تعریف شغل ، حرفه و بیکار ، انواع شغل و کاربردهای هر یک
شغل، مسئله‌ای بزرگ در زندگی روزمره مردم و کسب و کار کارآفرینان.
در نگاه اول شغل راهی برای کسب درآمد و امرار معاش مردم است اما این مسئله به قدری بزرگتر است که در تمام مناظرات سیاسی و روندهای رشد اقتصادی دولت‌ها جزو مهره‌های اصلی بازی قدرت به شمار میرود و حتی مشاوره شغلی به نیاز اصلی کسب و کارها تبدیل شده است. در نگاه کلان مدیران با بهینه سازی روندها و ایجاد فرصت‌های شغلی برای افراد دارای زمینه شغلی مناسب، شرایط را برای مردم فراهم میکنند تا در کاری که به آن علاقه دارند در جهت اهداف کلان سیاسی و اقتصادی قدم بردارند.
اما در نگاه جزء مردم نیاز به کسب درآمد و رفع نیازهای مالی برای تامین مسکن، خوراک، پوشاک و سرگرمی به کار مناسبی با ویژگی های شغل خوب نیاز دارند که پس از تبحر در حرفه مدنظر میتوانند وارد شغل مدنظرشان شوند.
اما بیایید به این موضوع نگاهی بیاندازیم که در سال ۲۰۲۵ دقیقا تعریف شغل چیست و شاغل کیست؟
| شغل چیست؟ (مرکز آمار ایران) |
|
| شغل چیست؟ (سازمان جهانی کار) |
|
شاغل کیست؟
شاغل به فردی گفته می‌شود که برای انجام مسئولیت‌ها و وظایف شغلی تعیین شده استخدام می‌شود و حقوق دریافت می‌کند. شرکتی که فرد را استخدام کرده است انتظار دارد که او به درستی وظایف خود را انجام دهد. شما در هر یک از انواع شغل‌ها مشغول شوید، یک شاغل شناخته خواهید شد.
طبق مرکز آمار علاوه بر صاحبیبن مشاغل، افراد زیر نیز شاغل محسوب میشوند:
- افرادی كه بدون دريافت مزد براي يكی از اعضاي خانوار خود كه با وی نسبت خويشاوندی دارند، كار مي كنند:كاركنان فاميلی بدون مزد
- كارآموزانــی كــه در دوره كارآمــوزی فعاليتــی در ارتبــاط بــا فعاليــت مؤسســه محــل كارآمــوزی انجــام می‌دهنــد، يعنــی مســتقيما در توليــد كالا يــا خدمــات ســهيم
هستند و فعاليت آن ها “كار” محسوب می‌شود - محصلانی كه در هفته مرجع، كار كرده‌اند (مانند کسانی که در حال انجام شغل دانشجویی هستند)
- تمـام افـرادی كـه در نيروهـای مسـلح به صـورت كادر دائـم يـا موقـت خدمـت می‌كننـد : نيروهـای مسـلح پرسـنل كادر و سـربازان، درجـه داران، افسـران وظيفـه
نيروهای نظامی و انتظامی
پس بیکار کیست؟
- بيكار به تمام افراد ۱۰ ساله و بيش تر اطلاق مي شود كه در هفته مرجع فاقد كار باشند : دارای اشتغال مزدبگيری يا خوداشتغالی نباشند
- در هفته مرجع يا هفته بعد از آن آماده برای كار باشند: براي اشتغال مزدبگيری يا خوداشتغالی آماده باشند
- در هفتـه مرجـع و سـه هفتـه قبـل از آن جويـای كار باشـند : اقدامات مشـخصی را به منظور جسـتجوی اشـتغال مزدبگيری و يا خوداشتغالی به عمل آورده باشند
- افـرادی كـه به دليـل آغـاز بـه كار در آينـده يـا انتظـار بازگشـت بـه شـغل قبلـی جويـاي كار نبـوده، ولـی فاقـد كار
انواع شغل
در سرتاسر دنیا شغل‌های زیاد و متنوعی وجود دارد که به شکل‌های مختلف می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد. به عنوان مثال انواع شغل‌ها را بر اساس نحوه انجام آن، مکان انجام، مهارت‌های لازم، ویژگی‌ها و مشخصات افراد مشغول در آن شغل و … تقسیم‌بندی میکنند. در ادامه به انواع شغل‌ها اشاره می‌کنیم و اگر مقاله چگونه مورد علاقه خود را پیدا کنیم را مطالعه کرده باشید، آشنایی با انواع شغل ها به شما دید بازتری خواهد داد:
شغل‌های آزاد
یکی از انواع شغل‌ها، شغل آزاد است که در آن فرد با استفاده از توانایی یا سرمایه خود، کسب و کاری راه‌اندازی می‌کند و خدمات یا محصولاتی را به دیگران ارائه می‌دهد. افرادی که به شغل آزاد مشغول هستند، معمولا کارفرما ندارند یا حداقل کارفرما مستقیم ندارند؛ حتی پس از رشد کسب و کارشان میتوانند به عنوان کارفرما برای استخدام نیرو اقدام کنند. به عنوان مثال بلاگرها و یوتیوبرها نیز دارای شغل آزاد هستند
شغل‌های خانگی
امروزه مشاغل خانگی، راهکارهای موثری برای خوداشتغالی و کسب درآمد محسوب میشوند. از آنجایی که این مشاغل در خانه انجام میشوند، مزایای زیادی دارند از جمله:
- باعث کسب درآمد زنان خانه‌دار میشوند و بین مسئولیت خانوادگی و مسئولیت شغلی آنها توازن ایجاد میکنند.
