ضعیف یا شکست خورده نشان دهند.
ذهن ما پاسخ هر چیزی که از او بپرسیم را خواهد یافت. لازم است به لحن، کلمات و حتی ترکیب جمله بندی‌هایمان دقت کنیم که از جنس عشق به خود و اعتماد به نفس و خودباوری باشد.
۳-افرادی که کارهایشانن را به تعویق می‌اندازند:
این نوع شخصیت‌ها به اضطراب همیشگی‌شان شناخته میشوند. این افراد مدام در حال انجام کاری هستند، اما همچنان از نداشتن وقت کافی غر میزنند و از نتایج کارهایشان احساس رضایت نمیکنند. احساس کافی نبودن زمان و عدم رسیدن به نتیجه دلخواه نه تنها به این افراد استرس و تنش وارد میکند بلکه میتواند در نقش فرد و تاثیر این نقش در محیط خانواده، گروه همکاران و مراجعین کاری موثر باشد. نتیجه این نوع از مولفه شخصیتی در کار بازدهی پایین و پایین آمدن نمودارهای رشد سازمانی است.
توصیه‌ای که به این افراد میکنیم در یک جمله میتواند خلاصه شود، کاری که الان میتوانی انجام دهی به یک دقیقه بعد موکول نکن.
لازم است برنامه‌ای منظم و هدفمند تهیه کنیم و این برنامه باید انعطاف پذیر و قابل اجرا در زمان تعیین شده باشد، همچنین توجه به توانایی‌های فردی و عامل زمان برای تنظیم آن اهمیت دارد.
داشتن یک برنامه هدفمند مرحله اول است. در مرحله بعدی لازم است وقت خود را ارزشمند بدانیم. باید کارها را اولویت‌بندی کنیم و هر الویت را در زمان خودش انجام دهیم.
۴-افرادی که مدام خود را مقایسه و نقد میکنند:
این افراد دائما در حال مقایسه خود با دیگران و یا خودشان هستند. اتفاقی که میتوانیم در یک مدت مشخص رقم بزنیم، نیازمند زمان و تمرکز و مهارت ماست. اما زمانی که وقت بیشتری داشته باشیم ممکن است نتایج بهتری را حاصل کنیم. این حرف میتواند تنها یک امکان باشد و لزومی ندارد همینطور باشد. هیچکس از آینده خبر قطعی ندارد.
تنها میتوانیم با بررسی عملکردها حدس‌هایی بزنیم. اما اگر مدام خود را شکنجه دهیم که اگر زمان بیشتری داشتم بهتر عمل میکردم، فقط به خودمان آسیب میزنیم و رسیدن به نتیجه را به تعویق می‌اندازیم.
سختگیری بیش از حد و غیر منطقی نسبت به خودمان، همچنین انتقادهای نا عادلانه میتواند برای ما ایجاد تنش کند.
توصیه‌ای که به این افراد میکنیم پذیرفتن خود واقعی است.
باید این نکته را بپذیریم که ما در یک زمان خطی حرکت میکنیم و هر کدام یک ظرفیت و توانایی جداگانه داریم، پس نباید خود را با دیگران مقایسه کنیم. همچنین همه ما میتوانیم در طول زمان پیشرفت کنیم و فردای بهتری را ایجاد کنیم که هم سرعت بالاتری را داشته باشیم و هم کیفیت بهتری، اما در حال حاضر نمونه‌ی کاملی از خودمان هستیم پس تمامیت خود را برای کاری که انجام میدهیم میگذاریم. از نتایج خود لازم است راضی باشیم اما همواره جا برای بهتر بودن و دستاوردهای بزرگتر داریم.
به یاد داشته باشید که شما میتوانید مدام پیشرفت کنید.
۵-افرادی که همواره دیر میرسند:
همانطور که گفتیم کمبود زمان از جمله عوامل استرس‌زاست که در افراد ایجاد تنش و فشار روانی مضاعف میکند. برای برخی از افراد کمبود زمان کم کم تبدیل به یک خصوصیت میشود. این افراد کسانی هستند که در تمام موقعیت‌هایی که باید حضور داشته باشند دیر میرسند، و همیشه بهانه‌هایی برای توجیه خود دارند.
همه ما ممکن است تجربه دیر رسیده به یک قرار مهم را داشته باشیم و یا برخی از ما در حال حاضر دچار این مساله هستیم. در این حالت دلهره‌ای در ما پدید می‌آید، ممکن است حتی سرعت عمل ما را پایین بیاورد و ما را دچار سردرگمی نیز کند.
توصیه مقابله با انواع استرس شغلی ناشی از دیر رسیدن در منظم بودن و ارزشگذاری است.
دیر رسیدن نباید مولفه شخصیتی ما باشد و باید با نظم عادت آن را برطرف کنیم.
برای برطرف کردن این عادت میتوانیم برنامه ریزی زمانی کنیم و در آن شرایط جوی، شدت ترافیک، فاصله زمانی،مقدمات و تجهیزات مورد نیاز و زمان آماده سازی را در نظر بگیریم. باید این کار را برای تمام قرارهایمان انجام دهیم و تمرین کنیم تا تبدیل به یک عادت سازنده گردد. همچنین باید علاوه بر اینکه برای زمان خود ارزش قائلیم برای زمانی که دیگران به ما اختصاص میدهند نیز ارزش بگذاریم. احساس اعتماد به نفس و شرافت در کلام و خود باوری نتیجه‌ای است که از این تجربه خواهیم داشت.
در محیط کسب و کار زمانی که اشخاص با تاخیر وارد میشوند معمولا زمانی را صرف جا آمدن حالشان میکنند و همین باعث میشود تا زمانی را از دست بدهند. این اتفاقات مانند یک دومینو میتواند کل روزشان را تحت تاثیر قرار دهد.
عادت سازنده مدیریت زمان یک مهارت است که در تمام ابعاد زندگی میتواند به ما یاری برساند تا نمونه‌ی کارآمد تری از خودمان را خلق کنیم.
عوامل محیطی:
البته که توجه به ویژگیهای فردی مهم است اما تجربه نشان داده است، اما طبق شواهد تجربی و عملی پر تنش ترین افراد حاصل قرار گیری در شرایط محیطی استرس‌زا هستند. شرایط پر استرس کاری، شرایطی است که در ان فرد شاغل توانایی و ظرفیت لازم برای اجرای توقعات محیط کاری را ندارد یا هنوز کسب نکرده است.
طبق طحقیقات NIOSH عوامل محیطی پر تنش به صورت مستقیم به روی امنیت و سلامت فرد شاغل اثر میگذارد. برخی از این عوامل را مختصر بررسی میکنیم.
۱-کمبود یا نبود امکانات تجهیزات:
مثل عدم دسترسی به وسایل رفاهی وعدم دسترسی به منابع مورد نیاز کاری
۲-شرایط فیزیکی نامطلوب یا خطرناک:
مثل شلوغی یا سکوت آزاردهنده در محیط، صدای مزاحم یا تکرا شونده، عدم تهویه مناسب و دمای مطلوب محیط، عدم نورپردازی مناسب در فضا، آلودگی هوایا شرایط ارگونومیک، خطرات شغلی و امکان آسیب دیدگی از کار
۳-نگرانی‌های محیطی:
مثل عدم حضور به موقع پرسونل، عدم وجود سیستم پیگیری و اصلاح، عدم شفافیت در نوع پرداخت‌ها و موقیت شغلی
۴-عوامل اقتصادی:
مثل نداشتن درآمد کافی، عدم تناسب میزان کار و درآمد حاصل از آن و نداشتن بودجه کافی برای زندگی
۵-عوامل تکنولوژیکی:
مثل نداشتن دانش دیجیتال کافی برای کسب و کار مورد نظر و عدم انطباق با سیستم‌های جدید و تکنولوژی‌های روز در محیط کاری
۶-عوامل اجتماعی:
مثل نوع نگاه و رویکرد های غالب در سیستم ارزشگذاری به مشاغل و رویکردهای حاکم.
عوامل سازمانی:
۱-ساختار سازمان
۲-فرایند های سازمان
۳-خط مشی‌های سازمان
۴-عوامل ارتباطی در سازمان
۵-سیستم طراحی وظائف (شامل توجه به حجم کاری، مهارت نیروهای آماده، مدیریت شیفت‌های کاری و بررسی مولفه نقش‌ها)
در مبحث مدیریت استرس شغلی در سطح مدیران راهکارهایی برای بهینه کردن عوامل محیطی و سازمانی خواهیم داشت.
مدیریت استرس بهترین راهکار:
شناخت روش‌های مدیریت استرس میتواندبه ما کمک کند تا با انجام تمرین‌های شخصی و تکرار آنها به سرعت نشانه‌های استرس در خودمان شناسایی کنیم و در جهت رفع آن بر بیاییم.
باید این نکته را در نظر بگیریم که در شرایط استرس‌زا و پرتنش تنها مولفه‌ای که قابلیت دخالت سریع و کارامد ما را دارد مدیریت روی خودمان است.
باید تمرکزمان را از عواملی که نمیتوانیم آنها را کنترل کنیم، برداریم و به جای آن بر خودمان و احساساتی که بر ما میگذرد مدیریت داشته باشیم.
در آخر این ما هستیم که قرار است تحت هر شرایطی که پیش آمده و با توجه به تمام فشارها و خواسته‌هایی که از ما دارند، نه تنها دوام بیاوریم بلکه کیفیت خوبی نیز ارائه دهیم.
راهکارهای مدیریت استرس
چگونه استرس را مدیریت کنیم؟
راهکارهای فردی.
راهکارهایی در سطح مدیریت.
راهکارهای فردی برای مقابله با استرس:
دلیل استرس خود را بیابیم:
معمولا زمانی که استرس به سراغ ما می‌آید، این فکر بر ما غالب میشود که همه چیز در حال آوار شدن بر سرمان است. کم کم فشار را از همه طرف حس میکنیم و ممکن است جملات ما همراه با بار منفی باشند که البته تنها همین کار عمق اتفاقات پیش‌آمده را در ذهنمان بیشتر میکند.
در این شرایط اکثر ما حالت تدافعی نسبت به موضوعات و اتفاقات اطراف میگیریم. نکته جالب این است که در این شرایط حتی دفاع خوبی هم نخواهیم داشت بلکه تنها آسیب پذیرتر میشویم.
لازم است به جای سختگیری و مقاومت برابر شرایط، دلیل اصلی ایجاد تنش را در وجودمان بیابییم. گاهی اتفاقی ناخوش‌آیند دلیل ایجاد فشار روانی ماست و حتی ممکن است تنها یک جرقه کوچک باشد که کوهی از بهانه‌ها آن را همراهی میکنن. دلیل هرچه باشد با اندکی حضور در خودمان میتوانیم آن را شناسایی کنیم.
دانستن دلیل اصلی کمک میکند تا راه حل بهتری بیابیم که همسو با اتفاق رخ داده باشد. مثلا اگر دلیل ما تنها انجام نشدن یک گزارش یا نامه اداری است لازم است بدانیم باید از کجا برای رفع ان شروع کنیم و اگر لازم شد در مسیر حمایت بگیریم.
بر چیز هایی که میتوانیم مدیریت کنیم تمرکز کنیم:
نباید به دنبال کنترل افراد یا اتفات باشیم. تنها میتوانیم مهارت مدیریت را در خودمان ایجاد کنیم. نمیتوانیم رفتار رئیس یا وضعیت مالی‌مان را در این لحظه تغییر دهیم، اما میتوانیم به جای عکس‌العمل نشان دادن، عملکردمان را در جهت سازنده مدیریت کنیم. به جای بحث کردن با افراد مختلف در مورد نوع برخوردشاند یا وضعیت اقتصادی روی خودمان تمرکز میکنیم.
اغلب ما ممکن است دچار استرس ناشی از تلاشمان برای کنترل افراد یا اوضاع شده باشیم. لازم است بدانیم این نوع رفتار خودش عامل تنش‌زاست. خوب است موارد کنترل نشدنی را رها کنیم و روی بهبود اقداماتمان برنامه ریزی کنیم. این بدان معنا نیست که تاثیرگذاری نداشته باشیم بلکه به این معناست که ما تنها مسئول کارهای خودمان هستیم.
در این مرحله پس از شناسایی دلیل استرس روی نقاطی که به عملکردمان برمیگردد تمرکز میکنیم و با بهبود کیفیت عملی و بالا بردن ظرفیت روانی با مدیریت روی خودمان از این تنش‌ها رها میشویم.
کارهای مورد علاقه‌مان را اجام دهیم:
یکی از بهترین پاکسازی‌های ذهنی انجام کار مورد علاقه است. در این حالت ذهن آرام میشود و به راحتی موضوعی میابد که نه تنها میتواند مدیریت کند بلکه این کار را بسیار هم خوب انجام میدهد. خوب است زمانی را برای تفریحات و کارهای شخصی خودمان قرار دهیم. باید در برنامه ریزی‌هایمان زمانی را فقط برای کارهای معنا داری که ما را شاد میکنند در نظر بگیریم.
مهارت مدیریت زمان را در خودمان ارتقا دهیم:
یکی از عوامل تنش‌زا برای افراد مساله کمبود زمان است. افراد معمولا میگویند کارهایم زیاد است و زمان از دستم در میرود. شاید همه ما حداقل یک بار این فکر به ذهنمان خطئر کرده باشد که کاش زمان بیشتری داشتیم. این خواسته میتواند واقعی باشد.
به گفته “لائورا واندرکام” نویسنده کتاب ۱۶۸ ساعت از آنچه فکر میکنیم بیشتر زمان داریم. این گفته توسط افرادی ثابت شده که هم کسب و کار دارند و هم از فرزندانشان نگهداری میکنند و علاوه بر این به تفریحات خود نیز میرسند و ساعت خواب خوبی نیز ذارند. در نهایت این افراد را موفق میدانیم. آنها تنها مدیریت زمان را در خود ارتقا داده‌اند.
از راهکارهای کارآمد خود لیستی تهیه کنیم:
راهکارهای مقابله با استرس ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد زیرا ما شخصیت‌های مختلفی داریم. علاوه بر آن باید روش‌های گوناگونی را در نظر بگیریم زیرا روش های مدیریت در کاهش استرس برای تمام شرایط یکسان نیست. مثلا روش مدیریت استرس در زمانی که در ترافیک سنگین هستیم با زمانی که لازم است در زمان مشخص شده کارهایی را به اتمام برسانیم متفاوت است.
باید همواره این روش‌های خصوصی خودمان را بشناسیم و حتی از آنها لیستی تهیه کنیم.
باید به یاد داشته باشیم که همواره زمان‌هایی هستند که حال خوبی را تجربه نمیکیم. اگر فراموش کنیم چه چیزی باعث عوض شدن احساس و بهتر شدن حالمان شده دیگر نمیتوانیم در مواقع لزوم آنها را تکرار کنیم.
کارهایی که الان میتوانیم انجام دهیم را به یک دقیقه بعد موکول نکنیم:
میتوانیم برنامه‌های منظم و انعطاف پذیر زوزانه و هفته‌گی تهیه کنیم. باید موارد حذف شدنی را یکی یکی به سرانجام برسانیم. فهرست فعالیتهایی که انجام میدهیم را بنوسیم از خودمان بپرسیم آیا فعالیتی که انجام میدهم لازم است؟ این فعالیت در جهت کدام یک از اهداف من است؟ آیا زمان من صرف تحقق خواسته‌هایم میشود؟ آیا وقتم را برای کسانی میگذارم که بیش‌ترین تاثیر را روی بهبود کیفیت زندگی آنها دارم؟
این قبیل سوالات میتوانند در نوع برنامه ریزی ما موثر باشند.
چرا راهکارهایی در سطح مدیران مهم هستند؟
شناخت روش های فردی بسیار به ما کمک میکند، اما تنها استفاده از آنها میتواند هزینه‌هایی دربر داشته باشد زیرا اثر آنها کوتاه مدت است و در صورت عدم هوشیاری به آنها بازگشت تنش ممکن است. اغلب اهمیت دلایل ریشه‌ای استرس را نادیده میگیرند ئ فقط بر فرد تمرکز میشود نه محیط فرد. از این جهت راهکارهایی در سطح مدیران برای بهبود شرایط محیطی شاغل نیز ارائه میکنیم.
اقدامات کاربردی مدیران در کاهش استرس شغلی:
ازجمله اقدامات لازم مدیران مدیریت سیستماتیک است. لازم است سستمی طراحی شود که افراد با تعاریف اصلی در سازمان یا مجموعه مربوطه آشنا باشند.
تعریف ویژگیهای کسب و کار:
شناخت نحوه عملکرد در سیستم کاری و استراتژی حرکت در مسیر اهدلف سازمانی تاثیر به سزایی در واکنش‌های فرد شاغل و سرعت عمل او در کسب وکار دارد. مدیران باید در مورد شرایط کاری، همکاران، روزهای کاری و نحوه انجام کارها شفاف باشند.
راهکاری که برای بهینه کردن این مولفه پیشنهاد میکنیم توجه به چهارگانه آهنگ کار، تکرار کار، نوبت کاری و تقسیم بندی کاری است.
تعریف نقش‌ها و ویژگیهای نقش‌های کاری:
افراد باید نقش خود را در سیستم یک سازمان یا مجموعه بدانند و نسبت به مسئولیت‌های خود آگاه باشند. شناختی جامع از آنچه فرد شاغل انجام میدهد و چگونگی مسیر انجام کار باید توسط مدیران ارائه شود.
برای بهینه کردن این مورد راهکار چهرگانه تعریف نقش را توصیه میکنیم:
شفافیت نقش‌ها: باید تمامی مسئولیت‌ها و خطوط کاری افراد واضح باشد و به صورتی ساده و قابل فهم برای کارکنان شرح داده شود.
توجه به گرانباری نقش‌ها: وظایف و مسئولیت‌ها بایید به گونه‌ای تعریف شده باشد که فرد مسئول بتواند در مدت زمان مشخص به طور مطلوب به کارهایش رسیدگی کند.
توجه به کمباری نقش‌ها: نقشی که افراد در کسب و کار ایفا میکنند باید با سطح توانایی‌های آنها همسو باشد. گاهی کم کاری یا نداشتن کاری برای به سرانجام رساندن موجب فشار کاری در برخی افراد میشود.
توجه به ناسازگاری نقش‌ها: لازم است نقش‌ها به گونه‌ای تدبیرانه توزیع شده باشند که وارد محدوده یکدیگر نشوند. این به معنای کمک نگرفتن از همکاران نیست بلکه به معنای توجه به عدم ورود به حوزه تحت نظارت افراد دیگر است. همچنین نباید این نقش‌ها با یکدیگر در تضاد باشند.
در نظر گرفتن منابع و سیاست‌های سازمانی:
همه چیز از بدو ورود به یک سازمان یا مجموعه کاری آغاز میشود. با اندکی تدبیر از ابتدا میتوانیم شرایط را بهینه کنیم.
توصیه‌ای که در این زمینه داریم توجه به ساختارو جو سازمانی، مدیریت منابع انسانی و فناوری و خصوصیات مادی است.
ساختار و جو سازمانی: ساختارهایی که حق انتخاب و ابراز خلاقیت بیشتری به کارکنان خود میدهند استرس کمتری دارند.
مدیریت منابع انسانی: در سیستمی که افراد در سطح توانایی خود ظاهر میشوند و به درخواست‌هایشان پاسخ به موقع داده میشود، تنش‌های روانی کمتری دیده میشود. این افراد احساس آرامش و اطمینان بیشتری در خود و ذر مجموعه دارند.
فناوری و خصوصیات مادی: سیستم‌های کارآمد همواره در جهت بالا بردن دانش، آگاهی دیجیتال و سطح مهارت‌های افراد کارمند خود حمایت‌هایی ارائه میدهند. سرمایه گذاری روی نیروی کار موثر یکی از بهترین، پر سودترین و زود بازده‌ترین سرمایه گذاری‌هاست.
چرا مدیران باید مدیریت استرس شغلی بدانند؟
محرک‌های استرس‌زا در محیط کاری میتوانند در طولانی مدت و با مداومت شرایط تنش‌آور پیامدهای فیزیولوژیکی، روانی و رفتاری در فرد شاغل داشته باشند.
افرادی که استرس شغلی زیادی را تحمل میکنند تحت تاثیر فشار روانی، بیشتر انرژی خود را صرف رهایی از آن میکنند، در نتیجه ممکن است توجه کمتری نسبت به کسب و کار خود داشته باشند. در نهایت این آسیب‌ها به فردشاغل و در مرحله بعد به گروه همکاران و در اخر به سازمان مربوطه وارد میشود.
به طور کلی فشار روانی کاری بازدهی و بهره‌وری کارکنان را پایین می‌آورد. راهکارهایی که میتوانیم به مدیران مجموعه ها ارائه دهیم مدیریت هوشمندانه از جنس شفافیت و انعطاف‌پذیری است.
راهکار حرفه‌ای در ریشه کن کردن استرس شغلی و بهینه سازی سیستم:
یکی از راهکارهای کاهش استرس شغلی راهنمایی مشاوران و کارشناسان است. این روش مستقیم ترین راه برای شناسایی و رفع تنش کاری و حتی فردی است. مشاوران و کارشناسان میتوانند از جنبه‌های مختلف کار و سازمان مربوطه را رصد کنند و استراتژی‌های لازم را تدوین کنند.
راهکار های استرس شغلی
استرس شغلی یکی از عوامل تأثیرگذار در شرایط روحی اغلب کارکنان است. در حقیقت کار و زندگی شخصی رابطه بسیار تنگاتنگی با یکدیگر دارند. از همین رو نمی‌توان تأثیر استرس در محل کار را در زندگی شخصی نادیده گرفت.
اغلب بیماری‌ها با استرس ارتباط دارند. استرس اغلب به دلایل فیزیکی محیطی و اجتماعی ایجاد میشود. استرس شغلی انواع مختلفی دارد.
این امر میتواند ناشی از ارتقای شغلی یا اخراج از کار باشد. در حقیقت مقدار کم استرس میتواند سبب توسعه فردی شود. اما مقدار زیاد آن سلامتی را به خطر می‌اندازد. به همین علت است که بحث مدیریت استرس در محل کار به یکی از مباحث بسیار مهم بدل شده است.
در حقیقت عواملی مانند تحریم‌های متعدد، وضعیت اقتصادی نا به سامان کشور و بسیاری از عوامل دیگر سبب شده‌اند تا افراد همواره با استرس‌هایی نظیر از دست دادن شغل و … دست و پنجه نرم کنند.
اگر توانایی و نیازهای کارگر نیز مطابق با موقعیت شغلی آن نباشد، به این اضطراب دامن خواهد زد. این عوامل سبب شده‌اند تا استرس ناشی از شغل به مقوله بسیار مهمی تبدیل شود.
مقوله‌ای که باید علل آن را یافت و راهکارهایی را برای مدیریت آن ارائه داد. برای مدیریت این موضوع ابتدا باید با تعریف استرس شغل به‌خوبی آشنا شد.
استرش شغلی چیست؟
استرس شغلی واکنش‌های زیان آور جسمی و روانی توصیف میشوند که میتوانند سلامتی نیروی کار را تحت تأثیر قرار بدهند. وقتی فردی توانایی انجام کای را نداشته باشد و اجرای خواسته کارفرما بیشتر از توانایی او باشد، استرس ایجاد خواهد شد.
همچنین زمانی که فرد برای انجام کاری امکانات لازم را نیز نداشته باشد، استرس ایجاد خواهد شد. این نوع استرس میتواند مسائل زیان‌باری را در زندگی فرد ایجاد کند.
برای مثال در بسیاری از موارد این استرس سبب شده است تا فرد برای تهیه لوازم مورد نیاز برای کسب و کار خود، دست به دزدی بزند.
بروز چنین رفتارهایی از فرد میتواند دلیل خوبی برای پی بردن به اهمیت مدیریت استرس شغل باشد. البته این نوع رفتارها تنها نمود روانی این نوع استرس هستند.
استرس در محل کار دارای نمود فیزیکی نیز هست و میتواند سبب افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، سختی تنفس و … شود.
تداوم این استرس نیز میتواند سبب خستگی و فقدان انرژی شود. این خستگی و فقدان انرژی میتواند مسائل کوچک و بزرگ را در زندگی شخصی بوجود آورد.
علل استرش شغلی کدام است؟
علل استرس شغلی در حقیقت همان عواملی هستند که سبب ایجاد این مشکل خواهند شد. این عوامل متعدد هستند و در دسته‌های مختلفی قرار میگیرند.
در حقیقت این نوع استرس تنها ناشی از عوامل اجتماعی نیست. بلکه ویژگیهای فرد یا همان ویژگیهای نقش نیز در این نوع استرس تأثیرگذار هستند.
از دیگر علل این نوع استرس می‌توان به ویژگیهای شغل، روابط بین فردی، ساختار سازمان یا محل کار و … اشاره کرد.
ویژگیهای نقش
ویژگیهای نقش یکی از مهمترین علل ایجاد این نوع استرس هستند. برای هر نقش ۴ نوع ویژگی وجود دارد. ابهام، گرانباری، کمباری و ناسازگاری نقش. هر یک از این ۴ ویژگی به نوعی سبب ایجاد استرس در محل کار خواهند شد.
برای مثال ابهام نقش زمانی ایجاد میشود که فرد نقش معینی در یک شغل خاص نداشته باشد. به‌نحوی که هدف از انجام آن شغل و حدود مسئولیت‌های آن برای فرد مشخص نباشد. البته این مشکل زمانی که اطلاعات لازم برای انجام شغل کافی نباشد نیز ایجاد خواهد شد.
گرانباری نقش نیز به این معنی است که فرد قادر به انجام کاری مشخص که بخشی از کار اصلی آن است نباشد. مثال ساده آن فردی است که به‌عنوان کارمند اداری در یک شرکت مشغول شده است، اما هیچ اطلاعاتی از نحوه کارکردن با کامپیوتر ندارد. این امر سبب میشود تا فرد دچار استرس شود.
کمباری نقش نیز یکی دیگر از ویژگیهای نقش است. در این حالت تمام توانایی‌ها و اطلاعات فرد در یک شغل خاص به کار گرفته نمی‌شود. کارکردن یک برنامه نویس با اطلاعات به‌عنوان یک کارگر کافی نت مثال مناسبی برای این ویژگی است. این موضوع مسلماً سبب نارضایتی فرد از شغل و استرس شغلی خواهد شد.
ناسازگاری نقش نیز به این معنی است که برخی از الزام‌های شغلی فرد با برخی دیگر از الزامات شغلی آن ناسازگار باشند.
ویژگیهای شغل
ویژگیهای شغل نیز از علل دیگر به وجود آمدن استرس در محل کار هستند. برای مثال تکرار کار یکی از ویژگیهای شغل است. هر چقدر شغل تکراری‌تر باشد استرس زا تر است.
همچنین آهنگ کار نیز میتواند یکی‌دیگر از عوامل ایجاد استرس در محل کار باشد. منظور از آهنگ کار سرعت انجام کار است. سرعت انجام کار زمانی سبب استرس میشود که کنترل زیادی بر روی آن انجام گیرد.
از دیگر علل استرس شغل ناشی از ویژگیهای شغل می‌توان به کارکردن خارج از زمان کاری و کارکردن‌های طولانی و چند شیفتی اشاره کرد.
روابط کاری بین افراد
هر فرد بخش زیادی از زمان زندگی خود را در محیط کار سپری میکند. از همین رو روابط بین فردی در محیط کار میتواند بر روی استرس شغلی تأثیر بگذارد.
برای مثال این استرس در فردی که روابط بهتری با سایر کارکنان در محل کار دارد. کمتر ایجاد خواهد شد. علاوه‌بر روابط فرد با سایر کارکنان، روابط فرد درون گروه‌های کار و روابط او با رییس و مدیر عاملان هر بخش نیز در این امر تأثیر دارند.
روش مدیریت منابع انسانی
امور کارکنان مدت مدیدی است که رنگ و بوی تازهای به خود گرفته است. از همین رو نیز نام آن از امور کارکنان به مدیریت منابع انسانی تغییر کرده است.
وظیفه منابع انسانی پرداختن به امور خاص کارکنان نظیر آموزش، حقوق و مزایا و … است. اگر مدیر منابع انسانی کار خود را به‌درستی انجام ندهد، کارکنان ممکن است در فشار روانی بسیار زیادی قرار بگیرند.
شرایط محیطی
شرایط محیطی مناسب برای هر شغل نشان دهنده امنیت شغلی است. اگر شرایط محیطی مناسب مانند تهویه، ارتعاش، نور، صدا و … برای کارکردن محیا نباشد، قطعاً سبب استرس فرد در محیط شغلی خواهد شد.
از علل دیگر استرس شغلی می‌توان به تیپ شخصیتی هر فرد، جنسیت فرد و … اشاره کرد. افزایش روز افزون حضور زنان در موقعیت‌های شغلی مختلف سبب شده است تا مشکلاتی برای آنها پدید آید. مشکلات مرتبط با مشاغل زنان بسیار بیشتر از مردان است، از همین رو استرس در محل کار بیشتر گریبان‌گیر زنان است تا مردان.
راهکارهایی برای مدیریت استرس شغلی
بطور کلی استرس شغلی را می‌توان ناش از نارضایتی از شغل و شرایط بد کاری دانست. این نوع استرس میتواند عوارض روانی نظیر حساسیت، افسردگی، خستگی، ناکافی، انزوا و حتی خودکشی را برای فرد ایجاد کند.
از عوارض جسمی آن نیز می‌توان به بیماری‌های قلبی، اختلات جسمی و گوارشی اشاره کرد. این مشکل نحوه کارکردن فرد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند سبب رها کردن شغل، افزایش پرتی، کاهش کیفیت کار و … شود.
از همین رو باید با روش‌های مدیریت استرس ، جلوی استرس ناشی از شغل را گرفت. برای مدیریت استرس ابتدا باید ماهیت و منبع استرس را به‌خوب شناسایی کرد. سپس با استفاده از شرایط فردی و سازمانی در جهت کاهش آنها کوشید.
روش‌های فردی برای مدیریت استرس شغلی
مهمترین عواملی که میتوانند به هر فرد برای مدیریت استرس شغلی کمک کنند، روش‌های فردی آن هستند. روش‌های فردی برای مدیریت استرس در محل کار، روش‌هایی است که خود فرد با به کار بستن آنها سبب کاهش استرس در محیط کار خواهد شد.
استفاده از تکنیک پذیرش ذهنی
این تکنیک به فرد کمک میکند تا شرایط موجود را بپذیرید و اهداف و ارزش‌های خود را بر اساس آن برنامه ریزی کنید. برای مثال شما هرگز نمی‌توانید رفتار رییس یا ما فوق خود را تغییر دهید. در عین حال نیز امکان تغییر شغل برای شما وجود ندارد. از همین رو بهترین راه برای مقابله با استرس پذیرش شرایط با استفاده از تکنیک‌های پذیرش ذهنی است.
تولید کردن افکار خوب
افکار خوب همواره میتواند موقعیتی را که درون آن هستید تغییر دهد. اگر به بدی‌ها بیندیشید، افکار منفی بر شما غلبه میکند و انرژی شما را به تحیل می‌برد. اما افکار شاد همواره انرژی بخش است.
مقابله با ترس از دست دادن موقعیت شغلی
شما هر آن ممکن است به دلایل مختلف موقعیت و حتی موفقیت شغلی خود را از دست بدهید. این واقعیت را بپذیرید. این امر کمک میکند حتی در هنگام مواجهه با چنین رویدادی آن را فانی بدانیم و بتوانیم به موفقیت و موقعیت بهتر دست یابیم.
از تغییر خود شروع کنیم.
بشر همواره در تلاش است تا دیگران را در ایجاد موقعیت‌های ناگوار خود مقصر بداند. اما اگر هر فرد بتواند تغییر را از خود شروع کند قطعاً در محیط کاری و موقعیت‌های مختلف شغلی نیز با استرس کمتری مواجه خواهد شد.
افکار بیهوده را بیرون بریزید.
برای دور ریختن افکار بیهوده میتوانید از قلم و کاغذ خود کمک بگیرید. این افکار را بر روی کاغذ بیاورید و آنها را دور بریزید. باز اندیشی روش خوبی برای کاهش استرس شغلی است. پذیرش اشتباهات و زود فراموش کردن میتواند در این راه کمک کننده باشد.
خودتان را با خودتان مقایسه کنید.
درست است که عده زیادی در موقعیت مشابه شما شرایط شغلی بهتری دارند. اما همچنان عده‌ای وجود دارند که موقیعت شغلی آنها بدتر از شماست و حتی شغلی ندارند. از همین رو بهتر است موقعیت شغلی خود را بر حسب توانمندی‌های خودتان بسنجید.
خشم در مقابل خلاقیت
شما میتوانید به جای خشم و ناخشنودی از یک کار، آن را با یک ایده خلاقانه کنترل کنید.
کاهش استرس با گفتن حقیقت
دروغگویی همواره عواقب جبران ناپذیری دارد. از همین رو سعی کنید همواره در محیط کاری خود بر اصل حقیقت‌گویی پایبند باشید. در چنین شرایطی ممکن است استرس آنی به سراغ شما بیاید. اما پس از آن آرامش را تجربه خواهید کرد.
مدیریت زمان
زمان یکی از مهمترین عواملی است که باید به مدیریت آن توجه شود. اغلب افراد برای مدیریت پول برنامه‌ریزی مشخصی دارند. اما به برنامه ریزی روزانه توجهی نشان نمی‌دهند. برای کاهش استرس شغلی بهتر است که کارهای دشوارتر را در اولویت قرار دهید. این کارها بیشتر روی ذهن تأثیر می‌گذارند. از همین رو زودتر باید از شر آنها خلاص شد.
حرص نخورید.
حرص خوردن در تمام مراحل زندگی سبب ایجاد استرس خواهد شد. بنابراین اگر در محیط کاری نیز حرص بخورید، مضطرب‌تر هستید.
به حرف مردم اهمیت ندهید.
هیچ وقت به این موضوع فکر نکنید که مردم درباره شما و کسب و کارتان چه میگویند. اگر همواره به حرف مردم بیندیشید همواره دچار استرس شغلی خواهید بود.
راهکارهای سازمانی برای مدیریت استرس شغلی
یکی از کارهایی که هر سازمان باید انجام دهد، تلاش برای مدیریت استرس شغلی کارکنان است. توجه به این عامل سبب میشود تا بازدهی کارکنان یک سازمان بیشتر شود.
برای مدیریت استرس کارکنان در محیط کار بهتر است تا در مورد ماهیت و منابع استرس و اثرات آن بر روی سلامت آنها توضیح داده شود.
همچنین آنان را در جریان نقش مهارت فردی در کاهش استرس قرار داد. بهتر است یک محیط مشاوره‌ای برای مشاوره با کارکنان ترتیب دهیم.
تغییر روش سازمانی به معنی تغییر روش کار، تولید یا تغییر ساختار سازمانی نیز از راهکارهایی است که میتواند بر روی مدیریت استرس شغل، تأثیرگذار باشد.
همچینین باید تلاش شود تا در یک سازمان مسئولیت‌ها متناسب با توانایی فردی کارکنان تقسیم شوند. باید مشاغل را به‌گونه‌ای طراحی کرد که در فرد انگیزه و هدف ایجاد کند. بهبود ارتباطات بین کارکنان و تعامل با افراد زیر دست میتواند سبب کاهش استرس در آنها شود.
نتیجه گیری
بطورکلی می‌توان استرس را یکی از مهمترین عوامل ایجاد و دامن زدن به مشکلات روحی و جسمی دانست. سپری شدن بخش زیادی از روز در محیط کار سبب میشوند تا افراد همواره درگیر استرس شغلی باشند.
شرایط کار، شرایط محیط کار، میزان دستمزد و توانمندی‌های هر فرد از عوامل مهمی هستند که میتوانند این تنش‌ها و اضطراب را در هر فرد ایجاد کنند.
اما با مدیریت صحیح می‌توان تنش و استرس محیط کار را به حداقل رساند. کار مدیریت استرس میتواند به‌صورت فردی انجام شود. همچنین هر سازمان نیز میتواند برای بازدهی بهتر بر روی مدیریت استرس کارکنان خود مانور دهد.
مسلما هرچقدر افراد از سلامت روان و آرامش شغلی بیشتری برخوردار باشند، عملکرد بهتری هم خواهند داشت؛ بنابراین توجه به این مسئله و شناخت عوامل استرس‌زا در محیط کار و تلاش برای رهایی از استرس شغلی، اولین قدم در راستای بالابردن بهره‌وری هر چه‌بهتر کارمندان خواهد بود.
منظور از استرس شغلی چیست؟
انواع استرس شغلی متنوع با تعاریف مختلف وجود دارد اما به‌طور‌کلی می‌توان گفت، کنش متقابل بین شرایط کاری و ویژگیهای فردی شاغل به‌گونه‌ای که خواسته‌های محیط کار بیش از توان فرد و خارج از تحمل او باشد.
تاریخچه
در قرن پانزدهم میلادی، برای اولين‌بار واژه‌ی «استرس» به معنای فشار بدنی مورد‌استفاده قرار گرفت. از حدود سال ۱۸۰۰ ميلادی يک کارخانه‌دار انگليسی به نام «رابرت اون» برای اولين‌بار نياز‌های نيروی انسانی در سازمان را مورد بررسی قرار داد و بهبود شرایط محیط کار را مطرح کرد. در اواخر قرن ۱۹ ميلادی، معانی استرس يا فشار گسترش يافت و تنش بر روی اعضای بدن يا نيروی ذهنی را هم در برگرفت.
انواع عوامل ایجاد استرس در کار
عوامل فردی: مثل تضاد در نقش، ابهام در نقش، تعارض در هدف‌های فردی، اتفاقات غیر‌منتظره شخصی و مسائل اقتصادی و… که نقش مهمی در ایجاد انواع استرس شغلی ایفا میکنند.
عوامل سازمانی: از جمله ساختار سازمانی، فرایندهای سازمانی، خط‌مشی‌های سازمانی، عوامل ارتباطی، الزامات شغلی، شرایط فیزیکی سازمان و مراحل حیات سازمان
عوامل محیطی: شامل عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی و عوامل تکنولوژیکی
انواع استرس شغلی
فرسودگی شغلی
خستگی در محیط کار امری عادی است و معمولا با خواب و استراحت برطرف میشود. درواقع خستگی فیزیولوژیک قابل جبران است اما فعالیت‌های یکنواخت و طولانی و انجام کار در شرایط نامساعد به‌تدریج باعث کوفتگی، اختلالات خواب و آسیب‌های روحی و جسمی خواهد شد. درصورتی‌که این علائم نادیده گرفته شوند، در نهایت منجر به خستگی مفرط شده که یکی از انواع استرس شغلی است و تمام اعمال جسمی و ذهنی فرد را مختل میکند.
استرس مبنی‌بر ترس
یکی دیگر از انواع استرس شغلی، از ترس نشئت می‌گیرد. این استرس میتواند به دلیل ترس ازدست‌دادن شغل و یا یک رئیس سمی در محیط کار ایجاد شود که تجربه‌ی ناخوشایندی خواهد بود؛ بنابراین یا میتوانید با بالابردن توانایی‌های خود، به دنبال فرصت‌های شغلی بهتر بگردید یا درباره‌ی این ترس‌ها با سرپرست واحدتان صحبت کنید و قدمی در راه مدیریت استرس شغلی بردارید.
کارکردن بیش از حد
نشانه‌های رایج کار کردن بیش از حد شامل عوامل زیر میشود:
بی انرژی بودن
بی‌خوابی
نادیده‌گرفتن خواب
احساس پریشانی و نداشتن تمرکز
ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
روحیه و حال بد
افزایش یا کاهش وزن
ناتوانی در ایجاد تعادل بین کار و زندگی اجتماعی
چگونه استرس شغلی را کاهش دهیم؟
عوامل استرس‌زا را بشناسید.
فهرستی از راهکارهای حل این مشکلات تهیه کنید.
یکی از موارد فهرست را انتخاب کرده و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
موفقیت‌های گذشته‌تان را به خود یادآوری کنید.
رویدادهای خوب را در ذهنتان نگهدارید و فهرستی از آنها تهیه کنید.
اگر به فرد رازداری دسترسی دارید، در مسیر مدیریت استرس در محیط کار خود از او کمک بگیرید.
راهکارهای کاهش استرس شغلی کارکنان
راهکارهای کاهش استرس شغلی کارکنان به چه صورت است؟ مدیران ادارات و مشاغل، میتوانند نقش مهمی در جهت رهایی از انواع استرس شغلی ایفا کرده و به کارمندان خود کمک کنند. در ادامه به چند نمونه از موارد کارآمد اشاره میکنیم:
به کارمندان اجازه داشتن یک فضای شخصی کاری را بدهید.
از صندلی‌های اداری ارگونومیک استفاده کنید.
یک اتاق استراحت برای کارمندان خود در نظر بگیرید.
آب‌وهوای مطبوعی را در فضای کاری حفظ کنید.
در نهایت باید اشاره کرد که اگر از مسائل مختلفی در محیط کار خود رنج می‌برید، آن را نادیده نگیرید و حتما به دنبال شناخت دقیق انواع استرس شغلی و کنترل آنها باشید.
برخی از سوالات رایج
استرس شغلی چیست؟
پاسخ های فیزیکی و احساسی مضری هستند که، وقتی الزامات کار مطابق توانایی‌ها، منابع یا نیازهای کارگر نیست، به وجود می‌آید. این امر ممکن است به بیماری یا جراحت منجر شود.
عوامل محیطی تاثیرگذار بر استرس شغلی کدامند؟
کمبود یا نبود امکانات تجهیزات شرایط فیزیکی نامطلوب یا خطرناک نگرانی‌های محیطی عوامل اقتصادی عوامل تکنولوژیکی عوامل اجتماعی
علل استرش شغلی کدام است؟
ویژگیهای نقش ویژگیهای شغل روابط کاری بین افراد روش مدیریت منابع انسانی شرایط محیطی
