تقریبا از سال ۲۰۱۰ بود که بحث در مورد مفهوم و اصل گیمیفیکیشن زیاد شد و بسیاری از شرکت های نوپا و صاحبان مشاغل از آن برای افزایش بهره ­وری کارمندان خود و افزایش فروش به واسطه­ی افزایش تعامل با کاربر استفاده کرده ­اند و همچنین در آموزش، بازاریابی و بسیاری از زمینه­ های دیگر هم مورد استفاده قرار گرفته است.

برای آشنایی بیشتر شما با این مفهوم ما در ادامه ی این مقاله به توضیح گیمیفیکشن و مثالهای بارزی از آن می پردازیم. گیمیفیکیشن چیست؟ ساخت گیمیفیکیشن چگونه است ؟

بازی­های ورزشی در ابتدا با این هدف ایجاد شدند تا مردم را وادار به اقدام برای بازی و تناسب اندام کنند. بازی‌های رومیزی مانند شطرنج هم به منظور آموزش سربازان در مورد استراتژی­های نظامی ‌ایجاد شده بودند. بازی­های باستانی مانند “ناکلز” هم برای سرگرم کردن و درگیر کردن ذهن مردم در زمان مبارزه­های بزرگ مانند خشکسالی و قحطی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

هزاران سال است که ما از عناصر بازی در آموزش، سرگرمی، تعامل و بسیار از کارهای دیگر استفاده می­کنیم. برخی از عناصر کلاسیک بازی نیز عبارتند از: امتیازها، نشان­ها و تابلوهای امتیازات.

گیمیفیکیشن چیست؟

بنابر تعرف ارائه شده توسط ویکی ­پدیا، گیمیفیکیشن به معنای استفاده از عناصر بازی و سازوکارهای عملکردی آن در زمینه‌های مختلف است، که فقط مربوط به بازی ها نیست مانند بازاریابی ویروسی ، تجارت و رسانه و آموزش. البته اینکار نیز به منظور مشارکت کاربران در حل مشکلات، دستیابی به اهداف، افزایش تعامل و مشارکت فرد انجام می­گردد.

گیمیفیکیشن به بیانی دیگر همان استفاده از عناصر بازی در محیط­ های بدون نام است که به کاربران شبکه­ های اجتماعی این امکان را می‌دهد تا برای فعالیت های روزمره خود مانند سفارش قهوه یا تماشای فیلم بتوانند پاداش کسب کنند. همانطور که کسب و کارها عناصر بازی را در کمپین­ های بازاریابی، محصولات مصرفی و برنامه های آنلاین قرار می‌دهند، باعث افزایش تعامل و وفاداری مشتری هم به مرور می‌شوند.

گیمیفیکیشن داده های رفتاری مشتری و بینش ارزشمندی از فعالیت های مشتری را در اختیار مشاغل قرار می‌دهد. این اطلاعات شامل بخشی از جریان بزرگ داده است که می‌تواند به مشاغل کمک کند تا روش­های عملیاتی خود را بهبود بخشند و فرصت­های جدید بازاریابی را شناسایی کنند.

نمونه های گیمیفیکیشن

چندین و چند سازمان معتبر جهانی وجود دارند که برای جلب نظر کاربران و افزایش بازددید سایت خود اقدام به استفاده از گیمیفیکیشن کرده ­اند. در این مقاله ما شما را با  ۱۶ نمونه گیمیفیکیشن آشنا خواهیم کرد. در زیر چند نمونه گیمیفیکیشن از کمپین های محبوب که از این فرایند استفاده کرده ­اند آورده شده است.

1. ارتش ایالات متحده:

ارتش ایالات متحده سالهاست که در حال استفاده از گیمیفیکیشن در وب سایت­ها به عنوان ابزاری برای استخدام است. کاربران می‌توانند بازی‌های آموزش نظامی‌ را به عنوان راهی برای افزایش علاقه به عضویت در نیروهای مسلح انجام دهند.که در این موارد گیمیفیکشن تا به حال به معنای واقعی توانسته برای ارتش ایالات موفق عمل کند.

2. Nike Fuel:

برند نایک را که دیگر همه می‌شناسید. این برند معروف ورزشی یک برنامه بازی ایجاد کرد که به کاربران این امکان را می‌دهد تا در چالش­های جسمی ‌با یکدیگر رقابت کنند. این فعالیت­های بدنی بر اساس یک سیستم کسب امتیاز توسط نایک با ارائه­ی جوایز مجازی برای کاربران در نظر گرفته شده اند.

این برنامه به کاربران امکان می‌دهد نتایج خود را فوراً در صفحات شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند که مثال بارزی از کاربرد گیمیفیکیشن در اینستاگرام و شبکه­ های اجتماعی است.

3. استارباکس:

استارباکس یکی از محبوب­ترین برنامه ­های وفادارانه را در سطح جهان دارد. این شرکت برنامه­ای را ایجاد کرده است که به مشتریان وفادار امکان جمع آوری ستاره­ هایی را می‌دهد که به دنبال جمع آوری این ستاره ها می‌توانند از نوشیدنی­ها و جوایز رایگان بهره ببرند.

4. GMAT

این برنامه یا گیمیفیشکشن تحت عنوان GMAT توسط یک دانشجوی MBA احداث گشت.و افراد را به رقابت برای ازمون GMAT تشویق می­کرد.و همچنین در این برنامه به موجب انجام کارهای مختلف و اعلان آمادگی توسط کاربران به آن­ها امتیاز و نشان اعطا می­گشت.

5. سامسونگ

این شرکت برای ایجاد انگیزه در کاربران خود جهت اینکه تعامل بیشتر و یادگیری بیشتری با کمک یکدیگر داشته باشند، عملکردی را ارائه داده است که کاربران را قادر می‌سازد تا کلیپ ها را مشاهده کرده و در مورد مسائل مرتبط با آن با همدیگر بحث کنند.

در انتها نیز فعال ترین از میان آنها از نشان پیشرفت کسب می‌کند.

6. نیسان کاروینگز

برند نیسان با استفاده از عملکرد گیمیفیکیشن در مدل های الکتریکی خود عملکرد راننده را با دیگران مقایسه کرده و به برندگان مدال برنز، نقره و طلا اهدا می­کند.

7. دوولینگو

در واقع Duolingo یک بازی برای افرادی است که می‌خواهند زبان جدیدی را یاد بگیرند. در این گیمیفیکشن مراحل مختلف مورد نیاز برای یادگیری را در سطوح مختلف آموزشی به خوبی به شما منتقل می­کند.همچنین این برنامه فوق العاده کاملا رایگان می­باشد.

8. Microsoft CodeHunt

یک بازی تقریبا جدید است، که توسط مایکروسافت ایجاد و طراحی شده. هدف این برنامه آموزش برنامه نویسی به زبان سی شارپ یا جاوا است. در حال حاضر این بازی دارای ۱۴ سطح دشوار و در حال رشد است که هدف آن ایجاد یک روند یادگیری تدریجی و توسعه نرم افزار است.

9. Zombies Run!

Zombies Run یک برنامه تازه در حال اجرا است، اما در مورد این گیمیفیکشن رویکرد کمی‌ متفاوت است. این بازی یک محیط را ایجاد می‌کند که داستان آن بر اساس حمله زامبی ها به شما بنا شده است.

دونده ماموریت هایی دارد که باید آنها را به درستی انجام دهد و در عین حال امکان ساخت پایگاه خود را نیز دارد. مهمتر از این، شما باید به سرعت از دست آن زامبی های گرسنه فرار کنید. طبق گزارش وب سایت برنامه، تا کنون تعداد  ۸۰۰۰۰۰+ دونده در حال استفاده از این بازی هستند.

10. Google Ingress

این برنامه یا گیمیفیکشن ممکن است فقط یک بازی به نظر برسد، یا یک ARG (بازی واقعیت جایگزین) اما حقیقت این است که گوگل از این بازی برای جمع آوری داده های ارزشمندی به کمک بازیکنان آن استفاده می‌کند. این بازی با استفاده از واقعیت افزوده، در یک صحنه علمی‌ تخیلی بازیکنان را به دو دسته تقسیم می‌کند. و هدف این بازی ایجاد “زمینه‌های کنترل” همزمان با گرفتن پورتال ها است.

11. Foldit

معماها را در راه رسیدن به علم حل کنید.  Foldit در واقع یک بازی آنلاین در مورد پروتئین­های تاشو است. این بازی با استفاده از روش جمع آوری انبوه، به دانشمندان کمک می‌کند تا با هدف قرار دادن و از بین بردن بیماری­های موجود در میان سایر یافته های تغییر دهنده زندگی، راه حل هایی برای حل مشکلات “دنیای واقعی” پیدا کنند.

12. بازی صلح جهانی

بازی صلح جهانی بازی است که توسط آقای جان هانتر برای دانش آموزان کلاس ۴ خود ایجاد شده است.

این بازی در کل یک شبیه سازی سیاسی است که مبتنی بر بحران­های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و تهدید جنگ است و موضوعی است که جهان اغلب با آن روبرو می‌شود.

هدف از این بازی دستیابی به رفاه جهانی با کمترین میزان مداخله نظامی ‌است. دانش آموزان در طول این بازی به درک بیشتری از تأثیر اطلاعات دست پیدا می‌کنند و از طریق تصمیمات و توافق نامه­ های خود بین تیم­ها مسیر ایجاد جهانی بهتر را پیدا خواهند کرد.

13. هویج

گیمیفیکشن هویج در واقع یک لیست تهیه شده از وظایف است.

این بازی یکی از اشکال ساده کاربرد گیمیفیکیشن است و به گونه ای است که سعی می‌کند افراد را به اهدافی که برای خود تعیین کرده اند برسانند.

14. قرعه کشی Speed Camera

Speed Camera Lottery یک تجربه بازی سازی است که در صورت پیروی از دستورالعمل­های مشخص شده در آن می­توانید در قرعه­ کشی یک VW ثبت نام شوید. در این بازی  کسانی که از محدودیت سرعت پیروی نکنند جریمه می­پردازند در حالی که کسانی که به همان محدودیت احترام می‌­گذارند به طور خودکار در قرعه کشی ثبت نام می‌شوند. همانطور که احتمالاً قبلاً حدس زده اید، جایزه­ای که قرار است قرعه کشی گردد شود از جریمه های پرداخت شده توسط بزهکاران به دست آمده است.

15. فرکانس ۱۵۵۰

این مثال از گیمیفیکیشن در هلند در سال ۲۰۰۵ برای دانش آموزانی در سنین ۱۲ تا ۱۴ سال ایجاد شده است. این تجربه بازی با موبایل با هدف یادگیری تاریخچه به دانشجویان شکل گرفت و در عین حال بسیار سرگرم کننده بود.

16. جهان بدون نفت

این گیمیفیکشن یک ARG دیگری بود که ایجاد شد و هدف از ایجاد شدن آن در واقع این بود تا به مردم اطلاعاتی در مورد راه حل­های جلوگیری از کمبود جهانی احتمالی نفت در آینده بدهد. همچنین به موجب جلوگیری از این اتفاق یک سری برنامه ریزی­ ها و راه حل­های مهندسی را به مردم ارائه می‌دهد.

این بازی در سال 2007 آغاز و به پایان رسید. این بازی همچنین توانست در رشته بازی ها برای 2008 جایزه Webby Awards نامزد شود. برنده جایزه ویژه ای در بخش محیط زیست برای بشریت در چالش استکهلم 2008 شد و جایزه فعالیت در جنوب توسط Southwest را از آن خود کرد.

عملکرد گیمیفیکیشن در بازاریابی

چند بازی روی گوشی هوشمند خود دارید؟ یکی؟ دو تا؟ ۲۰ تا؟ در واقع این بازی­های الکترونیکی یک تجارت بزرگ محسوب می­شوند.برای طراحی گیمیفیکیشن فقط باید تعداد زیادی از سیستم های بازی جدید را که هر ساله وارد بازار می‌شوند بررسی کنید.

معمولاً این نوع بازی ها به منظور سرگرمی، گذراندن وقت و بالا بردن امتیاز یا جوایز ایجاد می شوند. امروزه صاحبان مشاغل و بازاریابان باهوش، با در اختیار گرفتن مسئولیت این بازی­ها و استفاده از آنها برای اهداف خود صنعتشان را به خوبی می­چرخانند.

Gamification، همانطور که در ابتدای مقاله هم گفتیم یک مفهوم جدید است که با استفاده از آن و ساخت یک بازی یا وب سایت و افزودن مولفه ­های مشابه بازی، برای ایجاد وفاداری و برندینگ بکار می رود.

گیمیفیکیشن در آموزش

گیمیفیکیشن در آموزش از چند طریق قابل دستیابی است:

1. نشان هایی که به دانشجویان اعطا می کند.
2. ادغام بازی‌های ویدیویی آموزشی با برنامه درسی.
3. تا بتواند یک رقابت کوچک را بین دانش آموزان برانگیزد.

گیمیفیکیشن در استخدام

یکی از کاربردهای طراحی گیمیفیکیشن، در استخدام است به این صورت که می‌تواند عملکرد و مهارت افراد داوطلب، در یک نقش خاص را ارزیابی کند. این روش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بهترین نامزدها را انتخاب کرده و از طرف دیگر نامزدها نیز می‌توانند شرایط کارفرما را بهتر بسنجند.

هدف از تمام نمونه‌های گیمیفیکیشن در آموزش، انگیزه دادن به افراد برای یادگیری، از طریق لذت‌بخش کردن آن است. برای استفاده و ساخت گیمیفیکیشن باید ۵ مرحله زیر را رعایت کنید:

1. ارزیابی داوطلبان آموزش
2. تعیین کردن اهداف یادگیری
3. طراحی گیمیفیکیشن
4. آماده‌کردن داوطلبان و منابع بازی
5. اجرای گیمیفیکیشن

چک لیست پیاده سازی گیمیفیکشن

• رفتارها / اهداف / عاداتی را که می‌خواهید به دست بیاورید را حتما تعریف کنید

به هر هدفی که می‌خواهید برسید و یا عادت ها و رفتارهایی که قصد دارید بدست آورید را ابتدا انتخاب کنید و سپس آن را طبقه بندی کنید. به عنوان مثال در زمینه شغلی می‌خواهید یک طراح حرفه ای شوید، بسیار خوب است اما منظور از یک طراح حرفه ای دقیقا چیست.

چی نیست؟! ۲۴ آمار و فکت بازاریابی دیجیتال”]

چه مهارت­هایی باید داشته باشید؟ چه خصوصیاتی باید مشخص شود؟ پس دقیقاً تعیین کنید که می‌خواهید به چه چیزهایی دست یابید و سپس اقدام به طراحی گیمیفیکیشن کنید.

• آرام آرام شروع کنید تا بفهمید چه چیزهایی در این راه خوب و بد هستند

به خاطر داشته باشید که دست پیدا کردن به یک سیستم بازی کاملا بی نقص امری زمان بر است ، زیرا شما بر اساس نیازها و اهداف خود در حال طراحی و اصلاح هستید، بنابراین همیشه بهتر است به آرامی‌ شروع کنید تا خودتان بفهمید چه عواملی در روند کار شما مفید اند و چه مواردی را اصلا لازم ندارید.

3. این بازی متعلق به شماست، پس از آن لذت ببرید

فراموش نکنید که حتما در انتها عنصر سرگرمی ‌را به بازی اضافه کنید تا زمانی که خودتان هم بتوانید زا آن لذت ببرید، زیرا این مهمترین چیزی است که باعث می‌شود شما به کار خود ادامه دهید و در این راه نا امید نگردید، زیرا طراحی یک گیمیفیکشن علاوه بر هدف ان که کسب تعهد و وفاداری کاربران است، یک روشی سرگرم کننده هم می­باشد.

اینها برخی از نکاتی بود که باید در پیاده سازی سیستم گیمیفیکیشن آن­ها را لحاظ کنید. البته در این خصوص می‌توانید از کتاب گیمیفیکیشن هم استفاده کنید.

اصول طراحی گیمیفیکیشن با ۸ رانه اکتالیسیس

 

یو کای چو، نویسنده، مدرس، کارآفرین و یکی از سخنرانان اصلی تد است که پیشگام صنعت گیمیفیکیشن می‌باشد. او درباره رانه یا Core Drive در اصول اکتالیسیس که یکی از انواع گیمیفیکیشن است می‌گوید «همه‌ی بازی‌های موفق روی یکسری از رانه‌های مشخص بر ما اثر گذاشته و انگیزه ایجاد می‌کنند تا به‌سوی کارها سوق پیدا کنیم. قبل از پرداختن به این موضوع باید بدانیم که اصلا منظور از رانه چیست؟ رانه یا سائق به یک شرایط درونی می‌گویند که رفتار ما را فعال کرده و به آن جهت می‌دهد. گاهی از انگیزه هم به‌جای رانه استفاده می‌کنند.

رانه اول: معنای حماسی و ندای درون

رانه اول در این مدل از طراحی گیمیفیکیشن، یک میل درونی که فرد در آن معتقد است کاری که انجام می‌دهد، ارزش و معنایی فراتر از خودش داشته یا او برای انجام کاری، برگزیده شده است. در بازی‌هایی که وقت خود را برای نگهداری یا حفاظت از چیزی صرف می‌کنید مثل زمانی که جهان در حال نابودی است و باید آن را نجات دهید.

رانه دوم: پیشرفت و دستاورد

در واقع میل به کسب مهارت و پیشرفت در حوزه‌های مختلف، عامل مهمی در غلبه بر چالش‌هاست و این مدل از نمونه‌های گیمیفیکیشن، ساده‌ترین طراحی گیمیفیکیشن محسوب می‌شود. در این رانه بیشتر از PBLها یعنی امتیازها (Points)، نشان‌ها (Badges) و جدول امتیازات یا همان لیدر بوردها (Leaderboards) استفاده می‌گردد. یک نمونه گیمیفیکیشن در آموزش، زمانی است که در مدرسه یا مهدکودک بر اساس عملکرد بچه‌ها، برچسب‌های ستاره‌ای به آن‌ها تعلق می‌گیرد و کودکان برای این پاداش (ستاره)، سعی می‌کنند تا چالش نقاشی، انجام تکالیف و… را به‌خوبی پشت سر بگذارند.

رانه سوم: توانایی بروز خلاقیت و گرفتن بازخورد

به‌کارگرفتن خلاقیت در حل مسائل، کشف راه‌های جدید و البته دیدن بازخورد و نتیجه‌ی دلخواه حس مثبتی در افراد ایجاد می‌کند. درست مثل بازی لگو که هر بار به دنبال راهی جدید برای گریز از باخت می‌گردیم ولی اصل بازی هیچ تغییری نکرده است.

رانه چهارم: مالکیت یا تصاحب

زمانی که یک بازیکن حس مالکیت به چیزی داشته باشد، برای حفاظت یا تصاحب میزان بیشتری از آن، تلاش می‌کند. مثل زمانی که در بازی به جمع‌آوری سکه می‌پردازید.

رانه پنجم: نفوذ اجتماعی و وابستگی

حس رقابت، حسادت و پذیرش از سمت اجتماع، مرتبط با این رانه هستند. شما به سمت چیزی که به نحوی حس کنید به آن ارتباط دارید کشیده می‌شوید. برای مثال بسیاری از کسب‌وکارها از برانگیختن حس نوستالژی در جذب خریدار بهره می‌گیرند.

رانه ششم: کمیابی و بی‌صبری

به معنای انگیزه‌ی خواستن چیزی که دور از دسترس است و به این راحتی‌ها نمی‌توانید به دست آورید. اگر مقاله‌ی مربوط به فیسبوک مارکتینگ را مطالعه کرده باشید، می‌دانید که فیسبوک در ابتدا فقط در اختیار دانشجویان دانشگاه هاروارد بود اما زمانی که برای همه‌ی افراد بالای ۱۳ سال آزاد شد، مردم علاقه زیادی برای ورود به آن نشان دادند.

رانه هفتم: غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و کنجکاوی

انگیزه‌ای که شما را برای دیدن ادامه‌ی سریال یا خواندن باقی رمان ترغیب می‌کند؛ این‌که می‌خواهید بدانید آخرش چه خواهد شد؟ برنامه‌های لاتاری و قرعه‌کشی از این رانه برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند.

رانه هشتم: ضرر و پیشگیری از آن

این رانه بر مبنای تلاش برای جلوگیری از اتفاقات نامطلوب، یا از‌دست‌دادن چیزی است. مثل زمانی که در بازی سعی دارید تا جان کاراکتر خود را حفظ و به مرحله‌ی بعد صعود کنید. در بازاریابی می‌توانید از این رانه استفاده کنید، به این صورت که مخاطب ترس از‌دست‌دادن یک فرصت خوب را احساس کند؛ مثل شمارش معکوس برای یک حراجی یا تخفیف.

نتیجه­ گیری

حقیقت گیمیفیکیشن یا همان بازی سازی فرایندی است که به واسطه آن بتوانیم عناصر و تکنیک­های بازی را در زمینه‌های کاری و بازاریابی به گونه ای به کار ببریم که ماهیت بازی و سرگرمی ‌پیدا کنند و بتوانند کاربران زیادی را به سمت خود جلب نمایند.

علاوه بر آنچه در این مقاله در خصوص گیمیفیکیشن ، ساخت گیمیفیکیشن و مثال­هایی از آن گفته شد. گیمیفیکیشن در اینستاگرام، آموزش و بازاریابی نیز بسیار کاربرد دارد.

در واقع گیمیفیکشن اصطلاحی تقریبا جدید است، که از کلمه بازی گرفته شده است. به گیمیفیکشن، Ludification نیز گفته می‌شود. این واژه در ابتدا در زمینه بازاریابی تجاری برای تبلیغ مارک ها ظاهر شد، سپس به سایر حوزه ها مانند آموزش، رسانه­ های اجتماعی و بهداشت هم منتقل شد.

 

برخی از سوالات رایج:

۱. گیمفیکیشن چیست؟

به مجموعه ایی از قواعد و قانون های بازی گفته می شود که افراد با به کار گیری آن ها در کسب و کار خود باعث افزایش تعامل می شود.

۲. نمونه هایی از گیمفیکیشن را نام ببرید؟

۱. ارتش ایالت متحده
۲. استارباکس
۳. سامسونگ
۴. دولینگو
۵. نیسان

۳. برای شروع گیمفیکیشن چه کارهایی را باید انجام داد؟

۱. آرام و با برنامه ریزی شروع کنید
۲. از مسیری که پیش روی تان است و آن را تعریف کردید لذت ببرید.