- هزینه‌های مربوط به خرید، اجاره و رهن محل کار و ایاب و ذهاب بطور کامل حذف می‌شود.
- برای سایر اعضای خانواده نیز می‌توان فرصت شغلی ایجاد کرد.
شغل‌های خدماتی
شغل‌های خدماتی به مشاغلی می‌گویند که در آنها خدماتی ارائه می‌شود. برای ایجاد انواع شغل خدماتی فقط باید دانش یا مهارتی را داشته باشید که مشتریان به دنبال آن هستند. به عنوان مثال خدمات شسشتو و نظافت و یا حتی خدماتی مانند سئو و طراحی سایت در این دسته قرار میگیرند.
شغل‌های تولیدی
شغل های تولیدی علاوه بر دانش و تخصص به سرمایه نیز نیاز دارند. اما بر خلاف تصور عموم حتما نیازی به تولید محصولات فیزیکی نیست و میتوانید محصولات آنلاین نیز تولید کنید. در کشورهایی که اقتصاد آنها بر پایه تولید استوار است و رشد با تولید اتفاق میافتد این شغل ها بسیار محبوب هستند.
شغل‌های مهندسی
یکی از رشته‌های محبوب و پرکاربرد در جامعه امروزی، مهندسی است و مهندس به کسی گفته می‌شود که با علوم مهندسی آشنا باشد. مهندسان باید دارای ذهن بازی باشند و با حیطه کاری خود به خوبی آشنا شوند. مهندسی نیز یکی از مشاغل پردرآمد محسوب می‌شود و برای موفقیت در آن باید به دانش و مهارت زیادی دست یابید.
شغل‌های فنی
مشاغل فنی به شغل‌هایی گفته می‌شود که برای وارد شدن به آنها، تنها به کسب مهارت و تخصص مرتبط با آن نیاز دارید. این مشاغل در همه کشورها بازار کار مناسبی دارند و از امنیت شغلی بالایی برخوردار هستند. علاوه بر این، هنوز اشباع نشده‌اند و به نیروی زیادی نیازمند هستند. تنها با داشتن مهارت میتوانید آینده شغلی خود را در مشاغل فنی تضمین نمایید.
شغل فریلنسری
فریلنسری شغلی است که در آن فرد به تخصص خاصی نیاز دارد تا بتواند از شرکت‌های مختلف پروژه بگیرد و بابت آن حقوق دریافت کند. فریلنسر نیز یک آزادکار محسوب می‌شود و خوداشتغال است. با این تعبیر، مشاغلی که بتوانند به شکل برون سپاری و پروژه‌ای انجام شوند، در دسته مشاغل فریلنسری قرار میگیرند. فریلنسری فقط به صورت دورکاری نیست، بر اساس نظر کارفرما ممکن است به حضور در محل هم نیاز باشد.
شغل کارمندی
کارمندان معمولا در سازمان‌ها و ارگان‌ها مشغول به فعالیت هستند و وظایف آنها بیشتر در زمینه اداری و دفتری است. وظایف یک کارمند بر اساس فرآیندهای اداری موسسه تعیین می‌شود؛ اما به طور کلی وظایفی مانند تایپ و تند نویسی، جواب دادن به تلفن، کاربری دستگاه‌های اداری و … برعهده کارمند خواهد بود.
شغل‌های روستایی
اکثر افراد به دلیل بالا بودن امکانات رفاهی و زندگی در شهرها، آن را به زندگی در روستا ترجیح می‌دهند. روستاییان به دلایل مختلفی مانند امکانات بیشتر، اشتغال و غیره، زندگی روستایی را رها میکنند و به شهر مهاجرت میکنند. حجم بالایی از محصولات مصرفی مردم در روستا تولید می‌شود؛ به همین دلیل مشاغل روستایی پتانسیل بالایی برای کسب سود زیاد دارند و بسیاری به دنبال شغل پردرآمد با سرمایه کم برای آقایان در روستا هستند. شغل‌های روستایی زیاد هستند و در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- پرورش دام
- پرورش طیور
- پرورش ماهی
- کاشت سبزیجات، میوه‌جات و صیفی‌جات
- تولید محصولات لبنی
- زنبورداری و تولید عسل
تفاوت کار، شغل و حرفه
شغل چیست؟ (تعریف شغل به زبان ساده)
زمانی که در فضای کسب و کار قرار می‌گیرید، اولین واژه‌ای که با آن روبرو می‌شوید شغل است. سوالی که ممکن است ذهن شما را مشغول کند این است که شغل چیست؟ رابطه‌ای که باعث می‌شود اعضای یک سازمان، ارگان یا شرکت به هم وصل شوند، شغل است. همه افراد باید تحت عنوان شغلی مشخصی شروع به فعالیت کنند؛ چرا که با مشخص شدن عنوان شغلی تعهدات طرفین مشخص می‌شود و از هرگونه مشکل در آینده جلوگیری خواهد شد.
شغل به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و وظایف گفته می‌شود که توسط یک واحد اقتصادی تعیین میشوند و برعهده یک فرد قرار میگیرند. معیار شمردن شغل، بر اساس تعداد واحدهایی است که فرد در آنها مشغول است. بنابراین زمانی که یک فرد را دو شغله می‌نامند، یعنی آن فرد برای دو شرکت یا کارفرما مشغول به کار است. در صورتی که به دنبال شاغل شدن با توجه به مهارت خود هستید، برای به دست آورن شغل مورد نظر، بهترین پیشنهاد، مشاوره کسب و کار است تا بتوانید در سریعترین زمان ممکن، بیزینس مورد علاقه خود را راه اندازی کنید.
تعریف کار (Job)
در بخش گذشته به سوال شغل چیست پاسخ دادیم. سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که کار چیست؟ هرگونه فعالیت که توسط افرادی با هر نوع جنسیت یا هر سنی انجام می‌شود و هدف از انجام آن، ارائه خدمات یا تولید کالا است با نام کار شناخته می‌شود. قانونی یا غیرقانونی بودن و رسمی یا غیررسمی بودن، در تعریف کار معنایی ندارند.
تعریف حرفه
منظور از حرفه، کسب تجربه و دانش در یک حوزه کاری مشخص است. تفاوت حرفه و شغل این است که در شغل هدف از انجام فعالیت، رفع نیازهای مالی است؛ در حالی که هدف از انجام فعالیت در حرفه، ارتقاء مهارت‌ها و کسب تجربه خواهد بود. از این شاخه به آن شاخه پریدن و فعالیت در زمینه‌های مختلف نمی‌تواند به شما در داشتن حرفه کمک کند.
حال که متوجه مفاهیم اصلی شدیم بهتر است برای تسلط بیشتر به ۳ موضوع مهم زیر نیز بپردازیم
زمینه شغلی (Career) چیست؟
منظور از زمینه شغلی، مجموعه‌ای از شغل‌هایی است که شما انتخاب می‌کنید و در آنها فعالیت می‌کنید تا در نهایت به شغل مناسب خود برسید. با استفاده از زمینه شغلی به اهداف شغلی و اهداف زندگیتان نزدیک‌تر خواهید شد. مسیر شغلی به گونه‌ای نیست که در زندگی شغلیتان فقط یکبار آن را انتخاب کنید؛ بلکه یک تصمیم تکرارشونده است. پس از اینکه مهارت‌های خود را افزایش دادید، میتوانید برای تغییر زمینه یا مسیر شغلی خود تصمیم‌گیری کنید.
فرصت شغلی چیست؟
فرصت شغلی (job opportunity) به یک موقعیت شغلی است که به سبب تغییر شغل یا ترک نیروی کار پیشین یا ایجاد نیاز به نیروی جدید در مجموعه به وجود می‌آید و در بازه استخدام فرد مناسبی برای آن موقعیت استخدام نشده است.
پست چیست:
حال که اصطلاحات بالا را فراگرفتیم بهتر است به اطلاح پست بپردازیم. این اصطلاح به یک جایگاه در چارت سازمانی اشاره دارد؛ جایگاهی که می‌توان یک فرد را در آن تعیین و منصوب کرد.
در زبان عامیانه، معمول است که اصطلاح “پست” برای مقام‌ها و جایگاه‌های میانی و ارشد در سازمان‌های بزرگ و نیز در سازمان‌های دولتی و حاکمیتی مورد استفاده قرار بگیرد.
به یاد داشته باشیم که “پست” به یک جایگاه اشاره می‌کند و نه لزوماً به یک فعالیت معنادار و مفید در حوزهٔ اقتصادی. به عنوان مثال، ممکن است مدیر یک سازمان به دلیل داشتن علاقه به یکی از دوستان یا اقوام خود، یک جایگاه (پست) را به چارت سازمانی اضافه کند و آن فرد را در آن جایگاه قرار دهد (به عنوان مشاور مدیرعامل در زمینهٔ توسعهٔ فضایی برای یک شرکت فعال در حوزه دامداری).
نظرات شما عزیزان:
