مفهوم هوش هیجانی (EQ) ، فواید هوش هیجانی در زندگی
بنظرتان هوش هیجانی مهمتر است یا ضریب هوشی؟ اگر فکر می‌کنید ضریب هوشی از اهمیت بیشتری برخوردار است ممکن است از آن‌چه در این مقاله یاد خواهید گرفت متعجب شوید. اگر شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که دقیقا نمی‌دانید هوش هیجانی چیست ؟ ما در ادامه این مطلب آن را به طور کامل برایتان شرح خواهیم داد.
دانیل گلمن روانشناس و نویسنده معروف کتاب هوش هیجانی در این کتاب در سال ۱۹۹۶ اظهار داشت که هوش هیجانی از هوش ذهنی مهمتر است، اما چرا؟ هوارد گاردنر روانشناس معروف، در پاسخ به این سوال خاطرنشان می‌کند که در واقع هوش‌های متعددی وجود دارند که برخی از افراد ممکن است در یکی از آن‌ها بسیار قویتر از سایرعمل کنند.
در گذشته عامل اصلی تعیین کننده موفقیت در یک فرد میزان هوش ذهنی او محسوب می‌شد و اعتقاد بر این بود که افرادی که میزان هوش ذهنی بالایی دارند در زندگی خود تمایل به دستیابی به اهداف و دستاوردهای بیشتری دارند.
محققان به دنبال پاسخ این سوال بودنند که آیا این هوش نتیجه ژنتیک است یا عوامل محیطی نیز روی آن تاثیر می‌گذارند که در نتیجه برخی از روانشناسان متوجه شدند که نمره بالای ضریب هوشی یک فرد در جدول ضریب هوشی تنها دلیل برای به موفقیت رسیدن او در زندگی نیست، بلکه طیف گسترده‌ای از توانایی‌ها و دانش‌های دیگر در انسان وجود دارند که در این زمینه بسیار تاثیر گذارند.
میزان هوش ذهنی یک عنصر مهم در زمینه پیشرفت تحصیلی است و همان طور که می‌دانید کسانی که ضریب هوشی بالاتری دارند در مدرسه بهتر عمل می‌کنند، اما کارشناسان امروزه اظهار دارند که این هوش ذهنی تنها عاملی نیست که انسان را به سمت موفقیت سوق می‌دهد بلکه عوامل دیگری تحت عنوان هوش هیجانی نیز در زمینه پیشرفت یک فرد تاثیر گذارند.
در حقیقت ابعاد هوش هیجانی بسیار گسترده است و با توجه به اهمیت امروزه آن بسیاری از شرکت‌ها امروزه برای استخدام کارمندهایشان در همان ابتدای کار از آن‌ها تست هوش هیجانی می‌گیرند. پس با توجه به هر آن‌چه تاکنون به شما گفتیم نتیجه می‌گیریم که تنها هوش ذهنی بر موفقیت یک فرد تاثیر نمی‌گذارد بلکه عوامل دیگری از جمله هوش هیجانی نیز تاثیر بسزایی در این زمینه دارد.
حال با توجه به این مسئله ما تصمیم داریم در ادامه این مقاله به شما بگوییم هوش هیجانی چیست و انواع هوش هیجانی را به شما معرفی کنیم.
هوش هیجانی چیست
با استفاده از چندین منبع مختلف یک تعریف ساده از هوش هیجانی(که به آن ضریب احساسی یا EQ نیز گفته می‌شود) برای شما عزیزان آماده کرده‌ایم. در پاسخ به سوال هوش هیجانی چیست می‌توانیم اینگونه بگوییم که این هوش درواقع توانایی نظارت بر احساسات خود و همچنین احساسات دیگران، تشخیص و برچسب زدن صحیح احساسات مختلف و استفاده صحیح از آن‌ها را توصیف می‌کند.
به طور ساده‌ترهوش هیجانی همان چیزی است که ما به هنگام همدردی با همکارانمان، به هنگام گفتگوهای عمیق درباره نوع روابط خود با دیگران و گفتگوهایی که در زمینه تلاش برای مدیریت و آرام‌سازی یک کودک پرخاشگر است از آن بهره می‌بریم. هوش هیجانی به ما این امکان را می‌دهد تا به راحتی با دیگران ارتباط برقرار سازیم، خودمان را بهتر درک کنیم و زندگی سالم و شادتری داشته باشیم.
اگرچه انواع مختلفی از هوش وجود دارد که بسیار شبیه همدیگرند ولی تفاوت‌های بسیار مهمی بین آن‌ها وجود دارد.
در واقع هوش هیجانی بر اساس قابلیت‌های زیر بنا شده است:
- شناسایی احساسات خود.
- توانایی ارزیابی احساس دیگران.
- کنترل شخص بر احساساتش.
- توانایی درک احساس دیگران.
- استفاده از احساسات برای تسهیل ارتباطات اجتماعی.
هوش هیجانی که از آن تحت عنوان ضریب هوش هیجانی (EQ) نیز یاد می‌شود به توانایی فرد در درک احساسات خود و دیگران گفته می‌شود.
“مارک مانسون ” مقایسه جامعی از هوش شناختی و هوش هیجانی انجام داده است و عنوان می‌کند که که ضریب هوشی پردازش اطلاعات در راه رسیدن به به تصمیمات صحیح است در حالی که هوش هیجانی (EQ) به توانایی شما در درک احساسات خود و دیگران گفته می‌شود. از این گفته نتیجه می‌گیریم که هوش هیجانی فرد یک مهارت یا ویژگی شخصیتی است که می‌تواند در طول زمان با استفاده از آموزش و تمرین تقویت و یا ایجاد گردد.
آیا می توان هوش هیجانی را آموزش داد؟(نحوه آموزش هوش هیجانی چیست)
مفهوم هوش هیجانی از دهه ۱۹۹۰ شروع شد و در آن زمان اندکی برای مردم مبهم بود اما اکنون به اصطلاحی تبدیل شده است که تقریباً در بین مردم به قدر کافی شناخته شده است تا دیگر به فکر آموزش و تقویت آن در خود و فرزندانشان باشند.
به منظور تقویت این هوش در فرزندانتان شما میتوانید اسباب بازی‌هایی برای آن‌ها تهیه کنید که به تقویت هوش هیجانی آن‌ها کمک می‌کند و یا اینکه فرزندان خود را در برنامه‌های یادگیری اجتماعی و عاطفی که برای آموزش مهارت‌های هوش هیجانی طراحی شده‌اند ثبت نام نمایید.
طبق آمارهای گزارش شده بر اساس نتیجه این برنامه‌های یادگیری اجتماعی وعاطفی که تا کنون انجام شده است، تقریباً ۵۰ درصد از دانش آموزان پیشرفت چشمگیری در تحصیلات خود داشته‌اند در حالی که ۴۰ درصد دیگر پیشرفت متوسطی را از خود نشان داده‌اند. این برنامه ها همچنین منجر به کاهش میزان تاخیر در مدرسه و افزایش میزان حضور و غیاب و کاهش مشکلات نظم و انضباطی نیز برای اکثر دانش آموزان شده است.
پس می‌توان گفت هوش ذهنی و هوش هیجانی بدون شک بر سلامتی و خوشبختی و دستیابی به تکنیک موفقیت شما در کار نقش زیادی دارد. و همچنین بر اساس این گزارش می‌توان نتیجه گرفت که هوش هیجانی قابل آموزش و یادگیری است.
همچنین یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تقویت این مهارت در خود استفاده از یک کتاب هوش هیجانی است که میتوانید به راحتی این کتاب هوش هیجانی pdf دانلود کنید.
تأثیر و فواید هوش هیجانی بر زندگی روزمره(فواید هوش هیجانی چیست)
همانطور که در طول این مقاله برایتان توضیح دادیم هوش هیجانی و یا همان ضریب هوشی از هر لحاظ می‌تواند بر سلامتی جسمی، روانی، میزان عملکرد ، توسعه فردی و موارد دیگر بر زندگی شما تاثیر بگذارد. درک نحوه تاثیر هوش هیجانی بر رفتارها و عواطف روزمره برای حفظ سلامتی و تندرستی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
-
عملکرد در محل کار(عملکرد کاری هوش هیجانی چیست)
هوش هیجانی به افراد این امکان را می‌دهد تا بتوانند عملکرد خوبی در مناطق مختلف اجتماعی داشته باشند. در واقع توسعه مهارت‌های ضریب‌هوشی به ایجاد انگیزه در فرد برای هدایت و تاثیر‌گذاری بیشتر در همکاران خود کمک شایانی می‌کند. برای اینکه شما بتوانید به شخصی موفق در محل کارتان تبدیل شوید باید مهارت‌های بین‌فردی مناسبی داشته باشید که خاستگاه این مهارت‌ها را می‌توان هوش هیجانی دانست.
با توجه به نوع نیازهای یک شرکت به برخی مهارت‌های اجتماعی خاص به منظور برقراری ارتباط گسترده‌تر، تبادل ایده و کار تیمی برخورداری از مهارت‌های شخصی برای کارفرمایان بیش از پیش با ارزش شده‌اند. دلیل این ارزشمندی را می‌توان توسعه و تقویت هوش هیجانی در جهان امروزی دانست. کارفرمایان امروزی با شناخت هوش هیجانی و آگاهی از فواید آن یگر می‌دانند که کارمندهایی با این ویژگی می‌توانند انعطاف‌پذیری بیشتری در یک گروه از خود نشان دهند و به همین منظور دیگر در استخدام‌های خود هوش هیجانی را ملاک قرار می‌دهند.
-
سلامت جسمانی
یکی از عوامل مخرب و نابود کننده سلامت جسمانی را می‌توان ناتوانی در مقابله با استرس ، درگیری و سایر شرایط اجتماعی دشوار دانست. همچنین عدم کنترل فشار نامنظم یا همان فشار خون بالا سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و خطر حملات قلبی، سکته های مغزی، ناباروری و پیری زودرس را افزایش می‌دهد. یادگیری نحوه کنترل احساس استرس، عصبانیت، غم، اندوه و همچنین افزایش توانایی هوش هیجانی، احتمال بروز مشکلات حیاتی در سلامتی را کاهش می‌دهد.
-
سلامت روانشناختی در هوش هیجانی چیست
ضریب هوشی پایین به بسیاری از مشکلات روحی مانند اضطراب و افسردگی منجر می‌‌گردد، همچنین عدم توانایی در گرفتن سیگنال‌های عاطفی دیگران توانایی فرد را در ایجاد و تقویت روابط ضعیف می‌کند و باعث می‌شود بیشتر در انزوا و آسیب پذیری نسبت به مشکلات روانی فرو رود.
-
ایجاد روابط
داشتن EQ بالا به یک فرد این اجازه را می‌دهد تا بتواند حتی با رئیس، دوست صمیمی و هرکس دیگر به راحتی پیوند و طرح دوستی برقرار کند. همچنین داشتن این توانایی به شما این امکان را می‌دهد تا به سرعت احساسات دیگران را بر اساس نشانه‌های عاطفی درک کنید و بتوانید ارتباطی موثرتر، واضحتر، روابطی سالمتر و شادتر با دیگران برقرار نمایید.
انواع هوش هیجانی چیست
همانطور که در طول این مقاله بارها برایتان تکرار کردیم، روانشناسان متوجه شدند که خوشبختی در زندگی فقط به هوش ذهنی بستگی ندارد بلکه مهارت‌هایی به نام هوش هیجانی نیز در این امر دخیل هستند. به همین منظور دانشمندان شروع به انجام تحقیق‌های متفاوتی برای شناسایی انواع این هوش و به کارگیری هرچه بیشتر از آن برای شناخت شخصیت یک فرد و افزایش بهره‌وری همه جانبه از وی نمودند.
آن‌ها به طوری کلی هوش هیجانی را به این چهار دسته تقسیم کردند:
-
خودآگاهی در هوش هیجانی چیست
به طور کلی خودآگاهی یکی از انواع هوش هیجانی است که با توجه به اسمش به معنی داشتن شناخت و آگاهی نسبت به توانایی‌های فردی است. شما باید احساسات، عواطف، نقاط ضعف و قدرت خود را بشناسید و علاوه بر این‌ها لیستی از ارزش‌ها و اهداف خود تهیه کنید و هدف نهایی خود را در این راه مشخص نمایید.
-
خود را مدیریت کنید
حال بد و انگیزه‌های خود را به درستی مدیریت نمایید، ممکن است شما از یک نفر خوشتان نیاید اما این به این معنا نیست که باید به طرف مقابل بفهمانید که از او خوشتان نیامده است بلکه باید برای هر تعامل یک هدف تعیین کنید. شما همواره باید چشم انداز مثبتی برای خود مشخص کنید و در مواقع روبرو شدن با مشکلات اجازه ندهید تا بر شما چیره شوند و مشکلات احساسیتان را به راحتی مدیریت نمایید.
-
آگاهی اجتماعی
به هر آن‌چه که ممکن است دیگران در لحظه احساس کنند توجه کنید و در آن‌ها به دنبال نشانه‌هایی از بروز نگرانی بگردید. این نکته را به یاد داشته باشید که گوش دادن بسیار دشوارتر از صحبت کردن است بنابراین توجه‌تان را معطوف به گوش دادن کنید تا بفهمید مخاطبتان به دنبال چه چیزی است.
-
مدیریت روابط هوش هیجانی چیست
با مخاطبینتان صریح و قاطع برخورد کنید و به آن‌ها دلایل قانع کننده‌ای برای خرید یک جنس و یا قبول یک حرف بدهید. اگر مخاطبتان برای شما جوکی تعریف کرد که آن را بارها قبلا شنیده‌اید سعی کنید به هرحال بخندید و بدانید که انجام این کار هزینه‌ای برای شما ندارد و همین مسئله باعث برقراری رابطه هر چه بهتر با مخاطبتان می‌شود.
نتیجه‌گیری
هوش هیجانی توانایی یک فرد در شناخت احساسات شخصی خود درک صحیح آن‌ها و درک میزان تاثیر آن بر افراد اطرافش است. همچنین اهمیت هوش هیجانی فقط به روابط صمیمی او محدود نمی‌شود بلکه هوش هیجانی در کار و همچنین هر نوع رابطه ای که ممکن است فرد را به دیگران پیوند دهد از اهمیت خاصی برخوردار می‌شود.
معمولاً افرادی با هوش هیجانی بالا قادر به کنترل رفتار خود هستند و توانایی بیشتری در شناخت و مدیریت احساسات خود و همچنین مدیریت احساسات دیگران دارند. در طول این مقاله به شما توضیح دادیم که هوش هیجانی چیست و انواع هوش هیجانی را برایتان به تفکیک شرح دادیم. همچنین به شما گفتیم که به منظور تقویت این هوش در خود میتوانید از یک کتاب هوش هیجانی معتبر استفاده کنید و یا به راحتی یک کتاب تحت عنوان هوش هیجانی pdf دانلود نمایید.
برخی از سوالات رایج:
۱. هوش هیجانی چسیت؟
تعاریف بسیاری برای هوش هیجانی وجود دارد شاید بتوان گفت دقیق ترین توصیفی که از این عبارت می توان ارائه داد توانایی درک احساسات و هیجانات مختلف است. درک و پذیرش احساسات در شرایط مختلف.
۲. هوش هیجانی بر چه اساسی بنا شده است؟
۱. شناسایی احساسات خود
۲. توانایی ارزیابی احساسات دیگران
۳. توانایی درک احساسات دیگران
۴. توانایی مناسب در برقراری ارتباط با دیگران
۳. مزیت استفاده از هوش هیجانی چیست؟
۱. عملکرد در محل کار
۲. سلامت جسمانی
نظرات شما عزیزان:
