بررسی کاربرد و شیوه استفاده از گیمیفیکیشن یا بازی‌سازی Gamification در اینستاگرام

گیمیفیکیشن یا بازی‌سازی (Gamification) یکی از اصطلاحاتی است که اخیراً به دنیای کسب‌وکارها راه پیدا کرده است. اگرچه بازی‌سازی، یک مفهوم جدید در بازاریابی است اما مردم در جوامع مختلف از دیرباز برای رونق کسب‌وکار و فروش بیشتر از این روش بهره برده‌اند.

بازی‌سازی را می‌توان در هر محیطی اعم از محیط‌ کار فیزیکی یا مجازی پیاده‌سازی کرد. بر همین اساس در این مطلب می‌خواهیم به‌صورت مفصل به بحث گیمیفیکیشن در اینستاگرام بپردازیم تا بدانیم این مفهوم چگونه می‌تواند در شبکه‌های محبوب اجتماعی موجب رونق کار ما شود.

گیمیفیکیشن چیست؟ پس از تعریف بازی‌سازی به ارائه نمونه‌های آن نیز اشاره خواهیم کرد. لطفاً تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا شما نیز بتوانید بازی مخصوص خود را طراحی کرده و شاهد پیشرفت در کسب‌وکارتان باشید.

گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن یا بازی‌سازی به معنی استفاده از قواعد بازی در فضاهایی است که برای بازی در نظر گرفته نشده‌اند. برای مثال، دنیای بیزینس و کسب‌ و کار یک دنیای منطقی است که بازی کردن و گیمینگ در آن جایگاهی ندارد. البته تا به امروز چنین بوده است؛ اما در عصر حاضر می‌توان با وارد کردن قوائد بازی به دنیای کسب‌وکار، پیشرفت‌های قابل توجهی را تجربه کرد.

احتمالاً برای شما هم پیش آمده که وقتی به یک فروشگاه مراجعه کرده‌اید، به شما گفته‌اند اگر در تاریخ معینی (مثلاً تا دو هفته دیگر) مجدداً به آن فروشگاه مراجعه کنید، شامل تخفیف خواهید شد.

یا وقتی وارد فست‌فودی شده‌اید، کارتی را به دست شما داده‌اند که به صورت جدول طراحی شده است؛ صاحب فست‌فود به شما می‌گوید که در هر بار مراجعه به آن مکان یکی از خانه‌های جدول تیک می‌خورد؛ اگر جدول کامل شود، می‌توانید یک وعده رایگان دریافت کنید. همه این نمونه‌ها بخشی از بازی‌سازی یا گیمیفیکیشن در دنیای کسب‌وکار هستند.

با توجه به اینکه کسب‌وکارها در عصر حاضر به سمت تخصصی‌ شدن پیش می‌روند، صاحب هر شغل باید بتواند در بین تعداد نامحدودی از مشتریان، قبیله مشتریان وفادار خود را تشکیل دهد تا بتواند با سرویس‌دهی مناسب به آن‌ها، در کسب‌وکار خود موفق شود.

وفادار ساختن مشتریان به کمک روش‌های جدید بازاریابی انجام می‌شود که گیمیفیکیشن یکی از اصلی‌ترین راه‌حل‌های ممکن برای جلب رضایت مشتریان، ایجاد تعامل بهتر و بیشتر با آن‌ها و وفادار ساختن آن‌ها است. اگر شما نیز صاحب شغلی هستید که می‌خواهید آن را با آخرین متد بازاریابی روز دنیا به اوج برسانید، این متن را تا آخر بخوانید.

آیا می‌توان از گیمیفیکیشن در شبکه‌های مجازی استفاده کرد؟

ممکن است چنین سوالی برای افراد زیادی پیش بیاید که آیا می‌توان از گیمیفیکیشن در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، اینستاگرام، توییتر و …… استفاده کرد؟ پاسخ به این سوال کاملاً مثبت است.

نه تنها در شبکه‌های اجتماعی می‌توان از گیمیفیکیشن استفاده کرد، بلکه خود این شبکه‌ها بر پایه گیمیفیکیشن و بازی‌سازی طراحی شده‌اند. محیط کاربرپسند، رابط کاربری و تجربه کاربری قدرتمند این رسانه‌ها، خود دلیلی برای بازی‌گونه بودن آن‌ها است. از جمله ویژگی‌های بازی‌گونه رسانه‌های اجتماعی می‌توان به وجود اموجی‌های گوناگون در هریک از آن‌ها اشاره کرد.

اگرچه افراد می‌توانند بازی‌سازی‌های بسیار خلاقانه‌تری را برای حساب‌های کاری خود در رسانه‌های اجتماعی مختلف ایجاد کنند، اما ما در این مطلب صرفاً به بررسی گیمیفیکیشن در اینستاگرام می‌پردازیم.

می‌خواهیم بدانیم چگونه می‌توانیم در کنار فعالیت‌های مستمر در این رسانه، به صورتی کاملاً هدفمند به طراحی بازی‌ متناسب با فعالیت خود بپردازیم و در نتیجه آن، فروش بیشتر، طرفدار بیشتر یا موقیعت بهتری را بدست بیاوریم.

گیمیفیکیشن در اینستاگرام چگونه است؟

گیمیفیکیشن در اینستاگرام به‌صورتی گسترده انجام می‌شود. برخی از تکنیک‌های گیمیفیکیشن در اینستاگرام بین بسیاری از کاربران این رسانه مشترک هستند و تقریباً اکثر صفحات پربازدید از یک‌سری گیم‌های خاص برای جذب مخاطب، معرفی محصول یا فروش بیشتر محصول استفاده می‌کنند.

اما پیش از اینکه بدانیم این بازی‌ها کدام موارد هستند، می‌خواهیم به چگونگی انجام گیمیفیکیشن در اینستاگرام به صورت پیش‌فرض بپردازیم. همانطور که می‌دانید، در محیط اینستاگرام، اصطلاحاتی مانند لایک، فالوور، استوری، پُست و ….. وجود دارد.

آیا لایک کردن یا لایک گرفتن، فالو کردن یا فالو شدن، استوری دیدن یا استوری گذاشتن، پُست دیدن یا دیده شدن پُست‌های خودتان توسط دیگران برایتان لذت‌بخش نیست؟!

آیا همه این فعالیت‌ها در محیط اینستاگرام مانند یک بازی مهیج برای کاربران آن نیست؟ بنظرتان این امکان وجود دارد که بتوان به کمک همین ابزارها، بازی‌های دیگری را در اینستا راه انداخت؟!

به نظر می‌رسد پاسخ‌های شما نیز مانند من به تمام این سوالات مثبت باشد. پس بیایید به نمونه‌های رایج گیمیفیکیشن در اینستاگرام نیز اشاره‌ای داشته باشیم:

• قرعه‌کشی‌های دوره‌ای، نمونه‌ای از گیمیفیکیشن در اینستاگرام است که به‌ صورت بسیار گسترده در انواع پیج‌های فروش محصول، پیج‌های طنز، سرگرمی و آموزشی انجام می‌شود.
• تگ کردن یا منشن کردن دیگران زیر پست‌های جایزه‌دار نیز از دیگر نمونه‌ های گیمیفیکیشن در اینستاگرام است. در واقع صاحب یک پیج ممکن است تصویر یا ویدئوی محصول جدید خود را در صفحه‌اش قرار دهد و اعلام کند که در برابر دریافت تخفیف، جایزه یا هر امتیاز دیگری، دوستان خود را زیر آن پُست خاص تگ کنند.
• نمونه گیمیفیکیشن دیگری که بسیار در اینستاگرام مارکتینگ و سایر رسانه‌های اجتماعی هم دیده می‌شود، پرسش و پاسخ و راه انداختن بحث پیرامون یک موضوع داغ در کامنت‌ها است. افراد دوست دارند نظرات یکدیگر را بخوانند و حول محور یک بحث خاص به بحث و تبادل نظر بپردازند.
• گیمیفیکیشن در اینستاگرام به‌صورت‌های تخصصی و منحصر به فرد برای برخی از پیج‌ها طراحی و اجرا می‌شود. صفحات زیادی هست که به کمک چالش‌های سلفی با موضوعات مختلف اقدام به بازی‌سازی در اینستاگرام می‌کنند.

کاربردهای گیمیفیکیشن در کسب‌وکار

بازی‌سازی در دنیای کسب‌وکارهای مختلف کاربردهای زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به درگیر کردن بیشتر مشتریان، افزایش تعامل با مشتریان و ایجاد حس خوب در مشتریان اشاره کرد که در نتیجه آن، مشتریان بیشتر، فروش بیشتر و پیشرفت بیشتر در کسب‌وکار ایجاد می‌شود.

براساس آخرین متد مراحل بازاریابی، هرچقدر مشتریان بتوانند حس بهتری نسبت به یک کسب‌وکار مشخص پیدا کنند،‌ امکان خرید آن‌ها بالاتر می‌رود.

مثلاً اگر شما صاحب یک مغازه پوشاک‌فروشی باشید، هر مشتری که وارد فروشگاه شما می‌شود، حس خاصی نسبت به شما  و کسب‌وکارتان پیدا می‌کند.

اگر آن حس مثبت باشد، به احتمال زیاد از شما خرید می‌کند؛ اما اگر به هر دلیلی حس بدی در مشتری ایجاد شود، از شما خرید نمی‌کند، حتی اگر به محصول شما نیاز جدی داشته باشد. حتماً بارها برای‌ خودتان هم پیش آمده است که هنگام روبه‌رو شدن با رفتار بد، سرد یا توهین‌آمیز یک فروشنده، از خرید ضروری خود از آن چشم‌پوشی کرده‌اید.

بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که: «خرید کردن تماماً بر پایه احساسات صورت می‌‌گیرد!» پس هرچقدر بتوانید با روش‌های گوناگون حس بهتری در مشتریان خود ایجاد کنید، فروش بیشتری خواهید داشت.

یکی از راه‌های ایجاد حس خوب در مشتری، استفاده از گیمیفیکیشن است. علاوه بر این، مشتریان زمانی می‌توانند از تمام اتفاقات مربوط به کسب‌وکار ما، مانند دوره ‌های تخفیفی، اشانتیون‌ها یا محصولات جدید ما باخبر شوند که با ما در تعامل باشند.

اگر نگاهی به لیست پردرآمدترین شغل‌های جهان بیاندازید یکی از این شغل ‌ها بلاگر بودن است. امروزه بلاگرها در دنیا ی مجازی درآمد بسیار بالایی دارند. در سال ‌های اخیر بسیاری از جوانان به این شغل علاقه ‌مند شده‌اند و به سمت بلاگر شدن در فضای مجازی رفته ‌اند.

اگر بین شما و مشتریان‌تان هیچ ارتباطی صورت نگرفته باشد، ایشان از هیچکدام از اتفاقات فعالیت شما باخبر نمی‌شوند. بنابراین یکی از راه‌های ایجاد تعامل با مشتریان، بازی‌سازی یا استفاده از گیمیفیکیشن است.

درگیر کردن بیشتر مخاطبین هم دیگر راه‌حلی است که به‌وسیله گیمیفیکیشن ایجاد شده و می‌تواند پیشرفت کاری شما را در قبال مشتریانتان رقم بزند. چراکه هرچقدر فعالیت یا بازی شما بیشتر در ذهن مشتری بماند، شانس موفقیت شما بالاتر می‌رود.

۹ کاربرد گیمیفیکیشن در اینستاگرام

با توجه به کاربردهای اساسی گیمیفیکیشن در کسب‌وکارهای مختلف، کاربردهای آن در رسانه‌های اجتماعی نیز بسیار تعیین کننده است. انواع کاربردهای گیمیفیکیشن در اینستاگرام را می‌توان به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1. افزایش تعداد لایک‌ها
2. قرار گرفتن در قسمت اکسپلور اینستاگرام
3. افرایش تعداد فالوورها
4. افزایش اشتراک‌گذاری پُست‌ها
5. دیده شدن ویروسی محصولات خاص
6. ایجاد کمپین‌های فروش
7. دریافت کامنت‌های فراوان
8. جذب مشتری
9. تبلیغات

اینستاگرام در هر بروزرسانی خود، الگوریتم‌های جدیدی را لحاظ می‌کند تا بتواند استفاده از این رسانه را برای کاربران کاربردی‌تر و هدفمندتر کند.

در آخرین تغییرات اینستاگرام، دیده شدن یک پُست یا بالا رفتن رتبه یک پیج، تنها به تعداد تعاملات صورت گرفته توسط سایر کاربران با آن پیج صورت می‌گیرد. یعنی هرچقدر پُست شما لایک، کامنت یا اشتراک‌گذاری بیشتری دریافت کند، در نزد اینستاگرام ارزشمندتر معرفی می‌شود.

ربات‌های اینستاگرام براساس تعداد طرفداران یک پیج در مورد کاربردی بودن آن قضاوت می‌کنند. البته در حال حاضر تعداد لایک‌های این رسانه محدود شده است و کامنت و اشتراک ارزش بالاتری پیدا کرده است.

اجرای گیمیفیکیشن در اینستاگرام می‌تواند برای دریافت تعامل بیشتر و گرفتن امتیاز تاثیر بسزایی داشته باشد. نمونه‌های گیمیفیکیشن در اینستاگرام که قبلاً معرفی کردیم، می‌توانند افزایش تمام این موارد را به دنبال داشته باشند.

اصول اجرای گیمیفیکیشن در اینستاگرام

استفاده از هر روش یا متد بازاریابی، قوانین خاصی دارد. بر همین اساس اجرای گیمیفیکیشن در هر کسب‌وکاری هم قوانین و اصول خاص خود را دارد. این قوانین منحصر به گیمیفیکیشن در اینستاگرام نبوده و برای همه محیط‌های کاری به یک شکل است.

در واقع با آگاهی از مراحل اجرای گیمیفیکیشن، می‌توانید در هر محیطی، اعم از اینستاگرام یا سایر رسانه‌های اجتماعی از آن استفاده کنید. این اصول به قرار زیر هستند:

• هدف خود را مشخص کنید

هدف شما از اجرای گیمیفیکیش در اینستاگرام چیست؟ می‌خواهید در پی بازی‌سازی خود به افزایش فالوور دست پیدا کنید یا محصول خود را به کاربران بیشتری بفروشید؟ می‌خواهید بیشتر دیده شوید یا کامنت‌های بیشتری دریافت کنید؟

با توجه به هدفی که دارید، باید بازی متناسبی را در نظر بگیرید. هر بازی نمی‌تواند به نتیجه دلخواه شما منجر شود. تا زمانیکه ندانید دقیقاً چه هدفی دارید، نمی‌توانید بازی متناسب با آن را نیز طراحی کنید. بنابراین تعیین هدف، اولین و مهم‌ترین اصل بازی‌سازی در اینستاگرام یا هر محیط دیگری است.

• سادگی را رعایت کنید

اگر بازی شما پیچیده باشد، کاربران علاقه‌ای به انجام آن نخواهند داشت. به همین خاطر باید بازی خود را در ساده‌ترین شکل ممکن طراحی کنید. در مورد اینستاگرام هم می‌توانید بازی خود را مکمل ابزارهای خود این رسانه قرار دهید.

دلیل اینکه اکثر پیج‌ها به صورت قرعه‌کشی، لایک، کامنت یا اشتراک اقدام به بازی‌سازی می‌کنند، رعایت همین اصل سادگی است. در واقع همه کاربران اینستاگرام می‌دانند چگونه باید لایک یا منشن کنند و یا چگونه کامنت بگذارند.

این در حالی است که اگر شما بخواهید مخاطب کاری متفاوت از این فعالیت‌ها را در محیط اینستاگرام انجام دهد، ممکن است برایش سخت بوده و از انجام آن صرف‌نظر کند.

• شناخت مخاطبین

هر پیج طرفدران خاصی دارد. طرفدارن پیج شما چه کسانی هستند؟ اگر جواب شما به این سوال کاملاً واضح نباشد، یعنی شناخت درستی از مخاطبین‌ فعلی و بالقوه‌تان ندارید. اگر مخاطبین خود را نشناسید، نمی‌توانید بازی متناسب با انتظارات یا علایق آن‌ها طراحی کنید.

پس بهتر است ابتدا با اجرای نظرسنجی یا سایر روش‌ها، شناخت خوبی از مخاطبین خود بدست بیاورید؛ آن‌گاه اقدام به برنامه‌ریزی برای اجرای یک بازی خوب کنید.

ممکن است با خودتان بگویید که مخاطبین هر پیج افراد متفاوتی هستند، چطور می‌توان به شناخت واضحی از همه آن‌ها  رسید؟ مخاطبین متفاوت هستند اما بین مخاطبین خاص یک پیج اشتراکاتی وجود دارد. آگاهی از آن اشتراکات می‌تواند همان شناخت مخاطبین شما باشد.

• بررسی باخوردها

پس از اینکه هدف خود از اجرای گیمیفیکیشن در اینستاگرام را کاملاً مشخص کردید و آن را به شکل ساده طراحی و اجرا کردید، آن‌گاه باید به بازخوردهای کاربران توجه کنید. ببینید آیا مخاطبین‌تان از انجام آن لذت می‌برند یا خیر. اگر کاربران از بازی شما استقبال کردند که همه چیز رو به راه است، اما اگر از آن استقبال نکردند، باید بازی را اصطلاح کرده یا کلاً آن را عوض کنید.

• داشتن امتیازات واضح

اگر بازی شما امتیاز محور است و کاربران با انجام آن، شامل دریافت جایزه یا مزیت خاصی می‌شوند، آن را به‌صورت واضح اعلام کنید. ابهام در امتیازدهی باعث سرد شدن کاربران نسبت به انجام آن می‌شود. به کاربران بگویید در صورت انجام چه کاری، چقدر و چگونه امتیاز دریافت می‌کنند.

• اولویت همیشه با مخاطب است

شما در اینستاگرام هیچ بازی را برای خود طراحی نمی‌کنید، بلکه آن را برای مخاطبین خود در نظر می‌گیرید. در واقع این مخاطبین و رفتار آن‌هاست که به کار شما ارزش می‌دهد؛ اگر هیچ مخاطبی نداشته باشید، یعنی نیازی هم به بازی‌سازی نخواهید داشت.

البته در بازی‌سازی‌ها همیشه صادق باشید و امتیازات با جوایزی را که قول داده‌اید را حتماً به افراد برنده بدهید. سعی کنید قرعه‌کشی را هم طوری انجام دهید که عدالت در آن به‌صورت کامل رعایت شود.

• مثبت بودن

هرچیزی که جنبه مثبت داشته باشد، حس خوبی در مخاطبین و کاربران اینستاگرام ایجاد می‌کند. اما هرچیز منفی تاثیر بدی در ذهن مخاطبین داشته و منجر به ایجاد حس بد در ایشان می‌شود. به هین خاطر سعی کنید حتماً بازی خود را به شکلی مثبت طراحی کنید و از استفاده از نمادهای خشن یا ناراحت کننده اجتناب کنید.

رعایت اصول فوق در اجرای هر نوع بازی ضروری است و نادیده گرفتن هریک از موارد فوق، ممکن است ناکاهی بازی را به همراه داشته باشد. یادتان باشد هر طرحی که بتواند مخاطبین شما را به وجود بیاورد و آن‌ها را تشویق کند تا شما را به دیگران هم معرفی کنند، آن یک گیمیفیکیشن موفق برای اینستاگرام شما خواهد بود.

نتیجه‌گیری

گیمیفیکیشن یکی از شیوه‌های جدید بازاریابی است. در واقع گیمیفیکیشن یک بازی ساده برای افزایش رونق کسب‌وکارها است. نه تنها در کار، بلکه در هر زمینه دیگری، اگر بازی را دخیل کنیم، همه چیز بهتر پیش خواهد رفت.

مثلاً اگر آموزش را بازی همراه کنید، بسیار بیشتر اثر خواهد کرد. پس اگر فروش هم با بازی همراه شود، ذهن منطقی‌ترین انسان‌ها هم برای انجام آن اشتیاق خواهد داشت.

یک نمونه موفق بازی‌سازی در کسب‌وکار(نمونه گیمیفیکشن)، اجرای آن در برخی از میوه‌فروشی‌ها است. وقتی شما میوه‌های خود را انتخاب کردید، اگر وزن آن‌ها رُند باشد (مثلاً سه کیلو یا دو کیلو کامل باشد و گرم اضافه نداشته باشد) فروشنده آن را برای شما رایگان حساب می‌کند.

اجرای گیمیفیکیشن در مشاغل فیزیکی به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود؛‌ البته اجرای گیمیفیکیشن در دنیای مجازی با جذابیت‌های فراوان‌تری هم همراه است. فقط کافیست عجله نکنید و با آگاهی از هدف خود و شناخت درست مخاطبین‌تان، بازی متناسبی را طراحی کنید.

برخی از سوالات رایج:

۱. مزیت استفاده از گیمفیکیشن در شبکه های اجتمایی چیست؟

شبکه های اجتمایی بر اساس قانون و قواعد گیمفیکیشن طراحی شده اند پس استفاده از این قواعد برای افزایش عملکرد افراد در فضای مجازی لازم است.

۲. عملکرد گیمفیکیشن در اینستاگرام چیست؟

تجربه ی افراد در فضای مجازی مانند لایک کردن و کامنت گذاشتن و از طرفی جایزه دادن به مخاطب در این فضا از قواعد گیمفیکیشن به شمار می رود و باعث بهبود عملکرد افراد در اینستاگرام می شود.

۳. چند کاربرد گیمفیکیشن در اینستاگرام را نام ببرید؟
۱. افزایش تعداد لایک
۲. قرار گرفتن در اکسپلور
۳. افزایش فالوور
۴. جذب مشتری
۵. تبلیغات